Blockdit Logo (Mobile)
MDX MenVerse
•
22 ส.ค. เวลา 11:48 • สุขภาพ

EP51 : ถอดรหัสผมร่วงผู้ชาย: ไม่ใช่แค่กรรมพันธุ์ แต่ไลฟ์สไตล์และความเครียดคือตัวการสำคัญ

เคยไหมครับที่ตื่นเช้ามาแล้วเห็นเส้นผมบนหมอนมากกว่าปกติ หรือรู้สึกว่าผมบางลงจนขาดความมั่นใจ? ปัญหาผมร่วงในผู้ชายเป็นเรื่องที่สร้างความกังวลใจให้คนนับล้าน และส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าสาเหตุหลักมาจาก "กรรมพันธุ์" และ "ฮอร์โมน" เพียงอย่างเดียว แต่ความจริงแล้ว ปัญหานี้ซับซ้อนกว่าที่คิด และมีปัจจัยจากไลฟ์สไตล์ในชีวิตประจำวันของเราเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างคาดไม่ถึง บทความนี้จะพาคุณไปถอดรหัสทุกมิติของปัญหาผมร่วง ตั้งแต่ตัวการที่รู้จักกันดี ไปจนถึงปัจจัยซ่อนเร้นที่คุณอาจมองข้าม
ตัวการดั้งเดิม: เมื่อ "กรรมพันธุ์" จับมือกับ "ฮอร์โมน DHT"
สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของผมร่วงในผู้ชายคือภาวะที่เรียกว่า Androgenetic Alopecia ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันระหว่างพันธุกรรมและฮอร์โมน
กลไกนี้เกิดขึ้นเมื่อฮอร์โมนเพศชายอย่างเทสโทสเตอโรน (Testosterone) ถูกเปลี่ยนไปเป็นฮอร์โมนอีกชนิดที่มีฤทธิ์รุนแรงกว่าชื่อว่า ไดไฮโดรเทสโทสเตอโรน (DHT) สำหรับผู้ชายที่มีพันธุกรรมที่รากผม "ไว" ต่อฮอร์โมนตัวนี้เป็นพิเศษ เจ้า DHT จะเข้าไปจับกับตัวรับที่รากผม และส่งผลกระทบโดยตรงต่อวงจรชีวิตของเส้นผม
ผลลัพธ์คือ ระยะการเจริญเติบโตของเส้นผม (Anagen Phase) จะสั้นลงเรื่อยๆ ในขณะที่ระยะพัก (Telogen Phase) ยาวนานขึ้น ทำให้ผมเส้นใหม่ที่งอกขึ้นมามีขนาดเล็กลง บางลง และสั้นลงเรื่อยๆ จนในที่สุดรากผมจะฝ่อไป กระบวนการนี้เรียกว่า "การฝ่อเล็กลงของรากผม (Follicular Miniaturization)" ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ผมค่อยๆ บางลงจนเห็นได้ชัด
นักฆ่าเงียบ: "ความเครียด" เร่งวงจรผมร่วงได้อย่างไร?
คุณอาจไม่เคยรู้ว่าความเครียดในชีวิตประจำวัน ทั้งเรื่องงาน การเงิน หรือความสัมพันธ์ ล้วนเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ผมร่วงได้จริง เมื่อร่างกายเผชิญกับความเครียดสะสม จะมีการหลั่ง ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) หรือฮอร์โมนแห่งความเครียดออกมา ฮอร์โมนนี้จะเข้าไปรบกวนการทำงานของรากผมโดยตรง ทำให้วงจรเส้นผมแปรปรวนและเข้าสู่ระยะพักตัวเร็วกว่าปกติ
นอกจากนี้ ความเครียดยังส่งผลกระทบทางอ้อมอีกหลายอย่าง:
• นอนไม่หลับ: การพักผ่อนไม่เพียงพอทำให้ร่างกายอ่อนแอและระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ ซึ่งส่งผลให้เส้นผมเปราะบางและขาดง่ายขึ้น
• พฤติกรรมทำร้ายเส้นผม: บางคนอาจมีพฤติกรรมดึงผมหรือเกาหนังศีรษะโดยไม่รู้ตัวเมื่อเครียด (Trichotillomania) ซึ่งเป็นการทำร้ายรากผมโดยตรง
• ภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง: ในบางกรณี ความเครียดรุนแรงอาจกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเข้าใจผิดและโจมตีรากผมของตัวเอง ทำให้เกิดภาวะผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia Areata)
