เมื่อวาน เวลา 13:30 • สุขภาพ

ผมบาง ผมร่วง ทางออกออนไลน์ง่ายๆ จริงหรือ? อันตรายแฝงที่คุณต้องรู้

ปัญหาผมร่วง ผมบาง เป็นเรื่องที่บั่นทอนความมั่นใจของใครหลายๆ คน พอเห็นโฆษณาผลิตภัณฑ์ที่อ้างว่าใช้แล้วผมจะหนาขึ้นได้อย่างรวดเร็ว แค่ฉีดๆ พ่นๆ ก็เห็นผล แถมยังหาซื้อได้ง่ายๆ ทางออนไลน์อีก ใครล่ะจะไม่อยากลอง แต่เดี๋ยวก่อนครับ ความง่ายดายนั้นอาจมาพร้อมกับความเสี่ยงที่เราคาดไม่ถึง
1
เร็วๆ นี้ องค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา หรือ FDA ได้ออกมาเตือนภัยเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์รักษาผมร่วงชนิดหนึ่งที่เป็นรูปแบบสเปรย์สำหรับใช้เฉพาะที่ ซึ่งมีตัวยาสำคัญคือ "ฟินาสเตอไรด์ (finasteride)" ผลิตภัณฑ์ตัวนี้มักถูกขายผ่านบริษัทสุขภาพทางไกล (telehealth companies) หลายแห่งทางออนไลน์ แต่สิ่งที่น่ากังวลคือ มีรายงานว่าผู้ใช้บางรายประสบกับผลข้างเคียงที่รุนแรง ตั้งแต่ปัญหาทางเพศ ภาวะซึมเศร้า ไปจนถึงมีความคิดอยากฆ่าตัวตายเลยทีเดียว
ทำไมผลิตภัณฑ์ที่ดูเหมือนจะเป็นความหวังของผู้มีปัญหาผมร่วง ถึงกลายเป็นประเด็นที่น่ากังวลขนาดนี้ ทำไม FDA ถึงต้องออกโรงเตือน แล้วเราในฐานะผู้บริโภค ควรจะรับมือกับเรื่องนี้อย่างไร บทความนี้ ผมจะพาไปเจาะลึกข้อมูลสำคัญจากคำเตือนของ FDA โดยตรง เพื่อให้ทุกคนได้ตระหนักถึงความสำคัญของการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพอย่างรอบคอบและปลอดภัยครับ
ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับเจ้าตัวยา "ฟินาสเตอไรด์" กันก่อนนะครับ ฟินาสเตอไรด์ จริงๆ แล้วเป็นยาที่ใช้กันมานานพอสมควร ในรูปแบบ "ยาเม็ดสำหรับรับประทาน" ยี่ห้อที่หลายคนอาจคุ้นเคยคือ Propecia ยาเม็ดฟินาสเตอไรด์นี้ ได้รับการรับรองจาก FDA ให้ใช้สำหรับรักษาภาวะผมร่วงในผู้ชายโดยเฉพาะ ซึ่งก็แสดงว่ามีการศึกษา มีข้อมูลยืนยันถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัยในระดับที่ยอมรับได้ เมื่อใช้อย่างถูกต้องภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกร
แต่... ประเด็นสำคัญที่ FDA ออกมาเตือนในครั้งนี้ คือ "ฟินาสเตอไรด์ในรูปแบบสเปรย์สำหรับใช้เฉพาะที่ (topical spray)" ครับ FDA ยืนยันชัดเจนว่า ปัจจุบัน ยังไม่มีผลิตภัณฑ์ฟินาสเตอไรด์รูปแบบใช้เฉพาะที่ตัวใดเลย ที่ได้รับการอนุมัติจาก FDA พูดง่ายๆ คือ สเปรย์ฟินาสเตอไรด์ที่ขายกันเกลื่อนทางออนไลน์นั้น เป็นผลิตภัณฑ์ที่ "ยังไม่ผ่านการรับรอง" จากหน่วยงานกำกับดูแลด้านยาและอาหารนั่นเองครับ
ขายออนไลน์ได้อย่างไร? ช่องว่างของ Compounded Drugs
หลายคนอาจสงสัยว่า อ้าว ถ้ายังไม่ได้รับการอนุมัติ แล้วทำไมบริษัทต่างๆ ถึงขายกันอย่างเปิดเผยทางออนไลน์ได้ล่ะ? คำตอบอยู่ที่ช่องว่างของสิ่งที่เรียกว่า "ยาปรุงเฉพาะราย" หรือ "Compounded Drugs" ครับ
ตามหลักการแล้ว "ยาปรุงเฉพาะราย" หมายถึง ยาที่เภสัชกรในร้านยาปรุงผสม (Compounding Pharmacy) เตรียมขึ้นมาเป็นพิเศษสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย ตามใบสั่งแพทย์ ในกรณีที่ผู้ป่วยมีความต้องการเฉพาะ เช่น แพ้ยาส่วนผสมบางอย่างในยาสำเร็จรูป หรือต้องการยาในรูปแบบที่ไม่มีจำหน่ายทั่วไป เช่น เปลี่ยนยาเม็ดเป็นยาน้ำสำหรับเด็ก
