9 ก.ย. เวลา 13:30 • สุขภาพ

สัญญาณเตือนตั้งแต่วัยเยาว์ เมื่อความดันโลหิตในวัยเด็ก อาจทำนายชะตาชีวิตหัวใจในวัยผู้ใหญ่

รากฐานที่มั่นคงต้องถูกวางลงตั้งแต่วันแรกๆ ของชีวิต เรามักจะมองว่าโรคร้ายแรงอย่างโรคหัวใจหรือความดันโลหิตสูงเป็นปัญหาของวัยกลางคนหรือผู้สูงอายุ เป็นผลพวงจากการใช้ชีวิตที่ยาวนาน
แล้วถ้ารอยร้าวเล็กๆ บนรากฐานสุขภาพของเราเกิดขึ้นตั้งแต่ในวันที่เรายังเป็นเด็กตัวน้อยๆล่ะ และรอยร้าวนั้นก็ขยายใหญ่ขึ้นอย่างเงียบๆ ตลอดระยะเวลาหลายสิบปี จนกระทั่งวันที่เราเติบโตเป็นผู้ใหญ่อะไรจะเกิดขึ้น
วันนี้ ผมมีเรื่องราวจากการศึกษาครั้งสำคัญที่เปรียบได้กับการเดินทางย้อนเวลาเพื่อค้นหาต้นตอของโรคร้าย ซึ่งให้บทเรียนที่ทรงพลังแก่เราทุกคน โดยเฉพาะคุณพ่อคุณแม่และผู้ที่ดูแลเด็กๆ
ผลการวิจัยเบื้องต้นที่เพิ่งถูกนำเสนอในงานประชุมใหญ่ของสมาคมโรคหัวใจแห่งอเมริกาและตีพิมพ์ลงในวารสารการแพทย์อย่าง JAMA ได้มอบหลักฐานที่ชัดเจนและน่าตกใจที่สุดชิ้นหนึ่งเท่าที่เคยมีมา นั่นคือ ความดันโลหิตที่สูงกว่าปกติเพียงเล็กน้อยในเด็กวัยเพียง 7 ขวบ สามารถทำนายความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดก่อนวัยอันควรได้ในอีกเกือบห้าทศวรรษข้างหน้า นี่ไม่ใช่การคาดเดาอีกต่อไป แต่เป็นสัญญาณเตือนที่ดังและชัดเจนว่า เราไม่สามารถละเลยสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดของเด็กๆ ได้อีกแล้ว
การค้นพบที่น่าทึ่งนี้เกิดขึ้นได้จากการทำงานอย่างหนักของนักวิจัยที่ได้ย้อนกลับไปศึกษาข้อมูลจากโครงการระยะยาวที่ยิ่งใหญ่ที่สุดโครงการหนึ่งของสหรัฐอเมริกาที่ชื่อว่า Collaborative Perinatal Project ซึ่งได้เก็บข้อมูลสุขภาพของเด็กๆ เกือบ 38,000 คนที่เกิดในช่วงทศวรรษ 1960 ไว้อย่างละเอียด รวมถึงค่าความดันโลหิตของพวกเขาเมื่อตอนอายุได้ 7 ขวบ
เวลาได้ล่วงเลยผ่านไปเกือบครึ่งศตวรรษ นักวิจัยในยุคปัจจุบันจึงได้กลับไปติดตามข้อมูลของเด็กๆ กลุ่มนี้อีกครั้งผ่านฐานข้อมูลการเสียชีวิตแห่งชาติ เพื่อดูว่าเส้นทางชีวิตของแต่ละคนนั้นเป็นอย่างไร และอะไรคือปัจจัยในวัยเด็กที่อาจจะกำหนดชะตากรรมทางสุขภาพของพวกเขาในวัยผู้ใหญ่ และสิ่งที่พวกเขาค้นพบก็ได้สร้างแรงสั่นสะเทือนไปทั่ววงการแพทย์
หลังจากที่ได้วิเคราะห์ข้อมูลอย่างละเอียดและควบคุมปัจจัยอื่นๆ ที่อาจส่งผลกระทบ เช่น น้ำหนักตัวในวัยเด็กหรือสถานะทางครอบครัวแล้ว ผลลัพธ์ที่ปรากฏออกมาก็ชัดเจนจนน่าตกใจ
เด็กที่เคยมีความดันโลหิตสูงกว่าค่าเฉลี่ยของเด็กในวัยเดียวกันเมื่อตอนอายุ 7 ขวบ มีแนวโน้มที่จะเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดในช่วงวัยกลางคน (อายุเฉลี่ย 54 ปี) สูงกว่าเด็กที่มีความดันปกติอย่างมีนัยสำคัญ
ความเสี่ยงนี้พุ่งสูงขึ้นถึง 40-50% ในกลุ่มเด็กที่ถูกจัดว่ามีความดันโลหิตสูงหรือเริ่มสูงในวัยเด็ก นั่นหมายความว่าเด็กกลุ่มนี้มีความเสี่ยงที่จะมีอายุขัยสั้นลงอย่างน่าใจหาย และที่น่ากังวลไปกว่านั้นคือ แม้แต่ในกลุ่มเด็กที่ความดันยังคงอยู่ในเกณฑ์ ปกติ แต่ค่อนข้างสูงกว่าค่าเฉลี่ย ก็ยังคงมีความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นเช่นกัน
บางทีอาจมีคนแย้งว่าเรื่องนี้อาจจะเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมหรือสภาพแวดล้อมในครอบครัวมากกว่าตัวความดันโลหิตเอง แต่นักวิจัยก็ได้เตรียมคำตอบไว้แล้วครับ พวกเขาได้ทำการวิเคราะห์เปรียบเทียบในกลุ่มคู่พี่น้องแท้ๆ และพบว่าพี่หรือน้องคนที่มีความดันโลหิตสูงกว่าตอนอายุ 7 ขวบ ก็ยังคงมีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากโรคหัวใจสูงกว่าอีกคนหนึ่งที่เติบโตมาในบ้านหลังเดียวกัน นี่คือหลักฐานที่ชี้ว่าความดันโลหิตในวัยเด็กนั้นเป็นปัจจัยเสี่ยงที่มีความสำคัญในตัวของมันเอง
เรื่องราวจากการศึกษานี้ได้เปลี่ยนมุมมองของเราต่อโรคความดันโลหิตสูงไปโดยสิ้นเชิง มันไม่ได้เป็นเพียงโรคของผู้ใหญ่อีกต่อไป แต่เป็นภาวะที่อาจจะเริ่มต้นขึ้นอย่างเงียบๆ ตั้งแต่ในวัยเด็ก และได้ส่งสัญญาณเตือนล่วงหน้าให้เรารู้เป็นเวลาหลายสิบปี
ดร.อเล็กซา ฟรีดแมน หัวหน้าทีมวิจัยได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า "ผลลัพธ์เหล่านี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการตรวจคัดกรองความดันโลหิตในเด็ก และการมุ่งเน้นกลยุทธ์เพื่อส่งเสริมสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดที่ดีที่สุดโดยเริ่มต้นตั้งแต่วัยเด็ก" ซึ่งสอดคล้องกับคำแนะนำของสถาบันกุมารเวชศาสตร์แห่งอเมริกาที่แนะนำให้เด็กๆ เริ่มวัดความดันโลหิตเป็นประจำทุกปีในการตรวจสุขภาพตั้งแต่อายุ 3 ขวบเป็นต้นไป
ในฐานะเภสัชกรและคนทำงานด้านสาธารณสุข ผมอยากจะขอส่งสารนี้ไปถึงคุณพ่อคุณแม่และผู้ปกครองทุกคนว่า การใส่ใจกับตัวเลขความดันโลหิตของลูกหลานท่านในวันนี้ คือการลงทุนเพื่ออนาคตที่คุ้มค่าที่สุดอย่างหนึ่งที่เราสามารถทำได้
1
มันไม่ใช่เรื่องยุ่งยากหรือซับซ้อน แต่เริ่มต้นได้จากการพาลูกไปตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอ การปลูกฝังนิสัยการกินที่ดี ลดหวาน มัน เค็ม การส่งเสริมให้พวกเขาได้วิ่งเล่นและออกกำลังกายอย่างเต็มที่ และที่สำคัญที่สุดคือการเป็นแบบอย่างที่ดีในการดูแลสุขภาพให้กับพวกเขา
1
แหล่งอ้างอิง:
1. American Heart Association. (2025, September 7). Higher blood pressure in childhood linked to earlier death from heart disease in adulthood. Medical Xpress. Retrieved from https://medicalxpress.com/news/2025-09-higher-blood-pressure-childhood-linked.html
2. Freedman, A. A., et al. (2025). High Blood Pressure in Childhood and Premature Cardiovascular Disease Mortality. JAMA. DOI: 10.1001/jama.2025.14405.
โฆษณา