[พลิกป่า พลิกอำนาจ] เขื่อน – อ่าง – ท่อน้ำตา เมื่อระบบจัดการน้ำคือการยึดทรัพยากรจากธรรมชาติ น้ำควรจะไหลอย่างอิสระ เหมือนเสรีภาพ แต่พอรัฐเริ่มพูดถึง การบริหารจัดการน้ำ น้ำก็กลายเป็นทรัพย์สิน กลายเป็นงบประมาณ และกลายเป็นเค

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

1 ส.ค. เวลา 01:43 • สิ่งแวดล้อม

เขื่อน – อ่าง – ท่อน้ำตา เมื่อระบบจัดการน้ำคือการยึดทรัพยากรจากธรรมชาติ

น้ำควรจะไหลอย่างอิสระ เหมือนเสรีภาพ

แต่พอรัฐเริ่มพูดถึง การบริหารจัดการน้ำ

น้ำก็กลายเป็นทรัพย์สิน

กลายเป็นงบประมาณ

และกลายเป็นเครื่องมือควบคุมชีวิต โดยเฉพาะชีวิตที่อยู่รอบ ๆ ป่าเขา

เมื่อรัฐเริ่มจัดการน้ำ มันไม่ใช่แค่การสร้างอ่าง แต่มันคือการเปลี่ยนลำดับชนชั้น

ในพื้นที่ภาคตะวันออกของไทย มีโครงการสร้าง อ่างเก็บน้ำมากกว่า 50 แห่ง

โดยอ้างว่าจะใช้รองรับการใช้น้ำในเขตอุตสาหกรรม EEC การเกษตร และอุปโภค - บริโภค

ช้างไม่ใช่ผู้มีส่วนได้เสีย

ชาวบ้านก็ไม่ใช่ผู้มีสิทธิเลือก

คนที่ได้คือนักลงทุนกับโรงงานที่ตั้งอยู่ห่างจากภูเขาหลายสิบกิโลเมตร

น้ำในเขื่อนคือทองคำเหลวของคนในเมือง

แต่น้ำในแอ่งดินของชาวบ้านคือชีวิต

อ่างที่รัฐสร้างไม่ใช่แค่แหล่งกักเก็บน้ำ แต่มันคือน้ำตาที่ถูกขัง

เพราะในขณะที่โรงงานมีน้ำใช้ตลอดทั้งปี

แต่ป่าขาดน้ำในหน้าแล้ง ช้างต้องเดินออกมาไกลกว่าสิบกิโล

เพื่อหาน้ำจากแอ่งที่ชาวบ้านขุดเองข้างบ้าน - ในสวน

แล้วช้างก็โดนไล่ โดนยิง โดนเหมารวมว่ารุกราน

ถามจริง ๆ ใครรุกรานใครกันแน่?

ระบบท่อส่งน้ำก็ไม่ต่างอะไรจากสายยางแห่งการกดขี่

ลองไปดูแผนที่ผังเมือง คุณจะเห็นเส้นท่อส่งน้ำขนาดใหญ่ วิ่งเป็นเส้นตรงจากป่าไปสู่โรงงาน

มันเป็นเส้นตรงที่ข้ามหมู่บ้าน ข้ามลำห้วย ข้ามหัวใจของระบบนิเวศ

ไม่ถามว่าไหลผ่านใคร

ไม่สนว่าควรไหลกลับสู่ไหน

แล้วก็ยังกล้ามาบอกว่าระบบนี้มีประสิทธิภาพ

แล้วพอป่าขาดน้ำ ช้างก็เดินออก

พอช้างเดินออก ชาวบ้านก็ต้องเฝ้า

พอชาวบ้านเฝ้า ชีวิตก็หยุด

แต่วงจรนี้ไม่มีใครในกระทรวงไหนเขียนลงแผน

ดังนั้นรัฐเองควรพิจารณาต่อเรื่องการจัดการน้ำ

1. ทุกโครงการจัดการน้ำ ต้องประเมินผลกระทบต่อ “เส้นทางชีวิตของช้าง” ไม่ใช่แค่พื้นที่เพาะปลูกหรือการผลิต

2. สร้างระบบ “คณะกรรมการน้ำชุมชน” ที่มีสิทธิร่วมตัดสินใจในการบริหารอ่างเก็บน้ำที่อยู่ในพื้นที่ตนเอง

3. หยุดการสร้างอ่างใหม่ในพื้นที่ป่าตะวันออกทันที จนกว่าจะมีข้อมูลผลกระทบสะสมชัดเจนต่อระบบนิเวศและสัตว์ป่า

4. ฟื้นระบบเก็บน้ำชุมชนขนาดเล็กที่กระจายทั่วทั้งแนวป่า ไม่ใช่ระบบอภิมหาอ่างที่ขังน้ำไว้แค่ในมือคนไม่กี่กลุ่ม

น้ำควรไหลอย่างเสรี ทั้งในลำธาร และในกระบวนการตัดสินใจ

แต่ในประเทศไทยวันนี้ มันกลับถูกสูบจากภูเขาไปสู่ท่อเหล็ก

โฆษณา