บริษัทสุขภาพทางไกลเหล่านี้ อาศัยช่องทางนี้ในการจำหน่ายสเปรย์ฟินาสเตอไรด์ โดยให้ร้านยาปรุงผสมเป็นผู้เตรียมยาให้ ซึ่งการกระทำเช่นนี้ แม้จะไม่ผิดกฎหมายซะทีเดียว แต่มันก็มีจุดที่น่าเป็นห่วงครับ เพราะยาปรุงเฉพาะรายเหล่านี้ ไม่ได้ผ่านกระบวนการตรวจสอบด้านความปลอดภัย ประสิทธิภาพ และคุณภาพการผลิตที่เข้มงวดเหมือนกับยาที่ได้รับการอนุมัติจาก FDA
นอกจากนี้ ฉลากยาก็ไม่ได้มาตรฐานเหมือนยาที่ผ่านการรับรอง และที่สำคัญคือ บริษัทที่ขายยาเหล่านี้ ไม่ได้อยู่ภายใต้ข้อกำหนดด้านการโฆษณาที่เข้มงวดเหมือนบริษัทยาแบบดั้งเดิม ทำให้บางครั้ง อาจมีการกล่าวอ้างสรรพคุณเกินจริง หรือให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเสี่ยงที่ไม่ครบถ้วนได้
ผลข้างเคียงที่น่าสะพรึง ไม่ใช่แค่เรื่องผม
หัวใจสำคัญของคำเตือนจาก FDA ครั้งนี้ คือ รายงานผลข้างเคียงที่รุนแรงจากผู้ที่ใช้สเปรย์ฟินาสเตอไรด์ที่ซื้อจากบริษัทสุขภาพทางไกลเหล่านี้ ผลข้างเคียงที่ FDA ได้รับรายงานนั้นน่ากังวลอย่างยิ่งครับ มีตั้งแต่
1. ปัญหาทางเพศ: เช่น ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (Erectile dysfunction), ความต้องการทางเพศลดลง (Decreased libido), อาการปวดอัณฑะ (Testicular pain)
2. ปัญหาทางจิตใจและระบบประสาท: เช่น วิตกกังวล (Anxiety), ภาวะซึมเศร้า (Depression), ความคิดอยากฆ่าตัวตาย (Suicidal ideation), อาการสมองล้า หรือคิดอะไรไม่ค่อยออก (Brain fog), อ่อนเพลีย (Fatigue), นอนไม่หลับ (Insomnia)
แค่เห็นรายการผลข้างเคียงก็รู้สึกน่ากลัวแล้วใช่ไหมครับ มันไม่ใช่แค่เรื่องเล็กๆ น้อยๆ แต่มันส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างรุนแรงเลยทีเดียว ที่น่าเศร้าคือ มีผู้ใช้บางรายเล่าให้ FDA ฟังว่า แพทย์ของพวกเขาเคยบอกว่ายาในรูปแบบสเปรย์นี้ จะไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงเหมือนยาแบบเม็ด ซึ่งข้อมูลนี้สวนทางกับสิ่งที่ FDA กำลังเตือนอยู่ แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจผิด หรือการให้ข้อมูลที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่ยังไม่ผ่านการรับรองเหล่านี้ครับ
คำเตือนถึงผู้หญิง อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม
นอกเหนือจากผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นกับผู้ใช้โดยตรงแล้ว FDA ยังเน้นย้ำถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับบุคคลอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "ผู้หญิง" ฟินาสเตอไรด์นั้น มีข้อควรระวังอย่างยิ่งสำหรับผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ หรือมีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ เพราะตัวยาสามารถทำให้เกิดความผิดปกติร้ายแรงต่ออวัยวะเพศของทารกเพศชายในครรภ์ได้
ดังนั้น FDA จึงแนะนำอย่างเคร่งครัดว่า ผู้หญิงไม่ควรสัมผัสกับยาฟินาสเตอไรด์ ไม่ว่าจะในรูปแบบเม็ดหรือสเปรย์ก็ตาม การมีสเปรย์ฟินาสเตอไรด์อยู่ในบ้าน อาจเพิ่มความเสี่ยงที่ผู้หญิงจะสัมผัสยาโดยไม่ได้ตั้งใจได้ครับ
อ่านมาถึงตรงนี้ หลายคนคงเห็นแล้วว่า ทำไมการที่ยา "ได้รับการรับรองจาก FDA" หรือไม่นั้น ถึงเป็นเรื่องสำคัญมาก กระบวนการอนุมัติยาของ FDA นั้นซับซ้อนและเข้มงวดมากครับ บริษัทยาต้องทำการศึกษาทางคลินิกในคนจำนวนมาก เพื่อพิสูจน์ให้ได้ว่ายานั้นมี "ประสิทธิภาพ" จริงตามที่กล่าวอ้าง และที่สำคัญคือ ต้องมี "ความปลอดภัย" เพียงพอ มีการระบุผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นอย่างชัดเจน รวมถึงต้องมีกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐาน เพื่อให้มั่นใจว่ายาแต่ละเม็ด แต่ละขวด มีคุณภาพสม่ำเสมอกัน
