13 ส.ค. เวลา 10:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🌊 ลึกที่สุดและกว้างใหญ่ที่สุด | ค้นพบระบบนิเวศ "กินเคมี" ใต้ทะเลลึก 9,500 เมตร

ลึกลงไปใต้ผิวทะเลกว่า 6,000 เมตร... ใน "เขตเฮดัล" (Hadal Zone) ที่มืดมิดสนิท, หนาวจนเกือบเป็นน้ำแข็ง, และแรงดันมหาศาลที่พร้อมจะบดขยี้ทุกสิ่ง... นี่คือหนึ่งในสภาพแวดล้อมที่โหดร้ายที่สุดบนโลก...
เราเคยคิดว่าสิ่งมีชีวิตที่นี่ต้องรอคอยเศษซากอินทรีย์ที่ตกลงมาจากเบื้องบนเพื่อประทังชีวิต... แต่การสำรวจล่าสุดได้ค้นพบ "โอเอซิสแห่งชีวิต" ที่น่าทึ่ง ซึ่งไม่ต้องพึ่งพาพลังงานจากดวงอาทิตย์เลยแม้แต่น้อย
🗻 ความงามที่น่าเกรงขาม
ระบบนิเวศที่ได้รับพลังงานจากสารเคมีที่มาจากการชนกันของแผ่นเปลือกโลก ถูกค้นพบที่ความลึกมากกว่า 9,500 เมตรใต้พื้นผิวของมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ
"ความยืดหยุ่นและความงดงามของพวกมันทำให้ฉันตกตะลึง" เหมิงหราน ตู้ (Mengran Du) จากสถาบันวิทยาศาสตร์จีน (Chinese Academy of Sciences) ในซานย่า กล่าว
ตู้และทีมงานของเธอได้ทำการดำน้ำ 24 ครั้งด้วยยานดำน้ำ ระหว่างวันที่ 8 กรกฎาคม ถึง 17 สิงหาคม 2024 โดยสำรวจร่องลึกก้นสมุทรคูริล-คัมชัตกา (Kuril-Kamchatka trench) และส่วนตะวันตกของร่องลึกก้นสมุทรอลูเชียน (Aleutian trench) เป็นระยะทาง 2,500 กิโลเมตร ที่ความลึกตั้งแต่ 5,800 ถึง 9,533 เมตร บริเวณเขตเฮดัล ซึ่งเป็นพื้นที่เกือบเยือกแข็งที่ลึกกว่า 6,000 เมตรนั้น ปราศจากแสงสว่างและมีความกดดันที่มหาศาล
🌿 สองหนทางแห่งการอยู่รอด
สิ่งมีชีวิตที่นั่นเรียกว่า "ชีวาลัยเขตเฮดัล" (hadal biosphere) มันอยู่รอดได้โดยการเก็บเกี่ยวพลังงานจากสสารอินทรีย์ที่มาจากพื้นผิว ซึ่งถูกสร้างขึ้นผ่านการสังเคราะห์ด้วยแสง หรือโดย "การสังเคราะห์ทางเคมี" (chemosynthesis) ซึ่งใช้สารเคมีเป็นแหล่งพลังงาน
ข้อมูลทางอนุกรมวิธานและพันธุกรรมที่รวบรวมได้ระหว่างการดำน้ำเผยให้เห็นว่า สิ่งมีชีวิตจำนวนมากในเขตเฮดัลใช้สารประกอบต่างๆ เช่น ไฮโดรเจนซัลไฟด์และมีเทน ซึ่งถูกปล่อยออกมาในรูปของของเหลวและก๊าซที่ซึมออกมาจากรอยเลื่อนที่เกิดขึ้นเมื่อแผ่นเปลือกโลกแผ่นหนึ่งเลื่อนไถลลงไปใต้อีกแผ่นหนึ่ง
🌍 สถิติใหม่ของโลก
"เราได้ค้นพบระบบนิเวศที่เจริญรุ่งเรืองซึ่งอาศัยการสังเคราะห์ทางเคมีที่ความลึกอันน่าทึ่งถึง 9,533 เมตร" ตู้กล่าว ระบบนิเวศเหล่านี้ถูกพบในการดำน้ำ 19 ครั้งจากทั้งหมด 24 ครั้ง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าพวกมันแพร่กระจายกว้างขวางเพียงใด
ระบบนิเวศที่อาศัยการสังเคราะห์ทางเคมีเหล่านี้ถูกครอบงำโดย หอยสองฝา (bivalve molluscs) และ หนอนท่อทะเลที่เรียกว่า ซิโบกลินิด โพลีคีท (siboglinid polychaetes) บางระบบนิเวศประกอบด้วยสัตว์หลายพันตัว ทอดยาวเป็นระยะทางหลายกิโลเมตร
"ในขณะที่สิ่งมีชีวิตอื่นๆ เช่น ปลิงทะเลและแอมฟิพอด ฯลฯ อาศัยอยู่ที่ความลึกยิ่งกว่านั้น แต่พวกมันไม่สามารถใช้ประโยชน์จากสารเคมีเช่นไฮโดรเจนซัลไฟด์เพื่อผลิตพลังงานเพื่อความอยู่รอดได้ แต่ต้องพึ่งพาสสารอินทรีย์" ตู้กล่าว
