แผลเรื้อรังไม่ต้องกังวล พบกับ "พลาสเตอร์อัจฉริยะ" นวัตกรรมดูแลแผลยุคใหม่
พวกเราคงคุ้นเคยกับพลาสเตอร์ปิดแผลธรรมดาทั่วไปที่ใช้ปิดแผลสดเล็กๆ น้อยๆ แต่สำหรับผู้ป่วยที่มีแผลเรื้อรัง เช่น แผลเบาหวาน แผลกดทับ หรือแผลจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี การดูแลแผลนั้นซับซ้อนและต้องการการเอาใจใส่เป็นพิเศษ แผลเหล่านี้หายช้า สร้างความเจ็บปวด และเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย การต้องไปพบแพทย์บ่อยๆ เพื่อประเมินสภาพแผลก็เป็นเรื่องที่ทั้งลำบากและมีค่าใช้จ่ายสูง
นี่คือจุดที่นักวิทยาศาสตร์และวิศวกรการแพทย์อย่างศาสตราจารย์ Wei Gao และทีมงานจาก Caltech และ Keck School of Medicine of USC ได้เข้ามามีบทบาทครับ พวกเขากำลังพัฒนาสิ่งที่เรียกว่า "พลาสเตอร์อัจฉริยะ" ซึ่งเปรียบเสมือน "ห้องปฏิบัติการบนผิวหนัง" (lab on skin) ที่ไม่เพียงแต่ช่วยเฝ้าระวังและติดตามข้อมูลสำคัญจากบาดแผลได้แบบเรียลไทม์เท่านั้น แต่ยังมีศักยภาพในการช่วยส่งยาหรือกระตุ้นการสมานแผลให้เร็วขึ้นได้อีกด้วย
พลาสเตอร์อัจฉริยะคืออะไร? ทำมาจากอะไร?
หัวใจสำคัญของนวัตกรรมนี้คือตัวพลาสเตอร์ที่เรียกว่า "iCares" ครับ มันไม่ใช่พลาสเตอร์ผ้าก๊อซธรรมดา แต่เป็นแผ่นโพลีเมอร์ที่มีความยืดหยุ่นและเข้ากันได้ดีกับร่างกาย (biocompatible) ซึ่งผลิตขึ้นได้ด้วยเทคโนโลยีการพิมพ์สามมิติ (3D printing) ทำให้มีต้นทุนที่ไม่สูงนัก บนแผ่นพลาสเตอร์นี้จะติดตั้งแผงเซ็นเซอร์ขนาดจิ๋วระดับนาโนที่ออกแบบมาพิเศษเพื่อตรวจวัดสารชีวภาพ (biomarkers) ต่างๆ จากของเหลวในแผล
เซ็นเซอร์นี้ออกแบบมาให้ใช้ครั้งเดียวทิ้งเพื่อสุขอนามัยที่ดี นอกจากนี้ยังมีแผงวงจรขนาดเล็กที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ ทำหน้าที่ประมวลผลสัญญาณและส่งข้อมูลแบบไร้สายไปยังอุปกรณ์แสดงผล เช่น สมาร์ทโฟนหรือแท็บเล็ตของผู้ป่วยหรือบุคลากรทางการแพทย์ ทำให้สามารถติดตามข้อมูลของแผลได้อย่างต่อเนื่องและสะดวกสบาย
กลไกการทำงานอันชาญฉลาด ดูดซับ ตรวจวัด แจ้งเตือน
สิ่งที่ทำให้ iCares แตกต่างและ "อัจฉริยะ" คือระบบจัดการของเหลวในแผลที่เรียกว่า "ไมโครฟลูอิดิกส์" (microfluidics) ซึ่งประกอบด้วย 3 ส่วนหลักทำงานร่วมกันอย่างน่าทึ่ง
1. ส่วนดูดซับของเหลว: มีเมมเบรนพิเศษที่คอยดูดซับของเหลวหรือน้ำเหลืองส่วนเกินออกจากผิวแผลอย่างต่อเนื่อง การควบคุมความชื้นที่เหมาะสมนี้เป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมการหายของแผล
2. ส่วนลำเลียงของเหลว: ใช้หลักการที่ได้แรงบันดาลใจจากธรรมชาติในการลำเลียงของเหลวที่ดูดซับมาใหม่ๆ จากแผลไปยังส่วนเซ็นเซอร์ตรวจวัด กลไกนี้สำคัญมากเพราะช่วยให้มั่นใจได้ว่าของเหลวที่นำมาวิเคราะห์เป็นของเหลว "สดใหม่" จริงๆ ไม่ใช่ของเหลวเก่าที่ค้างอยู่ปะปนกัน ทำให้ได้ข้อมูลที่แม่นยำที่สุดเกี่ยวกับสภาวะปัจจุบันของแผล
3. ส่วนระบายของเหลว: หลังจากผ่านการตรวจวัดแล้ว ของเหลวจะถูกลำเลียงออกไปสู่ด้านนอกของพลาสเตอร์ ทำให้ระบบสามารถทำงานได้อย่างต่อเนื่อง
"อ่าน" สัญญาณเตือนจากแผล การตรวจวัดสารชีวภาพ