ยาที่ไม่ผ่านการรับรองจาก FDA อย่างสเปรย์ฟินาสเตอไรด์ที่เรากำลังพูดถึงกันอยู่นี้ จึงขาดหลักประกันในเรื่องเหล่านี้ไป เราไม่สามารถรู้ได้แน่ชัดว่ามันมีประสิทธิภาพจริงหรือไม่ มีความปลอดภัยแค่ไหน มีสารปนเปื้อนอะไรหรือไม่ และผลข้างเคียงที่แท้จริงมีอะไรบ้าง การใช้ยาเหล่านี้จึงเหมือนกับการเสี่ยงโชค ที่อาจไม่ได้ผล แถมยังอาจได้ผลเสียร้ายแรงตามมาอีกด้วย
โดยสรุปแล้วนะครับ สเปรย์ฟินาสเตอไรด์ที่ขายกันทางออนไลน์นั้น ยังไม่ได้รับการรับรองจาก FDA และมีรายงานผลข้างเคียงที่รุนแรงตามมาได้ ตั้งแต่ปัญหาทางเพศไปจนถึงปัญหาทางจิตใจ แม้การขายผ่านช่องทางยาปรุงเฉพาะรายอาจไม่ผิดกฎหมาย แต่ก็ขาดการควบคุมมาตรฐานด้านความปลอดภัยและประสิทธิภาพเหมือนยาที่ได้รับการรับรอง
ผมในฐานะเภสัชกร อยากฝากข้อคิดถึงทุกคนว่า การดูแลสุขภาพ รวมถึงการรักษาปัญหาผมร่วง เป็นเรื่องที่ต้องใส่ใจในรายละเอียดและเลือกใช้ผลิตภัณฑ์อย่างรอบคอบ อย่าเพิ่งหลงเชื่อคำโฆษณาที่ดูง่ายดาย หรือราคาที่จูงใจเพียงอย่างเดียว
ก่อนตัดสินใจใช้ผลิตภัณฑ์ใดๆ โดยเฉพาะยา หรือผลิตภัณฑ์ที่อ้างสรรพคุณทางการแพทย์ ผมแนะนำให้
1. ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร: พวกเขาคือผู้เชี่ยวชาญที่จะให้คำแนะนำที่ถูกต้อง ประเมินความเหมาะสม และเฝ้าระวังผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ อย่าลังเลที่จะสอบถามถึงทางเลือกการรักษาที่ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
2. ตรวจสอบการรับรอง: มองหาผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรองจากหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ เช่น FDA หรือ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ของประเทศไทย หากไม่แน่ใจ สามารถสอบถามจากเภสัชกร หรือตรวจสอบข้อมูลจากเว็บไซต์ของหน่วยงานเหล่านี้ได้
3. พิจารณาแหล่งที่มา: การซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์สุขภาพทางออนไลน์มีความเสี่ยง ควรเลือกซื้อจากแหล่งที่น่าเชื่อถือเท่านั้น ระวังเว็บไซต์หรือผู้ขายที่ไม่ระบุข้อมูลชัดเจน หรือมีการโฆษณาที่ดูเกินจริง
4. อ่านฉลากและข้อมูลผลิตภัณฑ์อย่างละเอียด: ทำความเข้าใจวิธีใช้ ข้อควรระวัง และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น หากมีข้อสงสัย ควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกร
สุดท้ายนี้ ผมอยากชวนทุกคนลองตั้งคำถามกับตัวเองดูนะครับว่า "เวลาเราเห็นโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพทางออนไลน์ เรามีวิธีตรวจสอบความน่าเชื่อถือของข้อมูลเหล่านั้นอย่างไรบ้าง?" การตั้งคำถามและค้นหาข้อมูลจากแหล่งที่เชื่อถือได้อยู่เสมอ จะช่วยให้เราเป็นผู้บริโภคที่รู้เท่าทัน และสามารถตัดสินใจเลือกสิ่งที่ดีที่สุดและปลอดภัยที่สุดสำหรับสุขภาพของเราได้ครับ
สุขภาพดีไม่มีขาย อยากได้ต้องใส่ใจเลือกนะครับ
แหล่งอ้างอิง:
Edwards, L. (2025, April 24). FDA warns of unapproved hair-loss product linked to side effects. Medical Press. Retrieved April 25, 2025, from https://medicalxpress.com/news/2025-04-fda-unapproved-hair-loss-product.html
โฆษณา