ปฏิบัติตามพุทธมหายานกับนิกายเซน จะผิดกับที่พระพุทธเจ้าสอนไหม หรือว่าบรรลุธรรมได้ไหม?
บางครั้ง เราอาจเผลอถามด้วยความกังวล
ว่าเส้นทางที่เราเดินอยู่ ถูกต้องหรือไม่ ตรงกับที่พระพุทธเจ้าสอนจริงไหม
มหายานที่เน้นความกรุณา เซนที่เน้นการตื่นรู้โดยไม่ผ่านทฤษฎี หรือแม้แต่เถรวาทที่ยึดมั่นในพุทธวจนะ —
ทางไหนคือทางที่ “แท้จริง”?
แต่หากลองวางคำถามลงสักครู่ แล้วหันกลับมามองที่หัวใจของพระธรรม
จะเห็นว่าพระพุทธเจ้าตรัสสอนไว้ชัดเจนใน กัสสปสูตร ว่า
“ผู้ใดเห็นปฏิจจสมุปบาท ผู้นั้นเห็นธรรม ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา”
ธรรมะไม่ใช่เรื่องของชื่อเรียก ไม่ใช่เรื่องของพิธีกรรม
ไม่ใช่เรื่องของการนับว่านิกายไหนถูกนิกายไหนผิด
ธรรมะเป็นเรื่องของการเข้าใจความเป็นจริงของสรรพสิ่งที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป
ผู้ใดก็ตาม ไม่ว่าจะเดินผ่านบทสวดมหายาน
นั่งนิ่งกลางสวนเซน
หรือก้าวย่างอย่างมีสติในทางสายกลางของเถรวาท
หากหัวใจของเขาตื่นขึ้นมาเห็นความจริงนี้
รู้ชัดในความเกิดดับของขันธ์ห้า ปล่อยวางความยึดมั่นในตัวตน
เขาย่อมเดินมาถึงสิ่งเดียวกัน
แม้เซนจะบอกว่า “อย่าพูดถึงธรรมะ อย่าแม้แต่คิดจะบรรลุธรรม”
นั่นไม่ใช่เพราะปฏิเสธธรรมะ
แต่เพราะรู้ว่าการไขว่คว้า “ธรรมะ” เอง ก็เป็นการยึดติดอย่างละเอียด
การหลุดพ้นจึงเกิดขึ้นได้ ก็ต่อเมื่อแม้กระทั่งความหลุดพ้นเองก็ถูกวางลง
มหายานที่อุทิศชีวิตเพื่อช่วยเหลือสรรพสัตว์ ก็ไม่ผิดจากทางสายกลาง
เพราะการแผ่เมตตาโดยไม่มีตัวตนผู้แผ่ คือการดับตัวตนอย่างแนบเนียน
ไม่มี “เรา” ที่ช่วย ไม่มี “เขา” ที่ถูกรับความช่วยเหลือ
มีแต่กระแสของเมตตาที่ไหลไปตามธรรมชาติ
เถรวาทที่ภาวนาอย่างเคร่งครัด ก็ไม่ใช่การยึดติดในกฎระเบียบ
หากภาวนานั้นนำไปสู่การรู้แจ้งในไตรลักษณ์อย่างแท้จริง
และพ้นออกจากตัวกู ของกู ด้วยหัวใจที่วางหมด
แม้หนทางจะแตกต่าง แต่จุดหมายเดียวกัน
ธรรมชาติของการตื่นรู้ ไม่มีชื่อ ไม่มีรูป
ไม่มีเถรวาท มหายาน หรือเซน
มีเพียงความจริงที่เปล่าเปลือย อยู่ตรงนั้นเสมอมา
ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสใน ธรรมจักรกัปปวัตตนสูตร ว่า
“ดวงตาเกิดขึ้นแล้ว ความรู้แจ้งเกิดขึ้นแล้ว ความเข้าใจอันบริสุทธิ์เกิดขึ้นแล้ว”
เมื่อจิตเห็นความจริงตามที่มันเป็น ดวงตาเช่นนี้ย่อมเกิดขึ้นในตัวเอง
ไม่ต้องมีใครยืนยัน
ไม่ต้องมีใครอนุมัติ
เมื่อถึงจุดนั้น คำถามว่า “ทางนี้ผิดไหม ทางนั้นถูกไหม” จะเงียบหายไปเอง
เหลือเพียงความรู้สึกเบาสบายในใจ ที่ไร้ความสงสัยใดๆ เหลืออยู่
⸻
“ไม่ใช่วิธีที่พาเราถึงธรรม แต่เป็นการตื่นรู้ที่พาเราข้ามพ้นทุกวิธี”
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
