วิธีการฝึกหัดละครของวังสวนกุหลาบ
วิธีการฝึกหัดละครของวังสวนกุหลาบ จากบทสัมภาษณ์คุณครูลมุล ยมะคุปต์ เมื่อครั้งที่ท่านยังมีชีวิตอยู่ และบทสัมภาษณ์คุณครูเฉลย ศุขะวณิช ผู้เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์ไทย วิทยาลัยนาฏศิลป์ กรมศิลปากร ศิลปินแห่งชาติ สรุปได้ดังนี้
เวลา 05.00 - 07.00 น. จะได้ยินเสียงสัญญาณกระดิ่งดังขึ้น ทุกคนจะต้องรีบตื่นนอนทำกิจวัตรส่วนตัว แล้วลงมาพร้อมกันที่สนามหญ้าหน้าตำหนัก เพื่อรำเพลงช้า เพลงเร็ว ตามฝ่ายของตน ตัวพระอยู่กลุ่มหนึ่ง ตัวนางอยู่กลุ่มหนึ่ง เมื่อรำเพลงช้า เพลงเร็วจบแล้ว ตัวพระแยกไปเต้นเสา ส่วนตัวนางฝึกหัดรำเพลงเชิดฉิ่ง
เมื่อตัวพระเต้นเสาเสร็จแล้ว ก็แยกไปออกแม่ท่ายักษ์ในเพลงกราวใน พวกตัวนางก็แยกไปออกแม่ท่าลิง ฝึกไปจนถึงเวลา 07.00 น.
การฝึกออกแม่ท่ายักษ์ ลิง เพื่อให้มีความรู้ในท่าโขน จะเห็นได้ว่าคณะละครวังสวนกุหลาบสามารถแสดงโขนที่ใช้ผู้หญิงทั้งโรงได้ แม้ตัวครูลมุลเองก็ยังได้เคยแสดเป็นตัวเอกของโขน เช่น พระมงกุฎ พระลบและอินทรชิต เป็นต้น
และการที่ให้ตัวพระไปหัดแม่ท่ายักษ์ เพราะลีลาท่ายักษ์กับพระมีความใกล้เคียงกันมากกว่าฝ่ายอื่น โดยเฉพาะเรื่องเหลี่ยม(ส่วนของขา) และวง(ส่วนของแขนและมือ) เช่นเดียวกับตัวนาง ให้ไปฝึกแม่ท่าลิง เพราะนางกับลิงมีเหลี่ยมขาที่ใกล้เคียงกัน คือต้องลบเหลี่ยม หรือหลบเหลี่ยม หมายถึง เหลี่ยมขาที่ข้างหนึ่งเต็มเหลี่ยม(ตั้งตรงกับพื้น) อีกข้างหนึ่ง พับเข่า หรือหลบเข่าเข้าหาอีกด้านหนึ่ง
07.00 น. หยุดพัก อาบน้ำ เปลี่ยนเครื่องแต่งตัว
08.00 น. รับประทานอาหาร
09.00 น. เริ่มเรียนวิชาสามัญ
การเรียนวิชาสามัญเป็นวิธีการที่ค่อนข้างแปลกใหม่เพราะโดยปกติละครหลวงสมัยโบราณไม่มีการสอนวิชาสามัญ การที่วังสวนกุหลาบให้พวกข้าหลวงที่ถวายตัวเป็นละครได้เรียนวิชาสามัญโดยเฉพาะในเรื่องการอ่าน การเขียน เพราะสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธฯ มีประสงค์จะให้พวกละครมีความรู้ ความสามารถอ่านบท จดบทในการแสดงได้ คุณครูเฉลย ศุขะวณิช ได้เคยกล่าวไว้ในการแสดงปาฐกถาชุดสิรินธร ครั้งที่ 11 ณ หอประชุมสารนิเทศ ห้องประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2538 ว่า
"สองโมงเช้าก็หยุดพักกินอาหาร อาบน้ำอาบท่า ท่านก็มีโรงเรียนให้ในวังเรียนหนังสือ เรียนครูธรรมดาสามัญ แบหนังสือก็เอาไม้ก้านธูปชี้ ต้องการให้อ่านบทละครได้ ถ้าไม่งั้นส่งเจรจามาก็อ่านไม่ออก ก็ให้เรียนหนังสือซะ รู้มากก็ไม่ได้ เดี๋ยวเขียนเพลงยาว ไม่รู้มาก"
11.30 น. เลิกเรียนวิชาสามัญ
12.00 น. หยุดพักรับประทานอาหารกลางวัน
13.00-16.00 น. เริ่มซ้อมโขน - ละคร
16.00 - 19.00 น. หยุดพักการซ้อม เป็นเวลาอิสระที่จะได้พักผ่อน อาบน้ำและรับประทานอาหารเย็น
20.00 - 24.00 น. เริ่มซ้อมเฉพาะบท หรือซ้อมเข้าเรื่อง บางครั้งจะเชิญครูผู้ใหญ่ข้างนอกมาควบคุมการฝึกซ้อม
24.00 น. หยุดซ้อมพักรับประทานอาหาร แล้วให้กลับไปอาบน้ำ เข้านอน หมดสิ้นภารกิจในวันนั้น
ที่มา : หนังสือลมุล ยมะคุปต์ คณานุสรณ์ครบรอบ 100 ปี
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
