วันนี้ เวลา 05:30 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🌍 ทำไมเป้าหมายโลกร้อน 1.5°C อาจไม่พอ? เมื่อน้ำทะเลยังสูงขึ้นแม้เราทำสำเร็จ

หลายคนอาจคิดว่าเป้าหมาย "โลกร้อน 1.5 องศา" คือคำตอบสุดท้ายที่จะหยุด วิกฤตสภาพภูมิอากาศ แต่ความจริงอาจน่ากังวลกว่านั้น เพราะงานวิจัยใหม่ชี้ว่าระดับ "น้ำทะเลจะยังสูงขึ้น" อีกหลายเมตร แม้เราจะทำตามเป้าหมายได้สำเร็จก็ตาม
Chris Stokes จากมหาวิทยาลัยเดอรัม บอกชัดเจนว่า “การจำกัดอุณหภูมิที่ 1.5°C ไม่ได้ช่วยชะลอหรือหยุดยั้งการละลายของแผ่นน้ำแข็งได้เลย” นี่คือความจริงที่น่ากลัวซึ่งตั้งอยู่บนหลักฐานที่หนักแน่นขึ้นเรื่อยๆ ครับ
[💡 ถาม-ตอบ ฉบับ Witly สำหรับคนใจร้อน]
ถาม: สรุปแล้ว 1.5°C หยุดน้ำทะเลท่วมไม่ได้จริงหรือ?
ตอบ: จริงครับ เป้าหมาย 1.5°C ช่วยลดผลกระทบอื่นๆ ได้ แต่สำหรับระดับน้ำทะเล มันแค่ "ชะลอ" แต่ "หยุดไม่ได้" ในระยะยาวเรายังคงต้องเจอกับระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นอีกหลายเมตรจากน้ำแข็งที่เริ่มละลายไปแล้ว
📈 สถานการณ์จริงที่น่ากังวลกว่าที่คิด
ตอนนี้โลกของเรากำลังมุ่งหน้าไปสู่อุณหภูมิที่อาจสูงขึ้นถึง 2.9°C ภายในสิ้นศตวรรษนี้ ซึ่ง Jonathan Bamber จากมหาวิทยาลัยบริสตอล เตือนว่า สถานการณ์นั้นจะนำไปสู่การสูญเสียแผ่นน้ำแข็งกรีนแลนด์และแผ่นน้ำแข็งแอนตาร์กติกตะวันตก ทั้งหมด ซึ่งหมายถึงระดับน้ำทะเลในระยะยาวที่จะสูงขึ้นได้ถึง 12 เมตร
ทีมวิจัยได้ทบทวนหลักฐานจาก 3 แหล่งสำคัญครับ:
  • ภาพถ่ายดาวเทียม: ตลอด 30 ปีที่ผ่านมา เราเห็นการสูญเสียมวลน้ำแข็งและระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นอย่างน่าใจหาย
  • ข้อมูลในอดีต: การศึกษาช่วงเวลาที่โลกร้อนในอดีต พบว่าระดับน้ำทะเลเคยสูงกว่าปัจจุบันหลายเมตรมาแล้ว
  • แบบจำลองคอมพิวเตอร์: แบบจำลองยุคใหม่ชี้ให้เห็นภาพที่น่ากังวลกว่าที่เคยประเมินไว้มาก
Bamber อธิบายว่าแบบจำลองคอมพิวเตอร์ยุคแรกๆ ทำให้เราประเมินสถานการณ์ต่ำเกินไป แต่ข้อมูลจริงจากดาวเทียมกลับแสดงภาพที่ต่างออกไป “ปริมาณน้ำแข็งที่หายไปจากกรีนแลนด์นั้นน่าตกใจมาก และมันคือภาพจริงที่สวนทางกับสิ่งที่แบบจำลองเคยบอกเราโดยสิ้นเชิง”
🌡️ แค่ 1.2°C ก็เร่งหายนะได้แล้ว
ที่น่ากลัวกว่านั้นคือ...ทั้งหมดนี้กำลังเกิดขึ้นในขณะที่โลกร้อนขึ้นเพียง 1.2°C เท่านั้นครับ Stokes ย้ำว่า “แผ่นน้ำแข็งไม่เพียงแต่กำลังละลาย แต่ยังละลายในอัตราที่เร่งขึ้นเรื่อยๆ”
ดังนั้น ความคิดที่ว่าการบรรลุเป้าหมาย 1.5°C จะช่วยแก้ปัญหานี้ได้ทั้งหมด จึงอาจเป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนและอันตรายอย่างยิ่ง
แม้แต่รายงานล่าสุดจาก IPCC (คณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ) ในปี 2021 ที่เคยคาดว่าน้ำทะเลจะสูงขึ้น 1-2 เมตรหากจำกัดอุณหภูมิไว้ที่ 1.5°C แต่ข้อมูลล่าสุดชี้ว่า... เรากำลังมุ่งหน้าสู่ สถานการณ์ที่เลวร้ายที่สุด (Worst-case scenario) เร็วกว่าที่คาดการณ์ไว้มาก
🏡 ทุกเศษเสี้ยวขององศามีความหมาย และประเทศไทยก็หนีไม่พ้น
หากเราต้องการแค่ “ชะลอ” หายนะครั้งนี้ให้อยู่ในระดับที่พอจัดการได้ เราอาจต้องลดอุณหภูมิโลกลงไปให้ใกล้เคียง 1°C ซึ่งเป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างยิ่ง
แน่นอนว่าประเทศร่ำรวยอาจมีเงินพอที่จะสร้างกำแพงป้องกันชายฝั่งได้ แต่เมื่อน้ำทะเลสูงขึ้นไม่หยุด มันจะยากและแพงขึ้นจนรับไม่ไหว... แล้วประเทศอย่างเราล่ะครับ?
กรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของเรา คือหนึ่งในมหานครที่เสี่ยงต่อการจมน้ำมากที่สุดในโลก ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นเพียงไม่กี่เมตร ไม่ใช่แค่เรื่องชายหาดที่หายไป แต่มันคือวิกฤตที่กระทบตรงถึงบ้าน ที่ทำกิน และอนาคตของคนนับล้าน นี่จึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป
Stokes ทิ้งท้ายไว้ได้อย่างทรงพลังว่า “ทุกเศษเสี้ยวขององศาล้วนมีความหมาย” แม้เราอาจจะผ่านจุดที่แก้ไขไม่ได้บางอย่างไปแล้ว แต่การต่อสู้เพื่อลดอุณหภูมิลงแม้เพียง 0.1°C ก็ยังคงมีความสำคัญอย่างมหาศาล
📌✨ หากเนื้อหานี้มีประโยชน์ อย่าลืมเซฟเก็บไว้อ่าน หรือจะแชร์เพื่อส่งต่อความรู้นี้ให้เพื่อนๆ ก็ยินดีมากๆ เลยครับ
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ 1.5°C ไม่ใช่ยาวิเศษ: ต่อให้ทำสำเร็จ ก็ไม่สามารถหยุดยั้งการเพิ่มของระดับน้ำทะเลในระยะยาวได้
✅ สถานการณ์น่าห่วง: โลกร้อนขึ้นเพียง 1.2°C แต่แผ่นน้ำแข็งกำลังละลายใน "อัตราเร่ง" ซึ่งเร็วกว่าที่แบบจำลองเคยคาดไว้
✅ อนาคตที่น่ากังวล: หากโลกร้อนขึ้นตามแนวโน้มปัจจุบัน (2.9°C) อาจส่งผลให้น้ำทะเลสูงขึ้นถึง 12 เมตรในระยะยาว
✅ ไทยเสี่ยงสูง: กรุงเทพฯ และพื้นที่ชายฝั่งของไทยอยู่ในภาวะเสี่ยงโดยตรง นี่คือวิกฤตปากท้องที่ใกล้ตัวเราทุกคน
✅ ทุกองศาสำคัญ: การพยายามลดอุณหภูมิโลกลงทุกเศษเสี้ยวองศา มีความหมายอย่างยิ่งต่อการชะลอหายนะครั้งนี้
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ถ้าเรื่องราววันนี้ทำให้คุณได้เห็นภาพความจริงที่ซับซ้อนขึ้น ผมก็ดีใจมากครับ ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" จากคุณ คือพลังสำคัญที่ทำให้ผมมีแรงค้นคว้าและนำเรื่องราววิทยาศาสตร์ที่จำเป็นแบบนี้มาเล่าให้ฟังอีกเรื่อยๆ เพื่อสร้างพื้นที่ความรู้ที่เข้มแข็งให้สังคมเราต่อไปครับ
🧐 แล้วคุณล่ะครับ?
เรื่องนี้ทำให้คุณมองเป้าหมาย 1.5°C เปลี่ยนไปไหม? และในฐานะคนไทย เราควรเริ่มเตรียมตัวรับมือกับอนาคตที่น้ำทะเลจะสูงขึ้นนี้อย่างไร?
ร่วมแสดงความคิดเห็น หรือแชร์ให้คนที่คุณรักและห่วงใยได้อ่านกันนะครับ
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Stokes, C., Bamber, J., et al. (2025). Warming of +1.5 °C is too high for polar ice sheets. Communications Earth & Environment. http://doi.org/pn3k

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา