คู่มือ วิธีเลือกเหล็กเส้น (2025) เลือกให้ถูก “มาตรฐาน–งาน–งบ”
1. เลือกเหล็กเส้นอย่างไรให้ “ผ่านมาตรฐาน–เหมาะงาน–คุ้มงาน
”เลือกชนิดให้ตรงงาน“
ยกตัวอย่างเช่น
เหล็ก RB (เหล็กเส้นกลม)
คือ เหล็กเสริมคอนกรีตหน้าตัดกลมผิวเรียบ ไม่มีบั้ง จึงยึดเกาะกับคอนกรีตได้น้อยกว่าเหล็กข้ออ้อย (DB) ตามธรรมชาติของผิววัสดุ หน้างานจึงมักใช้ RB ทำ ปลอกเสา–ปลอกคาน (stirrups/ties) เหล็กเสริมกันร้าว กระจายน้ำหนัก หรือส่วนงานที่ไม่ได้รับแรงดึง/แรงอัดหลักสูง ๆ ข้อดีคือ ดัดโค้งง่าย งานขึ้นรูปไว และลดความเสี่ยงบั้งกดทับคอนกรีตตามมุมดัด
แต่ถ้าเป็นเหล็กเสริมหลักที่ต้องรับแรงหรือพื้นที่ที่ต้องการแรงยึดเกาะสูง (เช่น เหล็กยาวตามแนวคาน/เสา แผ่นพื้นรับน้ำหนักมาก) วิศวกรจะกำหนดให้ใช้ DB เป็นหลักและไม่ควรสลับชนิดเอง เพราะจะกระทบสมรรถนะและความปลอดภัยของโครงสร้าง
ทั้งนี้ หากแบบกำหนด DB ห้ามแทนด้วย RB เพราะแม้เส้นผ่านศูนย์กลางเท่ากัน แต่แรงยึดเกาะและกำลังออกแบบ ไม่เท่ากัน การใช้ผิดชนิดอาจทำให้ต้องเพิ่มระยะซ้อนทับ ปริมาณเหล็ก หรือเกิดปัญหาความแข็งแรงในระยะยาวได้
เหล็ก DB (เหล็กข้ออ้อย เหล็กเส้นอ้อย)
คือ เหล็กเสริมคอนกรีตที่มี “บั้ง” หรือสันนูนตลอดความยาวแท่ง เพื่อเพิ่มแรงยึดเหนี่ยวระหว่างเหล็กกับคอนกรีตให้แน่นขึ้นกว่าชนิดผิวเรียบ (RB) อย่างชัดเจน ผลคือโครงสร้างรับแรงได้ดีขึ้นที่ระยะซ้อนทับและระยะยึดเหนี่ยวใกล้รอยต่อเหล็ก เหล็ก DB จึงถูกใช้เป็น “เหล็กเสริมหลัก” ในคาน เสา แผ่นพื้น ฐานราก ผนังรับแรง ฯลฯ
หลักการเลือกมาตรฐานที่วิศวกรใช้กันทั่วไป: งานไหนต้องรับแรงดึง/อัดสำคัญ—ให้เริ่มจาก DB ก่อน และอย่าเปลี่ยนชนิดเองโดยไม่ผ่านผู้ออกแบบ
2. ดู “เกรด” ให้ตรงแบบ (SD40/SD50) ตาม มยผ.1103-64
การดูเกรด หมายถึง ต้องใช้เหล็กตาม ชั้นคุณภาพ (Strength Class) ที่ผู้ออกแบบกำหนดไว้ในแบบวิศวกรรม ไม่ควรสลับกันเอง เพราะเกรดเกี่ยวข้องกับ ค่ากำลังคราก (fy) และ ค่ากำลังดึง ที่ใช้คำนวณโครงสร้างโดยตรง ตามมาตรฐาน มอก. 24-2559
เหล็กข้ออ้อยแบ่งเป็น SD30 / SD40 / SD50 ซึ่งมีค่าน้อยสุดโดยทั่วไปประมาณ fy ≈ 390 MPa สำหรับ SD40 และ fy ≈ 490 MPa สำหรับ SD50 (พร้อมค่ากำลังดึงขั้นต่ำและเงื่อนไขทดสอบอื่น ๆ) จึงต้อง “ยึดเกรดให้ตรง” เพื่อให้ค่าที่ใช้คำนวณสอดคล้องกับวัสดุจริงและความปลอดภัยรวมของอาคาร
3. ตรวจเครื่องหมายบนแท่งและฉลาก
สิ่งที่ต้องระบุบน ฉลากมัดเหล็ก (bundle tag)....
อ่านต่อ...
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