สุขภาพเส้นผมเริ่มต้นที่จานอาหาร: บทบาทของโภชนาการ
"You are what you eat" ยังคงเป็นความจริงเสมอ โดยเฉพาะกับสุขภาพเส้นผม การขาดสารอาหารที่จำเป็นทำให้รากผมไม่แข็งแรงและไม่สามารถผลิตเส้นผมที่มีคุณภาพได้ สารอาหารสำคัญที่ผู้ชายไม่ควรมองข้าม ได้แก่:
• ซิงค์ (Zinc): แร่ธาตุสังกะสีมีบทบาทสำคัญในการซ่อมแซมและสร้างเส้นผม ทั้งยังช่วยให้ต่อมไขมันรอบรากผมทำงานได้อย่างสมดุล งานวิจัยบางชิ้นยังชี้ว่าซิงค์อาจมีคุณสมบัติในการยับยั้งเอนไซม์ 5-alpha reductase ซึ่งเป็นตัวเปลี่ยนเทสโทสเตอโรนไปเป็น DHT ได้อีกด้วย พบมากในอาหารทะเล หอยนางรม เนื้อสัตว์ และเมล็ดฟักทอง
• ไบโอติน (Biotin): หรือวิตามิน B7 เป็นส่วนประกอบสำคัญในการสร้างเคราติน (Keratin) ซึ่งเป็นโปรตีนโครงสร้างหลักของเส้นผม การได้รับไบโอตินอย่างเพียงพอจะช่วยให้เส้นผมแข็งแรงและลดการเปราะขาด พบได้ในไข่แดง ถั่วอัลมอนด์ และอะโวคาโด
• โปรตีนและธาตุเหล็ก: โปรตีนคือวัตถุดิบหลักในการสร้างเส้นผม ส่วนธาตุเหล็กจำเป็นต่อการนำออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงรากผม การขาดสารอาหารเหล่านี้จะทำให้ผมอ่อนแอและหลุดร่วงง่าย
มิติใหม่ที่ต้องจับตา: "สุขภาพลำไส้" เกี่ยวอะไรกับผม?
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา วงการวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบความเชื่อมโยงที่น่าทึ่งระหว่างสุขภาพของจุลินทรีย์ในลำไส้กับสุขภาพเส้นผม หรือที่เรียกว่า "แกนเชื่อมโยงลำไส้-หนังศีรษะ (Gut-Scalp Axis)" ภาวะเสียสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ (Gut Dysbiosis) ซึ่งมักเกิดจากการทานอาหารแปรรูป น้ำตาลสูง หรือความเครียด สามารถส่งผลกระทบต่อเส้นผมได้หลายทาง :
1. การดูดซึมสารอาหารลดลง: ลำไส้ที่ไม่แข็งแรงจะไม่สามารถดูดซึมวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นต่อเส้นผม เช่น ไบโอตินและซิงค์ ได้อย่างเต็มที่
2. เกิดการอักเสบทั่วร่างกาย: ภาวะลำไส้รั่ว (Leaky Gut) ทำให้สารพิษเล็ดลอดเข้าสู่กระแสเลือด กระตุ้นให้เกิดการอักเสบระดับต่ำๆ ทั่วร่างกาย ซึ่งการอักเสบนี้สามารถไปทำลายเซลล์รากผมได้
3. ฮอร์โมนแปรปรวน: จุลินทรีย์ในลำไส้มีบทบาทในการควบคุมสมดุลฮอร์โมน รวมถึงฮอร์โมนเพศชายด้วย การเสียสมดุลจึงอาจส่งผลต่อระดับ DHT ได้
มองปัญหาผมร่วงแบบองค์รวมเพื่อการดูแลที่ยั่งยืน
ปัญหาผมร่วงในผู้ชายไม่ใช่แค่เรื่องของกรรมพันธุ์ที่แก้ไขไม่ได้ แต่เป็นภาพสะท้อนของสุขภาพองค์รวมที่ได้รับอิทธิพลจากไลฟ์สไตล์ในทุกๆ วัน การทำความเข้าใจว่าความเครียด การนอนหลับ โภชนาการ และแม้แต่สุขภาพของลำไส้ ล้วนเป็นจิ๊กซอว์ชิ้นสำคัญ คือก้าวแรกของการเริ่มต้นดูแลตัวเองอย่างถูกจุด
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเล็กๆ น้อยๆ เช่น การจัดการความเครียด การนอนให้มีคุณภาพ การเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ และการดูแลสุขภาพลำไส้ อาจสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ให้กับสุขภาพเส้นผมของคุณได้ในระยะยาว
#mdx #แบรนด์ผู้ชายอันดับ1 #MDXMenVerse #สุขภาพผู้ชาย #menspersonality #menshealth
โฆษณา