ร่างกายของเรามีกลไกการตอบสนองต่อบาดแผลที่ซับซ้อน เมื่อเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อ ร่างกายจะหลั่งสารเคมีบางอย่างออกมาในบริเวณแผล ซึ่งสารเหล่านี้เปรียบเสมือน "สัญญาณ" บอกสภาวะของแผลได้ พลาสเตอร์ iCares ถูกออกแบบมาให้ตรวจจับสารชีวภาพสำคัญเหล่านี้ได้แบบเรียลไทม์ ตัวอย่างเช่น
ไนตริกออกไซด์ (Nitric Oxide): เป็นสารที่บ่งชี้ถึงภาวะการอักเสบของแผล
ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ (Hydrogen Peroxide): เป็นสารที่บ่งชี้ถึงการติดเชื้อแบคทีเรียในแผล
จากการทดลองในผู้ป่วยจริง 20 รายที่มีแผลเรื้อรังจากเบาหวานหรือการไหลเวียนเลือดไม่ดี รวมถึงผู้ป่วยก่อนและหลังการผ่าตัด พบว่าพลาสเตอร์ iCares สามารถตรวจพบสารบ่งชี้เหล่านี้ได้เร็วกว่าการที่ผู้ป่วยจะเริ่มแสดงอาการของการอักเสบหรือติดเชื้อถึง 1-3 วัน การตรวจพบปัญหาได้เร็วขนาดนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด เพราะจะช่วยให้แพทย์สามารถให้การรักษาได้ทันท่วงที ก่อนที่การติดเชื้อหรืออักเสบจะลุกลามรุนแรง
ทีมวิจัยไม่ได้หยุดอยู่แค่การเฝ้าระวังครับ ก่อนหน้านี้ในปี 2023 พวกเขาได้แสดงให้เห็นแล้วในการทดลองกับสัตว์ว่าพลาสเตอร์อัจฉริยะรุ่นก่อนหน้าสามารถช่วยเร่งกระบวนการสมานแผลได้จริง โดยอาจทำได้ผ่านการส่งยาไปยังแผลโดยตรงในเวลาที่เหมาะสม หรือใช้การกระตุ้นด้วยสนามไฟฟ้าอ่อนๆ เพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อ แม้ว่าในเวอร์ชัน iCares ที่ทดสอบกับมนุษย์นี้จะเน้นไปที่การเฝ้าระวังเป็นหลัก แต่ก็นับเป็นก้าวสำคัญที่แสดงให้เห็นศักยภาพในอนาคต
นอกจากนี้ ทีมวิจัยยังได้พัฒนาอัลกอริทึมปัญญาประดิษฐ์ (Machine Learning) ที่สามารถวิเคราะห์ข้อมูลจากเซ็นเซอร์ เพื่อจำแนกประเภทของบาดแผลและทำนายระยะเวลาที่แผลจะหายได้ โดยมีความแม่นยำใกล้เคียงกับการประเมินโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเลยทีเดียว ซึ่งจะเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์มากในการวางแผนการรักษาและติดตามผล
พลาสเตอร์อัจฉริยะ iCares แสดงให้เห็นถึงศักยภาพอันน่าทึ่งในการเปลี่ยนโฉมหน้าการดูแลบาดแผลเรื้อรัง การสามารถติดตามสภาวะของแผลได้อย่างต่อเนื่องและแม่นยำ ตรวจพบสัญญาณเตือนของการอักเสบหรือติดเชื้อได้ล่วงหน้าหลายวัน และมีแนวโน้มที่จะช่วยเร่งการสมานแผลได้ในอนาคต ถือเป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญทางการแพทย์
อย่างไรก็ตาม นี่ยังเป็นเทคโนโลยีที่ค่อนข้างใหม่และยังอยู่ระหว่างการพัฒนาและทดสอบเพิ่มเติมนะครับ แต่ผมเชื่อว่าข้อมูลที่เราได้เห็นจากงานวิจัยนี้ ก็เพียงพอที่จะทำให้เราตื่นเต้นและเห็นถึงความเป็นไปได้ใหม่ๆ แล้ว
แหล่งอ้างอิง:
1. California Institute of Technology. (2025, April 23). A smart bandage clears a new hurdle by monitoring chronic wounds in human patients. Medical Xpress. Retrieved from https://medicalxpress.com/news/2025-04-smart-bandage-hurdle-chronic-wounds.html
2. Wang, C., et al. (2025). A microfluidic wearable device for wound exudate management and analysis in human chronic wounds. Science Translational Medicine. DOI: 10.1126/scitranslmed.adt0882
- 6
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
