🛡️ “ความมั่นคง” vs “ความท้าทาย” = สงคราม Mindset ในองค์กร
เมื่อ Work-Life Balance อาจเป็นศัตรูของการเติบโต? 💥
🔥 ทำไมองค์กรที่มั่นคงเกินไป...จึงมักขาดไฟ?
“เราจะสร้าง Passion ให้พนักงานได้อย่างไร?”
“ทำยังไงให้ทีมมี Inspiration?”
คำถามเหล่านี้กลายเป็นคีย์เวิร์ดประจำของห้องประชุมผู้บริหารแทบทุกองค์กร
แต่แทนที่จะตอบด้วยกิจกรรม HR หรือ Core Value สวยหรู — บางครั้งเราควรถามใหม่ว่า
“หรือจริงๆ แล้ว...สิ่งที่เราสร้าง คือวัฒนธรรมที่ ‘ดับไฟ’ โดยไม่รู้ตัว?”
บทความนี้ไม่ได้มีสูตรสำเร็จครับ แต่จะชวนคิดให้ลึกว่า Passion ไม่ใช่ของที่สร้างได้ด้วยคำสั่ง
“Inspiration ไม่ใช่สิ่งที่แจกได้เหมือนสวัสดิการ”
“และวัฒนธรรมที่มั่นคงเกินไป อาจเป็นศัตรูตัวฉกาจของ Growth Mindset โดยไม่รู้ตัว”
====
🏰 วัฒนธรรมแบบ "ป้อมปราการมั่นคง": ความปลอดภัยที่บั่นทอนศักยภาพ
องค์กรใหญ่ที่เต็มไปด้วยระบบและสวัสดิการ อาจดูน่าเข้าร่วมในสายตาคนนอก แต่เมื่ออยู่ข้างในนานพอ เราจะเริ่มเห็น "ด้านมืด" ของความมั่นคง
* เมื่อเกิดวิกฤต: พนักงานเข้าสู่โหมด Panic เพราะไม่เคยถูกฝึกให้อยู่กับความไม่แน่นอน
* เมื่อสถานการณ์ปกติ: พนักงานบางคนเข้าสู่ Comfort Zone จนลืมคำว่า Performance
* เมื่อไม่มีการจัดการกับคนไม่ Perform: เพื่อนร่วมทีมเลิกทุ่มเท เพราะไม่เห็นแรงจูงใจที่จะพัฒนา
กรณีศึกษาที่ชัดคือ บริษัทญี่ปุ่นบางแห่ง ที่มีระบบ Lifetime Employment แต่แข่งขันในตลาดไม่ไหว เพราะพนักงานรุ่นใหม่ไม่รู้สึกว่าต้องเร่งฝีเท้า และคนที่อยากเปลี่ยนแปลงก็ถูกระบบกลืนกิน
ในบริบทของไทยก็มีเช่นกัน — รัฐวิสาหกิจบางแห่ง และ องค์กรขนาดใหญ่ในตลาดหลักทรัพย์ ที่แม้จะประกาศ Core Value ใหม่ทุกปี แต่ระบบอนุมัติหลายชั้นและวัฒนธรรมการเมืองภายใน กลับทำให้พนักงานรู้สึกว่า "จะทำหรือไม่ทำ ก็ไม่ต่างกันมากนัก"
====
🚀 วัฒนธรรมแบบ "เรือรบคล่องตัว": แรงกดดันที่จุดไฟ Passion
Start-up และหน่วยธุรกิจใหม่ขององค์กรใหญ่ กลับเป็นที่ที่ Passion ลุกโชนได้ง่ายกว่า
เพราะอะไร?
* ทุกคนรู้ว่าไม่มีแผนสำรอง → ถ้าไม่ทำให้รอด ทีมอาจไม่อยู่รอดจริง ๆ
* ทีมเล็ก + เป้าหมายใหญ่ → สิ่งที่แต่ละคนทำมีผลต่ออนาคตบริษัทแบบจับต้องได้
* คัดคนด้วยวัฒนธรรม ไม่ใช่แค่ใบสมัคร → คนที่ไม่พร้อมลุย จะอยู่ไม่ได้เอง
Tesla ช่วงก่อน IPO คือภาพที่ชัดเจน — Elon Musk กล่าวว่า “ถ้าเราสร้าง Roadster ไม่ได้ ทีมนี้อาจไม่มีอนาคต” แต่คนในทีมกลับมี Passion เพราะรู้ว่ากำลังเปลี่ยนอนาคตรถยนต์ของโลก
Amazon Prime ก็เกิดจากทีมเล็กที่ถูกแยกออกมาเพื่อทดลองสิ่งที่ไม่มีใครเชื่อว่าจะเวิร์ก — จนกลายเป็น Product ที่สร้าง Loyalty สูงสุดให้กับ Amazon
====
⚖️ Work-Life Balance = ศัตรูของ Growth?