"การค้นพบนี้ถือเป็นการค้นพบระบบนิเวศที่อาศัยการสังเคราะห์ทางเคมีที่ 'ลึกที่สุดและใหญ่ที่สุด' เท่าที่เคยรู้จักกันว่ามีอยู่บนโลกของเรา" เธอกล่าว
🏡 แล้วเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
การค้นพบระบบนิเวศที่ไม่เคยมีใครรู้จักมาก่อนในมหาสมุทรแปซิฟิกนี้ คือเครื่องย้ำเตือนว่า "ทะเลลึก" ยังคงเป็นพรมแดนสุดท้ายที่ลึกลับที่สุดบนโลกของเรา
สำหรับประเทศไทย ซึ่งมีทรัพยากรทางทะเลที่มีคุณค่าในทะเลอันดามันและอ่าวไทย การสำรวจและทำความเข้าใจระบบนิเวศของเราเองก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน การค้นพบสิ่งมีชีวิตในสภาวะสุดขั้วเช่นนี้ไม่เพียงแต่ขยายขอบเขตความรู้ของเรา แต่ยังอาจนำไปสู่การค้นพบสารประกอบทางชีวภาพใหม่ๆ ที่มีประโยชน์ต่อมนุษยชาติในอนาคตได้
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ค้นพบโอเอซิสใต้ทะเลลึก: นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบระบบนิเวศที่เจริญรุ่งเรือง ณ ความลึกกว่า 9,500 เมตร ซึ่งใช้พลังงานจาก "สารเคมี" แทนแสงอาทิตย์
✅ ลึกและกว้างใหญ่ที่สุดในโลก: ระบบนิเวศสิ่งมีชีวิต "กินเคมี" (chemosynthesis-based) เหล่านี้ ถือเป็นระบบนิเวศที่ถูกค้นพบในจุดที่ลึกและกว้างขวางที่สุดเท่าที่เคยมีมาบนโลก
✅ พลังงานจากรอยเลื่อนเปลือกโลก: สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ดำรงอยู่ได้ด้วยสารเคมี เช่น ไฮโดรเจนซัลไฟด์และมีเทน ที่รั่วไหลออกมาจากรอยเลื่อนของแผ่นเปลือกโลก
✅ สิ่งมีชีวิตแห่งความมืด: ระบบนิเวศเหล่านี้ถูกครอบงำโดยหอยสองฝาและหนอนท่อทะเล ซึ่งบางแห่งมีขนาดใหญ่ทอดยาวหลายกิโลเมตร
✅ แตกต่างจากสิ่งมีชีวิตอื่น: แม้จะมีสัตว์อื่นที่อยู่ได้ลึกกว่า แต่พวกมันต้องพึ่งพา "อาหารที่ตกลงมา" แต่นี่คือระบบนิเวศที่สามารถ "สร้างพลังงาน" ได้เองจากเคมี
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การค้นพบ "โอเอซิสแห่งชีวิต" ในก้นบึ้งของมหาสมุทรนี้ ทำให้คุณรู้สึกทึ่งในความสามารถในการปรับตัวของสิ่งมีชีวิตมากแค่ไหน? แล้วคุณคิดว่ายังมีความลับอะไรอีกที่ซ่อนอยู่ในทะเลลึก?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าทึ่ง 🌊 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมไขปริศนาแห่งท้องทะเลลึกไปด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Peng, X., et al. (2025). Flourishing chemosynthetic life at the greatest depths of hadal trenches. Nature. http://doi.org/g9vpc9
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ทะเลลึกคือ "อวกาศ" ที่อยู่บนโลกของเราเอง เต็มไปด้วยความลึกลับและสิ่งมีชีวิตที่เราไม่เคยรู้จัก...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "ยานสำรวจ" ที่จะดำดิ่งลงไปในมหาสมุทรแห่งข้อมูลวิทยาศาสตร์ แล้วนำ "แสงสว่าง" แห่งความรู้กลับขึ้นมาให้ทุกคนได้เห็น
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือ "พลังงาน" ที่ช่วยให้ยานสำรวจของเราเดินทางสู่พรมแดนใหม่ๆ ต่อไปได้ครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา