ภาษีคาร์บอน – Carbon Tax ตอนที่ 1: เมื่อโลกเริ่มตั้งราคาให้กับการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
หลายคนอาจจะรู้สึกไม่คุ้น ถ้าได้ยินคำกล่าวที่ว่า "เมื่อเราไปเติมน้ำมันรถ หรือซื้อผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เราอาจจะต้องจ่ายค่าภาษีพิเศษเพิ่มขึ้นมาอีกหนึ่งส่วน เพื่อช่วยชดเชยความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อสิ่งแวดล้อม" แต่นี่คือสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นจริง ๆ ทั่วโลก ภายใต้ชื่อว่า "ภาษีคาร์บอน" หรือ "Carbon Tax"
เมื่อวิกฤตการณ์โลกเดือดกำลังทวีความรุนแรงมากขึ้น รัฐบาลหลายประเทศจึงหันมาใช้เครื่องมือทางการเงินเพื่อกดดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการใช้พลังงาน มีประเด็นใดที่น่าสนใจเกี่ยวกับการออกแบบและใช้งาน Carbon Tax ในภาพรวมโลก และบริบทของประเทศไทย Future Perfect มีคำตอบมาอัปเดตและเปิดมุมคิดให้กับทุกคนครับ
Cr. Image by NicoElNino
หากเราเปรียบเทียบการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเหมือนกับการทิ้งขยะ ก็คงจะเป็นเรื่องที่ไม่ยุติธรรมหากคนที่ทิ้งขยะมากกว่าไม่ต้องจ่ายค่าภาระมากกว่าคนที่ทิ้งขยะน้อย ใช่ไหมครับ?
Carbon Tax หรือภาษีคาร์บอน เป็นเครื่องมือที่รัฐบาลกำหนดราคาที่ผู้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกต้องจ่ายสำหรับแต่ละตันของการปล่อยก๊าซ หลักการง่าย ๆ คือ "ถ้าคุณปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากขึ้น คุณต้องจ่ายภาษีมากขึ้น" ซึ่งจะกระตุ้นให้ธุรกิจและผู้บริโภคหาทางเลือกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
การออกแบบภาษีคาร์บอนเป็นกระบวนการที่ต้องพิจารณาหลายปัจจัยอย่างรอบคอบ โดยเริ่มจากการกำหนดฐานภาษีว่าจะครอบคลุมภาคส่วนใดบ้าง เช่น โรงงานอุตสาหกรรม หรือการขนส่ง และกำหนดอัตราภาษีที่เหมาะสม ซึ่งอาจเริ่มต้นที่ไม่กี่ดอลลาร์ต่อตันคาร์บอน จากนั้นต้องประเมินผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น เช่น การที่ธุรกิจย้ายฐานการผลิตไปประเทศที่ไม่มีภาษีคาร์บอน (Carbon Leakage) หรือผลกระทบต่อครัวเรือนรายได้น้อย
ขณะเดียวกันต้องวางแผนการใช้รายได้จากภาษี เช่น การลดภาษีรายได้หรือสนับสนุนเทคโนโลยีสะอาด และสุดท้ายต้องมีระบบกำกับดูแลที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงกำหนดบทลงโทษที่ชัดเจนสำหรับผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย เพื่อให้นโยบายภาษีคาร์บอนบรรลุเป้าหมายในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างมีประสิทธิภาพ
จุดเด่นของ Carbon Tax คือความเรียบง่ายในการดำเนินการ เมื่อเทียบกับระบบการซื้อขายคาร์บอน (Carbon Trading) ที่ซับซ้อนกว่า โดยสามารถจัดเก็บได้ในหลายจุด ไม่ว่าจะเป็น "ต้นน้ำ" (Upstream) จากแหล่งผลิตเชื้อเพลิง "กลางน้ำ" (Midstream) จากผู้จัดจำหน่าย หรือ "ปลายน้ำ" (Downstream) จากผู้ใช้ปลายทาง
ภาพรวมสถานการณ์ Carbon Tax ทั่วโลก
ปัจจุบันโลกเรานั้นมีความเคลื่อนไหวด้าน Carbon Tax ที่น่าสนใจมาก ข้อมูลล่าสุดแสดงให้เห็นว่า 28% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกอยู่ภายใต้ระบบการกำหนดราคาคาร์บอน และรายได้จากการจัดเก็บ Carbon Tax ทั่วโลกเกิน 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐแล้ว (ข้อมูลปี 2025)
ประเทศที่มีอัตราภาษีคาร์บอนสูงที่สุดในโลกคือ อุรุกวัย โดยเก็บภาษีคาร์บอนในระดับกว่า 156–167 ดอลลาร์สหรัฐต่อตัน CO2 เทียบเท่า ซึ่งสูงมากเมื่อเทียบกับราคาเฉลี่ยทั่วโลกที่อยู่ที่ 32 ดอลลาร์สหรัฐต่อตัน CO2 เทียบเท่า (ข้อมูลปี 2024) แต่จริง ๆ แล้ว ภาษีนี้ครอบคลุมเพียง 5% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในประเทศ
สำหรับ 5 อันดับแรกของประเทศที่เก็บภาษีคาร์บอนมากที่สุดในโลก ได้แก่ อุรุกวัย ลิกเทนสไตน์ สวิตเซอร์แลนด์ สวีเดน และนอร์เวย์ ซึ่งเก็บในอัตราที่สูงกว่า 100 ดอลล่าร์สหรัฐต่อตัน CO2 เทียบเท่า
ประเทศอื่นที่เป็นผู้นำในเรื่องนี้ เช่น เดนมาร์ก ได้ประกาศแผนให้อัตราการกำหนดราคาคาร์บอนรวม (Carbon Tax + ETS Allowance Price) เท่ากับ 150 ยูโรต่อตัน CO2 เทียบเท่า ในปี 2030 (โดยแบ่งเป็นส่วน Carbon Tax 50 ยูโร และคาดว่า ETS allowance price อยู่ที่ 100 ยูโร). ขณะที่ประเทศกำลังพัฒนาอย่างบราซิล อินเดีย ชิลี โคลอมเบีย และตุรกี ก็เริ่มเข้าร่วมในการใช้ระบบการกำหนดราคาคาร์บอนมากขึ้น
การเคลื่อนไหวใน ASEAN
ในภูมิภาคอาเซียน สิงคโปร์เป็นประเทศแรกที่นำ Carbon Tax มาใช้ โดยเริ่มจากอัตรา 3.70 ดอลลาร์สหรัฐต่อตัน CO2 เทียบเท่า ในปี 2019 และปรับขึ้นเป็น 25 ดอลลาร์สิงคโปร์ (ประมาณ 18.4 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อตัน ในช่วงปี 2024 เป็นต้นมา
ไทยเป็นประเทศที่สองใน ASEAN ที่เริ่มใช้ Carbon Tax ในปี 2025 โดยกำหนดอัตรา 200 บาท (ประมาณ 5.60 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อตัน CO2 เทียบเท่า
มาเลเซียมีแผนจะเริ่มใช้ภาษีคาร์บอนใน ปี 2026 สำหรับอุตสาหกรรมเหล็กและพลังงาน.