นี่คือจุดถกเถียงที่หลายองค์กรไม่กล้าพูดตรงๆ
* อยากให้ทีมมี Work-Life Balance
* แต่อยากได้ผลงานระดับโลก
คำถามคือ: คุณซื่อสัตย์พอไหมว่า ทั้งสองอย่างอาจไปด้วยกันไม่ได้เสมอ?
แต่แน่นอนว่าโลกไม่ได้มีแค่ขาวกับดำ ยังมีองค์กรที่ "ออกแบบระบบ" ให้สมดุลย์ได้จริง เช่น
* Atlassian → ใช้นโยบาย Flexible Work อย่างเข้มข้น เช่น ทำงาน 4 วันครึ่ง หรือกำหนดเวลาทำงานเอง แต่ยังรักษา Innovation ได้เพราะวัดที่ Output
* Canva → ให้พนักงานลาหยุดได้โดยไม่ต้องให้เหตุผล มี “Vibe Team” ดูแลบรรยากาศ และส่งเสริมให้ Recharge เป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่รางวัล
สิ่งที่ทั้งสององค์กรมีร่วมกัน: เป้าหมายชัด ระบบรองรับจริง ไม่พูดอย่างทำอีกอย่าง
ดังนั้นประเด็นไม่ใช่ว่า Work-Life Balance ดีหรือไม่ แต่คือ
“คุณออกแบบองค์กรให้สองสิ่งนี้อยู่ร่วมกันได้จริงหรือเปล่า?”
====
♟️ "กลยุทธ์ระดับโลก" แยกหน่วยรบพิเศษจากวัฒนธรรมแม่
องค์กรที่อยากเปลี่ยนวัฒนธรรม ต้องกล้ารับว่าการสร้างของใหม่ในระบบเก่า อาจเป็นไปไม่ได้
ตัวอย่าง
* Alphabet → Google X → แยกจากโครงสร้างหลัก ไม่มี OKR แบบทีมอื่น ล้มเร็วได้ ลุกไวได้
* Meta → NPE Team → หน่วยทดลองที่ไม่ต้องผ่านระบบอนุมัติหลัก ทดลองหลายผลิตภัณฑ์ได้พร้อมกัน
ในไทย กลยุทธ์นี้ยังมีให้เห็นไม่มาก แต่คือความเสี่ยงที่คุ้ม หากผู้นำอยากสร้างพื้นที่ที่ Passion และนวัตกรรมเติบโตได้จริง
====
🧠 Passion คือ "ผลลัพธ์" ไม่ใช่ "เป้าหมาย"
องค์กรที่มี Passion ไม่ใช่เพราะประกาศสวย แต่เพราะสร้างระบบที่ถูกต้อง
Self-Determination Theory (SDT) บอกเราว่า Passion เกิดจาก 3 องค์ประกอบ
1. Autonomy – มีอิสระในการตัดสินใจ
2. Competence – ได้พัฒนาศักยภาพ
3. Relatedness – รู้ว่ากำลังทำสิ่งที่มีคุณค่าร่วมกับผู้อื่น
ต่อให้มีเงินเดือนดี, มีตึกหรู, มี ping-pong room, มีอาหารเช้าหรือกาแฟฟรี แต่ถ้าขาด 3 สิ่งนี้ ก็ไม่มีวันสร้าง Passion ได้จริง
====
✨ จงเลือกสนามรบของคุณให้ชัด แล้ว "สู้" ให้เต็มที่
องค์กรที่พยายามเป็นทุกอย่างให้ทุกคน...สุดท้ายมักไม่เป็นที่ต้องการของใครเลย
Passion ไม่ได้เกิดจากคำพูดสวยงามของผู้นำ แต่จาก "ความจริงที่ทีมได้สัมผัสทุกวัน"
#วันละเรื่องสองเรื่อง
#วัฒนธรรมองค์กร #ภาวะผู้นำ #WorkLifeBalance
#InnovationPlaybook #PassionInContext #CorporateStrategy
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
