🌍 คุณเป็นคนที่ไหน? ‘ดิน’ ที่บรรพบุรุษเคยกิน อาจกำหนดร่างกายของคุณมาถึงวันนี้
ร่างกายของคุณอาจถูกกำหนดโดย “ผืนดิน” ที่บรรพบุรุษของคุณเคยเหยียบย่ำ... นี่ไม่ใช่คำพูดเปรียบเปรยนะครับ แต่เป็นความจริงทางวิทยาศาสตร์ที่น่าทึ่งซึ่งเพิ่งถูกเปิดเผย
ในอดีต ปริมาณของสังกะสีและแร่ธาตุรองอื่นๆ ในอาหารของมนุษย์ขึ้นอยู่กับว่าในดินท้องถิ่นนั้นๆ มีแร่ธาตุอะไรอยู่บ้าง และงานวิจัยล่าสุดก็ได้แสดงให้เห็นว่า บรรพบุรุษของเราได้วิวัฒนาการเพื่อรับมือกับความแตกต่างของระดับสารอาหารรองในแต่ละพื้นที่ ขณะที่พวกเขาอพยพไปทั่วโลก
จัสมิน รีส (Jasmin Rees) และทีมงานจากมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ได้สแกนจีโนมเกือบ 900 ชุดของมนุษย์จากทั่วทุกมุมโลก เพื่อค้นหาร่องรอยการปรับตัวให้เข้ากับระดับแร่ธาตุรองในท้องถิ่น 13 ชนิด รวมถึงเหล็ก, แมงกานีส และซีลีเนียม โดยมองหาสัญญาณของการคัดเลือกเชิงบวก (positive selection) หรือยีนที่พบได้บ่อยขึ้นในประชากรกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเป็นพิเศษ เพราะมันมอบความได้เปรียบในการอยู่รอด
🧬 ไอโอดีน ส่วนสูง และปริศนาแห่งป่าฝน
หลักฐานที่ชัดเจนที่สุดอยู่ในยีนที่เกี่ยวข้องกับ ไอโอดีน ของชาวมายา ในอเมริกากลาง และยังพบสัญญาณคล้ายกันใน ชาวมบูตี (Mbuti) และ ชาวเบียกา (Biaka) ในแอฟริกากลาง ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีร่างกายเตี้ยกว่าคนส่วนใหญ่
เรื่องนี้สอดคล้องกับข้อเสนอในปี 2009 ที่ว่ารูปร่างที่เตี้ยของชาวมบูตีและเบียกาอาจเป็นการปรับตัวให้เข้ากับภาวะไอโอดีนต่ำ เพราะยีนที่เกี่ยวกับไอโอดีนนั้นมีผลต่อฮอร์โมนไทรอยด์ ซึ่งควบคุมการเจริญเติบโต และเป็นที่รู้กันว่าคนกลุ่มนี้มีแนวโน้มเป็นโรคคอพอก (ภาวะต่อมไทรอยด์โตจากการขาดไอโอดีน) น้อยกว่ากลุ่มคนที่อาศัยอยู่ใกล้เคียง
เนื่องจากชาวมายาก็เป็นกลุ่มคนที่มีรูปร่างเตี้ยมากเช่นกัน รีสจึงกล่าวว่าการค้นพบของเธอสนับสนุนแนวคิดที่ว่าการปรับตัวต่อภาวะไอโอดีนต่ำส่งผลต่อความสูง และยังชี้ให้เห็นว่าดินในป่าฝนแถบภูมิภาคมายานั้นขึ้นชื่อว่ามีไอโอดีนต่ำ
อย่างไรก็ตาม รีสได้ย้ำอย่างระมัดระวังว่า “นี่เป็นเพียงข้อสันนิษฐานเท่านั้น เรายังไม่สามารถพูดได้แน่ชัดว่าอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้พวกเขามีรูปร่างเตี้ย แต่เรากำลังเห็นความสอดคล้องที่น่าสนใจ ซึ่งดูเหมือนจะมีการคัดเลือกยีนที่เกี่ยวกับไอโอดีนในประชากรกลุ่มนี้”
⛰️ เมื่อแมกนีเซียมในดินสูงเกินไป
ในอีกมุมหนึ่งของโลก... ในกลุ่ม ชาวอุยกูร์ (Uyghur) และ ชาวบราฮุย (Brahui) ในเอเชียกลางและเอเชียใต้ ซึ่งดินในแถบนั้นมีระดับแมกนีเซียมสูงเป็นพิเศษ กลับมีการคัดเลือกอย่างเข้มข้นที่ส่งผลต่อยีน 2 ตัวที่เกี่ยวกับการดูดซึมแมกนีเซียม
น่าสนใจว่ายีนกลายพันธุ์บางตัวในกลุ่มนี้เคยถูกเชื่อมโยงกับการมีระดับแมกนีเซียมในร่างกายต่ำ ทีมวิจัยจึงสันนิษฐานว่าการเปลี่ยนแปลงนี้อาจเป็นการปรับตัวเพื่อ “ลด” การดูดซึมแมกนีเซียม เพื่อป้องกันภาวะเป็นพิษจากระดับแมกนีเซียมที่สูงเกินไปในสิ่งแวดล้อมนั่นเอง
นี่เป็นเพียงสองตัวอย่างเท่านั้นครับ เพราะทีมวิจัยพบสัญญาณของการคัดเลือกเชิงบวกที่เกี่ยวข้องกับสารอาหารรองอย่างน้อยหนึ่งชนิดในแทบทุกกลุ่มประชากรทั่วโลก
⚕️ มรดกทางวิวัฒนาการสู่การแพทย์ส่วนบุคคล
“มันคงจะสำคัญมากถ้ารู้ว่าบุคคลจากประชากรกลุ่มใดมีแนวโน้มที่จะต้องการอาหารเสริมสารอาหารรองชนิดใดเป็นพิเศษ” มาร์ก สโตนคิง (Mark Stoneking) จากสถาบันมานุษยวิทยาวิวัฒนาการมักซ์พลังค์ในเยอรมนีกล่าว
เขายังเสริมอีกว่า แม้งานวิจัยด้านจีโนมนี้จะล้ำสมัยมาก แต่ “ยังต้องมีงานวิจัยอีกมากที่ต้องทำเพื่อยืนยันว่า ยีนเหล่านี้ถูกคัดเลือกโดยธรรมชาติจริงๆ”
🏡 แล้วดินแดนสุวรรณภูมิล่ะ?
เรื่องราวนี้ทำให้เราต้องย้อนกลับมามองแผ่นดินไทยของเราครับ ดินในที่ราบสูงโคราชที่เค็ม, ดินภูเขาที่อุดมด้วยแร่ธาตุทางภาคเหนือ, หรือดินตะกอนชายฝั่งทะเลภาคใต้... ดินแต่ละแห่งมีองค์ประกอบของแร่ธาตุที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง คำถามที่น่าขบคิดคือ แล้วผืนดินเหล่านี้ได้ทิ้ง “มรดก” อะไรไว้ในยีนของคนไทยที่อาศัยอยู่ในแต่ละภูมิภาคมานานนับพันปีบ้าง? นี่คือปริศนาที่รอวันให้วิทยาศาสตร์เข้ามาค้นหาคำตอบต่อไป
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ผืนดินกำหนดพันธุกรรม: งานวิจัยใหม่ชี้ว่า มนุษย์ได้วิวัฒนาการและปรับยีนของตัวเองให้เข้ากับระดับแร่ธาตุรองที่มีอยู่ในดินของแต่ละท้องถิ่นทั่วโลก
✅ ไอโอดีนและความสูง: พบความเชื่อมโยงที่น่าสนใจระหว่างยีนที่ปรับตัวต่อภาวะไอโอดีนต่ำ กับรูปร่างที่เตี้ยของประชากรบางกลุ่ม เช่น ชาวมายาและชาวมบูตี
✅ แมกนีเซียมและการป้องกันพิษ: ในพื้นที่ที่ดินมีแมกนีเซียมสูง พบการปรับตัวทางพันธุกรรมที่อาจช่วยลดการดูดซึมแร่ธาตุนี้เพื่อป้องกันภาวะเป็นพิษ
✅ อนาคตการแพทย์: ความเข้าใจนี้อาจนำไปสู่การแพทย์ส่วนบุคคล (Personalized Medicine) ที่สามารถแนะนำอาหารเสริมหรือโภชนาการที่เหมาะสมกับพื้นฐานทางพันธุกรรมของแต่ละคนได้
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
ถ้าคุณสามารถรู้ได้ว่ายีนของคุณถูก ‘ปรับจูน’ มาให้เข้ากับสภาพแวดล้อมแบบไหน มันจะเปลี่ยนวิธีที่คุณเลือกกินอาหารหรือดูแลสุขภาพของตัวเองไหมครับ เพราะอะไร?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ 🗺️ อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมไขปริศนาที่ซ่อนอยู่ในยีนของเราด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Rees, J., et al. (2025). Global impact of micronutrients in modern human evolution. The American Journal of Human Genetics. https://doi.org/p5md
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ผมตั้งใจทำเนื้อหาเชิงสารคดีแบบนี้ขึ้นมา เพื่อสร้างพื้นที่แห่งความรู้ที่เข้มข้นและเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เนื้อหาทุกชิ้นเกิดขึ้นจากการค้นคว้าและเรียบเรียงอย่างสุดความสามารถโดยไม่มีองค์กรใดสนับสนุน
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานชิ้นนี้ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญที่ช่วยให้ผมสามารถสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพแบบนี้ต่อไปได้ เพื่อให้เราทุกคนได้มีพื้นที่ในการเรียนรู้และเปิดโลกไปด้วยกัน
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