อินโดนีเซียเคยมีแผนจะเริ่มใช้ Carbon Tax กับโรงไฟฟ้าถ่านหินในปี 2022 แต่ได้เลื่อนออกไปเป็นปี 2025 ซึ่งจนถึงปัจจุบันยังไม่ได้ถูกนำมาใช้ ส่วนเวียดนามยังอยู่ในระหว่างการพิจารณาการนำกลไกการกำหนดราคาคาร์บอนมาใช้
สิ่งที่น่าสนใจคือ การเคลื่อนไหวเหล่านี้ไม่ใช่เพียงแค่การตอบสนองต่อวิกฤตสภาพภูมิอากาศเท่านั้น แต่ยังเป็นการเตรียมความพร้อมสำหรับ มาตรการปรับคาร์บอนก่อนข้ามพรมแดน (CBAM) ของสหภาพยุโรป ที่จะเริ่มใช้อย่างเป็นทางการและเก็บค่าธรรมเนียมในปี 2026
สำหรับในประเทศไทยเอง เรื่องของ Carbon Tax มีแนวทางในการดำเนินการอย่างไรตั้งแต่ในอดีตที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบันอย่างไร และหลายท่านอาจจะงงว่า ไทยเราเริ่มใช้ภาษีคาร์บอนกันตั้งแต่เมื่อไหร่ Future Perfect จะนำมาเล่าให้ฟังในตอนต่อไป
ผู้อ่านสามารถกดติดตามเพจ Future Perfect และร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างสรรค์เพื่ออนาคตที่ยั่งยืน ผ่านการแสดงความคิดเห็นและแบ่งปันเรื่องราวต่าง ๆ กันได้เลยครับ
3 มุมคิดที่ Future Perfect ขอฝากไว้
1) Carbon Tax คือการตั้งราคาความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม - หลักการพื้นฐานคือ "ผู้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกต้องเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่าย" เหมือนการจ่ายค่าทำความสะอาดขยะที่เราทิ้ง ยิ่งปล่อยมากยิ่งต้องจ่ายมาก
2) ความเรียบง่ายคือจุดแข็งของ Carbon Tax - เมื่อเทียบกับระบบการซื้อขายคาร์บอนที่ซับซ้อน Carbon Tax สามารถจัดเก็บได้ง่ายและชัดเจน ทำให้เกิดสัญญาณราคาที่แน่นอนสำหรับการลงทุนในเทคโนโลยีสะอาด
3) Carbon Tax เป็นกลไกที่ได้รับการพิสูจน์แล้วทั่วโลก - จาก 28% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกโลกที่อยู่ภายใต้ระบบการกำหนดราคาคาร์บอน และรายได้กว่า 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี แสดงให้เห็นถึงประสิทธิผลจริง
#FuturePerfect #FuturePerfectExpert #อนาคตกำหนดได้ #เปิดมุมคิดใหม่สู่ความยั่งยืน #Sustainovation #InnovateForSustainableFuture #CarbonTax #ภาษีคาร์บอน
ทุกท่านสามารถติดตามสาระดี ๆ จาก Future Perfect ผ่านช่องทางดังต่อไปนี้
Blockdit: Future Perfect [ blockdit.com/futureperfect ]
Facebook: Future Perfect - อนาคตกำหนดได้ [ facebook.com/futureperfect.expert ]
Reference
1. World Bank, State and Trends of Carbon Pricing 2025
2. OECD, Carbon Pricing Database 2024
3. Reuters, "Uruguay lifts carbon tax to highest globally," 2024
4. Danish Tax Agency, "Green Tax Reform Overview," 2024
5. Ministry of Sustainability and the Environment, Singapore, Carbon Tax Factsheet
6. Thai Ministry of Finance, "Thailand ready to launch carbon tax in 2025," press release 2024
7. The Edge Malaysia: "Malaysia carbon tax launch by 2026 for select sectors," 2024
8. Nikkei Asia, "Indonesia delays carbon tax for coal power," 2024
9. European Commission, "Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)," official guidance 2024
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
