“อนาคตอุดมศึกษาไทยกับ AI – เปลี่ยนทัน คือโอกาส เปลี่ยนช้า คือความเสี่ยง”
การมาถึงของ Generative AI และเทคโนโลยีอัจฉริยะกำลังเปลี่ยนแปลงโฉมหน้าอุดมศึกษาทั่วโลก ขณะที่หลายประเทศได้นำ AI มาบูรณาการในหลักสูตรและระบบบริหารอย่างเป็นระบบ อุดมศึกษาไทยยังอยู่ระหว่าง
“ตั้งหลัก” ท่ามกลางความเสี่ยงของการล้าหลัง
และความไม่พร้อมของบุคลากร หากไม่เร่งดำเนินนโยบาย “เปลี่ยนผ่านทันการณ์” ประเทศไทยจะสูญเสียโอกาส
ในการพัฒนาทุนมนุษย์ในยุค AI-first
ปัญหาและสถานการณ์:
📉 จำนวนผู้เรียนระดับอุดมศึกษาลดลงต่อเนื่อง
🧠 บุคลากรในมหาวิทยาลัยยังขาดความเข้าใจและการใช้ AI อย่างเป็นระบบ
🔁 หลักสูตรล้าหลัง ไม่ตอบสนองตลาดงานยุคเทคโนโลยีเปลี่ยนเร็ว
🔍 ขาดนโยบายระดับชาติที่เชื่อมโยง AI กับระบบอุดมศึกษาอย่างชัดเจน
ข้อเสนอเชิงนโยบาย:
1. จัดทำนโยบายระดับชาติเพื่อการเปลี่ยนผ่านอุดมศึกษาสู่ยุค AI
เสนอให้ สภาการอุดมศึกษา และ สำนักงานสภาพัฒน์
จัดทำนโยบายร่วมด้าน AI + อุดมศึกษา
ตั้งเป้าหมาย:
อาจารย์ 90% ผ่านการอบรม AI Literacy ภายใน 2 ปี
มหาวิทยาลัยอย่างน้อย 30 แห่งมีระบบบริหารและการสอนด้วย AI ภายในปี 2570
2. สร้างหลักสูตรใหม่ที่ยืดหยุ่น สอดคล้องกับยุค AI
🤖ส่งเสริม หลักสูตร Microcredential และ Short Program สำหรับทักษะดิจิทัลและ AI
🤖บูรณาการวิชา “AI เพื่อชีวิต” ในทุกระดับการศึกษาอุดมศึกษา
3. พัฒนาอาจารย์และบุคลากรสู่ AI-Enhanced Educators
🤖จัดงบประมาณสนับสนุนหลักสูตรอบรม AI สำหรับอาจารย์
🤖สนับสนุนความร่วมมือกับภาคเอกชนและต่างประเทศ (Public-Private-Academic Partnerships)
4. ปรับโครงสร้างพื้นฐานมหาวิทยาลัยให้พร้อมใช้ AI
🤖พัฒนา Digital Infrastructure (ระบบคลาวด์, LMS,
AI Assistant)
🤖วางระบบ AI เพื่อการบริหารจัดการ เช่น วิเคราะห์
ผลการเรียน, ระบบแนะแนวอัตโนมัติ
5. จัดตั้ง “คณะกรรมการจริยธรรม AI ในอุดมศึกษา”
เสนอจัดตั้งคณะกรรมการอิสระภายใต้ สกอ. หรือ สกอศ. เพื่อกำกับแนวทางใช้ AI อย่างมีจริยธรรม
ส่งเสริมงานวิจัยด้าน “AI & Society” เพื่อรองรับผลกระทบในระยะยาว
กรณีศึกษาน่าสนใจจากต่างประเทศ:
ประเทศ แนวทางการปฏิรูปอุดมศึกษาและ AI
🇸🇬 สิงคโปร์ รัฐจัดงบพัฒนา Microcredentials + บังคับเรียน AI ในทุกสถาบันรัฐ
🇮🇳 อินเดีย ตั้งมหาวิทยาลัยเฉพาะทางด้าน AI (Universal AI University)
🇬🇧 อังกฤษ กำหนดนโยบาย ⅓ ของเวลาเรียนในมหาวิทยาลัยเพื่อพัฒนา “AI Thinking”
🇭🇰 ฮ่องกง จัดการอบรมอาจารย์ + สร้างแนวทางใช้ AI แบบ “Smart Companion”
🇨🇳 จีน พัฒนาหลักสูตรปัญญาประดิษฐ์ตั้งแต่มัธยมถึงมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ
แนวทางดำเนินงาน 12 เดือนแรก:
ระยะเวลา แผนงานหลัก
เดือนที่ 1–3 สำรวจระดับการใช้ AI ในมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ
เดือนที่ 4–6 เปิดโครงการอบรมครู-อาจารย์นำร่อง 1,000 คน
เดือนที่ 7–12 เปิดใช้ AI ในการเรียน-สอนใน 10 มหาวิทยาลัยต้นแบบ
AI คือโอกาสทองของการยกระดับอุดมศึกษาไทยสู่ระบบที่มีประสิทธิภาพ ทันโลก และตอบสนองความต้องการใหม่ในศตวรรษที่ 21 อย่างแท้จริง หากสามารถ “เปลี่ยนทัน” เราจะสามารถพลิกฟื้นศักยภาพทุนมนุษย์ไทยในเวทีโลก แต่หาก “เปลี่ยนช้า” เราอาจต้องเผชิญผลกระทบต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงในระยะยาว
🔹 แหล่งอ้างอิง
ระดับนานาชาติ
OECD. (2021). AI and the future of skills, volume 1. Organisation for Economic Co-operation and Development. https://www.oecd.org/publications/ai-and-the-future-of-skills-volume-1
UNESCO. (2021). Artificial intelligence and education: Guidance for policy-makers. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000376709
World Economic Forum. (2024). Education 4.0 framework: Preparing learners for the future. https://www.weforum.org
SkillsFuture Singapore. (2023). National AI literacy and skills framework. https://www.skillsfuture.gov.sg
Department for Education (UK). (2023). Artificial intelligence in education: Policy paper. GOV.UK. https://www.gov.uk/government/publications/artificial-intelligence-in-education
Ministry of Education, China. (2020). New generation AI curriculum development plan (2020–2025). [In Chinese, summary via SCMP]. https://www.scmp.com/news/china
Government of India. (2020). National Education Policy 2020. Ministry of Education, India. https://www.education.gov.in
Universal AI University. (2024). Curriculum and strategy overview. https://www.universalai.in
ระดับประเทศไทย
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2566). แผนแม่บทการอุดมศึกษาแห่งชาติ (พ.ศ. 2566–2580). https://www.mhesi.go.th
สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.). (2566). รายงานอนาคตอุดมศึกษาไทยในยุคดิจิทัล. https://www.nrms.go.th
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561–2580). https://www.nesdc.go.th
Electronic Transactions Development Agency (ETDA). (2024). AI Readiness of Thai Workforce Report 2024. https://www.etda.or.th
World Bank. (2021). Thailand digital economy diagnostic report. https://www.worldbank.org/thailand
โดย นางสาวอมาวสี วิริยะนุเคราะห์
#อุดมศึกษาไทย
#AIเพื่อการศึกษา
#เปลี่ยนทันคือโอกาส
#การศึกษายุคดิจิทัล
#นโยบายเพื่ออนาคต
#AIinEducation
#ThailandEducation
#มหาวิทยาลัยไทยต้องปรับตัว
#เรียนรู้ตลอดชีวิต
#EduTechThailand
#AIInsightโลกอนาคต
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
