17 มิ.ย. เวลา 15:20 • หนังสือ

หนังสือ : หยุดเลี้ยงลิงในสมองคุณ Don’t Feed the Monkey Mind

เอาชนะความเครียด-หยุดวงจรวิตกกังวลด้วยการบำบัดความคิดและพฤติกรรม (CBT)
บางอย่างบางสิ่งที่เราทำกันทุกวัน หรือ มีปัญหาให้จัดการและคิดแก้ปัญหาอยู่ทุกวันๆ เราต่างทำกันเป็นปกติ ไม่ว่าจะความเครียดหรือวิตกกังวลเรื่องใดๆก็ตาม ตามสัญชาตญาณของมนุษย์จะต้องหาทางเอาตัวรอดกับสิ่งเหล่านั้น เช่น ไปฟังเพลงคลายเครียด ต้องทำอะไรๆไม่ให้ผิดพลาดเพราะคิดว่าเป็นเรื่องน่าอาย ปัญหาบางอย่างเก็บมาเป็นทุกข์กับมันซ้ำๆ หรือคิดวนไปวนมาอยู่ตลอดจนหาทางออกไม่เจอ
การคิดกังวลกับบางสิ่งล่วงหน้าทั้งที่ปัญหายังไม่เกิดขึ้น โกรธหรือโมโหใครจะต้องโต้กลับแรงๆทุกที กลัวความเจ็บปวด ไม่กล้าลองทำอะไรใหม่ๆที่ต่างจากเดิม เพราะกลัวผลลัพธ์ที่ตามมาจะไม่เป็นอย่างที่คาดหวัง กลัวการเสียหน้า การหาวิธีที่จะเลิกคิดลบ เป็นต้น
ทั้งหมดทั้งมวลนี้เท่ากับว่าคุณป้อนอาหารให้ลิง และกำลังเลี้ยงมันอยู่ในสมองจนอิ่ม เมื่อเกิดความวิตกกังวล พยายามแล้วพยายามเล่าที่จะพูดซ้ำๆในใจกับตัวเองว่าเลิกคิดๆ แต่ยิ่งบอกกับตัวเองแบบนั้นซ้ำๆมากเท่าไหร่ กลับยังคงทำให้ความวิตกกังวลนั้นยังคงอยู่และทวีความรุนแรงมากขึ้น
หนังสือเล่มนี้จะพาคุณไปเปิดมุมมองต่อเรื่องราวและมุมมองความคิดใหม่ๆ ทลายความเชื่อเก่าๆสลัดทิ้งไปว่าเมื่อวิตกกังวลจะต้องหาวิธีทำอย่างนู้นอย่างนี้ให้ได้เป๊ะๆตลอดเวลา แต่จะทำให้คุณเลิกใช้สัญชาตญาณดิบของมนุษย์ที่ติดตัวมาช้านาน และทะลุกำแพงไปสู่การเข้าใจตนเอง การนิ่ง และคิดบวกต่อเรื่องราวและปัญหาที่เกิดขึ้นกับเราอยู่เสมอในมุมมองที่เปิดกว้างกว่านั้นอีก
เพราะผู้เขียนหนังสือเล่มนี้เชื่อว่าคนเรามีความวิตกกังวลหลักๆอยู่ 3 รูปแบบ ได้แก่
1) การกลัวความไม่แน่นอน 2) การยึดติดความสมบูรณ์แบบ และ 3) การรับผิดชอบจนล้นเกิน ขยายความได้ดังนี้
1) การกลัวความไม่แน่นอน คือ การกลัวสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น จะต้องรู้ล่วงหน้าว่าจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง และวางแผนที่จะทำสิ่งต่างๆ แบบย้ำคิดย้ำทำ เพื่อไม่ให้ความไม่แน่นอน หรือสิ่งที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้น หลายเรื่องๆต้องการความแน่ใจก่อน ไม่อย่างนั้นจะรู้สึกไม่สบายใจ จนไม่รู้ว่าจะแก้สถานการณ์เฉพาะหน้าอย่างไร ถ้าปัญหามันเกิดขึ้นในแบบที่เราไม่ได้นัดหมาย แล้วเกิดความเครียดหรือกระวนกระวายใจ
2) การยึดติดความสมบูรณ์แบบ คือ กลัวการทำผิดพลาด จะต้องเป็ะๆ ตลอด จนไม่กล้าลองทำอะไรใหม่ๆ หรือเรื่องที่ท้าทาย เพราะกลัวการโดนวิพากษ์วิจารณ์ มองว่าเป็นเรื่องที่น่าอายและกลัวจะโดนมองว่าล้มเหลว กลัวการไม่ได้รับการยอมรับในสังคม คนไม่คบ และรู้สึกโดดเดี่ยว ไม่มีประโยชน์ต่อใคร
3) การรับผิดชอบจนล้นเกิน คือ การพยายามช่วยคนอื่นก่อนที่จะช่วยตนเอง อาสารับผิดชอบ หรือ นำเรื่องและปัญหาของคนอื่นมาเป็นปัญหาของตนเอง ทั้งๆที่เราไม่สามารถรับผิดชอบชีวิตของคนอื่นได้ คนที่เราควรรับผิดชอบคือตัวเองมากกว่าสิ่งอื่นใด ที่ทำแบบนี้เป็นเพราะกลัวไม่มีใครยอมรับหรือไม่เป็นที่รักของคนรอบตัว กลัวจะสูญเสียใครหรือสิ่งใดไป
หนังสือเล่มนี้เสนอแนวทางที่น่าสนใจ เพื่อให้ผู้อ่านเลิกเลี้ยงลิงในสมองของคุณ นั่นคือ
การจดบันทึกความรู้สึกหรือสิ่งที่วิตกกังวลออกมา จาก input สู่ output เพื่อเกิดความเข้าใจในตนเองว่าสาเหตุใดทำให้เราวิตกกังวล ต้นเหตุคืออะไร เอาความคิดความวิตกกังวลในหัวของเราปลดปล่อยออกมาผ่านการเขียนผ่านตัวอักษร
วิธีต่อมา คือ การนั่งนิ่งๆ นั่งสมาธิ กำหนดลมหายใจเข้าออก หายใจเข้าเพื่อเพิ่มพลังให้กับพื้นที่สมองของเรา และหายใจออกเพื่อปลดปล่อยความคิดลบต่างๆออกจากสมอง เพราะสิ่งที่อยู่ในสมองเป็นทั้งอาหารและขยะอันโอชะของลิง ทำแบบนี้เพื่อทำให้ใจและสมองของเราเบาขึ้น
วิธีสุดท้าย คือ การคิดใหม่ในมุมมองที่เปิดกว้าง ยกตัวอย่างเช่น
ความไม่แน่นอน ให้คิดใหม่ว่า —->> ทำให้เราแก้สถานการณ์เฉพาะหน้าได้เก่งขึ้น พลิกแพลงเป็น คิดว่าชีวิตมันไม่แน่นอน อะไรจะเกิดก็ต้องเกิด เราทำดีที่สุดแล้ว กำหนดให้ได้ว่าอะไรคือสิ่งที่เราควบคุมได้ และสิ่งใดอยู่เหนือการควบคุมของเราที่เราต้องปล่อยวาง
ความสมบูรณ์แบบ ให้คิดใหม่ว่า —->> ทุกคนสามารถผิดพลาดได้ เพราะความผิดพลาดเป็นส่วนหนึ่งของความเป็นมนุษย์ ไม่ใช่เรื่องแปลก แต่เป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นกับทุกคนได้ตลอดช่วงชีวิต ผิดบ้างเพื่อเป็นบทเรียนให้แก้ไข และทำให้เราเก่งขึ้น ไม่มีใครเพอร์เฟคร้อยเปอร์เซนต์หรอก
ความรับผิดชอบมากเกินไป ให้คิดใหม่ว่า —->> ตัวเราต้องมาก่อนเสมอ ทุกคนต่างต้องรับผิดชอบตัวเองก่อนเป็นอันดับแรก ไม่มีใครรับผิดชอบชีวิตของคนอื่นได้ดีเท่ากับเรารับผิดชอบชีวิตของตัวเอง เราสามารถมีความสุขได้โดยไม่เอาภาระของคนอื่นมาเป็นของตนมากเกินไปจนเกินที่จะรับไหว เป็นห่วงและช่วยคนอื่นได้ อยู่ห่างๆอย่างห่วงๆ แบบพอดีๆ โดยไม่ไปก้าวก่ายชีวิตของใครจนเกินพอดี
หนังสือเล่มนี้อ่านแล้วจะทำให้คุณมีทักษะในการใช้กลยุทธ์แบบเปิดกว้าง ซึ่งต่อให้เจอปัญหาหรือแบบทดสอบอะไรก็ตามก็ทำให้เกิดความคิดใหม่ที่ทำให้เรารอดพ้นจากการป้อนอาหารให้ลิงอิ่มได้เสมอ ถ้าฝึกบ่อยๆจนชำนาญ ไม่ว่าเรื่องใดก็รับมือได้ เพราะชีวิตไม่ได้เป็นเส้นตรง แต่กลับกันนั้นเคี้ยวคดและต้องผ่านการฝึกฝนอย่างหนักเสมอ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใดก็ตาม
1
บทสุดท้ายของหนังสือเล่มนี้ยังสอนให้เรารู้จักให้กำลังใจตัวเอง ยอมรับตัวเอง ถ้ายังไม่สามารถนำวิธีการเหล่านี้มาใช้ได้สำเร็จ หรือพยายามแล้วแต่ก็ล้มเลิกกลางคันไป
เชื่อว่าทุกคนกำลังพยายามที่จะเป็นคนที่ดีขึ้น กำลังฝึกฝนสิ่งเหล่านี้ให้ชิน ซึ่งไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะใช้เวลานาน เพราะมันคือการลองผิดลองถูกกับวิธีเหล่านี้ เพียงสะสมการกระทำวิธีเหล่านี้ทีละนิด ทุกวันๆ จนต่อไปสามาถนำมาปรับใช้ได้อัตโนมัติและมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นการจดบันทึก การนั่งนิ่งๆ การใช้กลยุทธ์แบบเปิดกว้าง และการให้กำลังใจตัวเองถ้ายังคงทำผิดพลาดและยังเดินไปสู่เป้าหมายไม่สำเร็จ
3
สุดท้ายนี้ THROW AWAY YOUR OLD HABITS AND OLD OVERTHINGKING
หนังสืออ้างอิง :
ชื่อหนังสือ: Don’t Feed the Monkey Mind หยุดเลี้ยงลิงในสมองคุณ !
ผู้เขียน : Jennifer Shannon (2566)
ผู้แปล : สุดคนึง บูรณรัชดา
โฆษณา