ด้วยความสงสัย เรื่องมัสยิดในกทม. ใครออกแบบ
เป็นเล่มธีซิส ขอเวลาอ่าน แต่ทริคในการดู
1.อ่านบทคัดย่อ
2.ดูสารบัญ
และ3.อ่านบทสรุป
ส่วน4.คือการอ่านเจาะรายละเอียด
รูปแบบศิลปกรรมของมัสยิดที่ออกแบบโดยนายกาเซ็ม แปลน (เกษม อิทธิเกษม)
บทคัดย่อ
งานวิจัยฉบับนี้ศึกษาลักษณะรูปแบบศิลปกรรม พัฒนาการของมัสยิดที่ได้รับการออกแบบโดยนายกาเซ็ม แปลน นายช่างชาวชวา ผู้มีชีวิตในช่วง พ.ศ. 2431 - ราว พ.ศ. 2500 จากนั้นจึงทำการศึกรูปแบบของมัสยิดต่างๆ โดยการเปรียบเทียบกับมัสยิดในช่วงเวลาเดียวกัน จากการศึกษาวิจัยพบว่าลักษณะของมัสยิดที่ได้รับการออกแบบโดยนายกาเซ็ม แปลน แบ่งได้ตามยุคสมัยถึง 3 สมัยดังต่อไปนี้
1. สมัยก่อนการล่มสลายของจักวรรดิออตโตมัน (พ.ศ. 2453 - พ.ศ. 2465): มัสยิดในช่วงนี้มีลักษณะเป็นอาคารแบบตะวันตก มีการประดับตกแต่งลวดลายเป็นจำนวนมาก เช่น ลวดลายปูนปั้นรูปผลทับทิม และมีจำนวนหออะซานมากกว่า 1 หอ ติดกับตัวอาคาร
2. สมัยหลังการล่มสลายของจักวรรดิออตโตมัน (พ.ศ. 2465 - พ.ศ. 2475): มัสยิดสมัยนี้มีขนาดใหญ่โตมากขึ้น ริเริ่มการสร้างมัสยิดที่มีหลังคาลาด พร้อมจั่ว มีมุขทางเข้ายอดโดมเพื่อเน้นทางเข้า
3. สมัยต้นรัชกาลที่ 9 (พ.ศ. 2489 - พ.ศ. 2500): มัสยิดรับอิทธิพลจากศิลปะคณะราษฎร จึงมีการสร้างรั้วทึบปกปิดหลังคาลาดด้านใน หออะซานถูกลดความสูงลงมาเป็นโดมขนาดเล็ก และมีการใช้วัสดุใหม่อย่างกรวดล้างมาสร้างมัสยิด ส่วนลักษณะที่มีร่วมกันของมัสยิดทั้ง 3 สมัยคือ เป็นอาคารแบบก่ออิฐถือปูน มีมีระเบียงล้อมหลังคาลาดและมีหออะซานติดกับตัวอาคาร
บทที่ 4
วิเคราะห์ลักษณะงานศิลปกรรมของนายช่าง กาเซ็ม แปลน
จากการศึกษามัสยิดทั้ง 4 แห่ง คือคือ
1. มัสยิดดารุ้ลอาบิดีน (ตรอกจันทน์) 2. มัสยิดบางอ้อ
3. มัสยิดดารอสอาดะห์ (ปากลัด พระปะแดง) และ 4. มัสยิดหลวงอันซอริซซุนนะห์ (บางกอกน้อย)
ซึ่งเป็นมัสยิดที่มีหลักฐานแน่ชัดว่า นายกาเซ็ม แปลนได้ออกแบบไว้ พบว่ามัสยิดเหล่านี้มีรูปแบบที่เปลี่ยนแปลงไปตามช่วงเวลาที่มัสยิดถูกสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 จนถึงต้นรัชกาลที่ 9 โดยรูปแบบมัสยิดที่นายกาเซ็ม แปลนออกแบบมีเอกลักษณ์แตกต่างไปจากมิสยิดแห่งอื่น เช่น การริเริ่มสร้างหออะซานมากกว่า 1 หออะซานติดกับตัวอาคารมัสยิด การริเริ่มเริ่มสร้างหลังคาลาด จั่ว พร้อมราวระเบียง ที่มีมุขหออะซานยอดโดมตรงด้านหน้าทางเข้าซึ่งเอกลักษณ์เหล่านี้ได้ส่งอิทธิพลไปยังมัสยิดหลังอื่นๆ ในช่วงเวลานั้นและเวลาต่อมา
คุณศุกรีย์ สะเร็ม ผู้เชี่ยวชาญทางด้านประวัติศาสตร์อิสลามในประเทศไทยได้กล่าวถึงมัสยิด
3 แห่งคือ 1.มัสยิดมหานาค 2.มัสยิดจักรพงษ์ และ3.มัสยิดดารุ้ลอะมาน พญาไท ที่สันนิษฐานว่าอาจออกแบบโดยนายช่าง กาเซ็ม แปลน แต่ทว่าไม่มีการบันทึกหลักฐานว่านายกาเซ็ม แปลน เป็นผู้ออกแบบ เนื่องจากมัสยิดเหล่านี้
เป็นงานสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกและมีมิมบัรทรงกระโจม ซึ่งเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์ที่มักปรากฏในมัสยิดที่ถูกสร้างโดยนางช่างกาเซ็ม แปลน นอกจากนี้คุณธีรนันท์ ช่วงพิชิต นักวิชาการศูนย์ข้อมูลประวัติศาสตร์ชุมชนธนบุรีและดร.วสมน สาณะเสน ได้ทำการวิจัยเกี่ยวกับมัสยิดต้นสน และพบว่ามัสยิดต้นสนถูกสร้างโดยช่างคนเดียวกันกับมัสยิดมหานาค
ซึ่งหากเป็นเช่นนั้น มัสยิดต้นสนอาจได้รับการออกแบบโดยนายช่าง กาเซ็ม แปลน อีกหลังด้วย(แต่สรุปแล้วไม่ได้มีอะไรยืนยัน เพียงอาจได้รับอิทธิพลในรูปแบบงาน)
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
