🏺 ลืมอียิปต์! นักวิทยาศาสตร์พบ ‘มัมมี่รมควัน’ 14,000 ปีในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (และประเทศไทย)
เมื่อพูดถึง “มัมมี่” ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก คุณนึกถึงที่ไหนครับ? เชื่อว่า 99% ของพวกเราคงตอบว่า อียิปต์... แต่ความจริงที่เพิ่งถูกค้นพบนี้ กำลังจะลบล้างความเชื่อเดิมๆ ของเราไปอย่างสิ้นเชิง เพราะมัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกไม่ได้อยู่ในพีระมิดกลางทะเลทราย แต่อยู่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และอาจรวมถึงแผ่นดินไทยของเราด้วย!
และที่น่าทึ่งไปกว่านั้นคือ พวกเขาไม่ได้ถูกทำมัมมี่ด้วยผ้าลินิน แต่ด้วยกรรมวิธี “การรมควัน” อย่างช้าๆ เป็นเวลานานนับเดือน
💀 มรดกที่มีชีวิต: เมื่อปัจจุบันไขปริศนาอดีต
เรื่องราวนี้ต้องเริ่มจากชาวดานี (Dani people) ในปาปัวตะวันตก ประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งในปัจจุบันยังคงมีประเพณีการทำมัมมี่ให้กับญาติผู้ล่วงลับโดยการนำร่างไปรมควัน ก่อนจะเก็บรักษาไว้เป็นส่วนหนึ่งของครัวเรือนเพื่อแสดงความเคารพ มัมมี่ของพวกเขาจำนวนมากจะถูกมัดแน่นในท่านั่งงอตัว
ท่าทางที่ “งอตัวอย่างยิ่งยวด” (hyper-flexed) นี้เอง ที่ไปสะดุดตา เซี่ยว-จุน หง (Hsiao-chun Hung) นักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย ในขณะที่เธอกำลังทำงานกับโครงกระดูกโบราณในเวียดนามเมื่อปี 2017 เธอสังเกตเห็นความคล้ายคลึงกันอย่างน่าทึ่งระหว่างซากศพโบราณกับประเพณีของชาวดานี
💨 วิทยาศาสตร์ไขความลับในกองกระดูก
หงและทีมงานได้ศึกษาหลุมฝังศพของมนุษย์นักล่าสัตว์ 54 หลุมจาก 11 แหล่งโบราณคดีทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ส่วนใหญ่อยู่ในเวียดนามตอนเหนือและจีนตอนใต้) ซึ่งมีอายุระหว่าง 12,000 ถึง 4,000 ปี เพื่อมองหาหลักฐานว่าโครงกระดูกเหล่านั้นเคยถูกรมควันอย่างช้าๆ หรือไม่
ซากศพจำนวนมากมีร่องรอยการถูกเผาไหม้บางส่วน แต่ไม่มากพอที่จะเป็นการเผาศพ ทีมวิจัยจึงใช้เทคนิคการวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ 2 อย่างคือ การเลี้ยวเบนของรังสีเอกซ์ (X-ray diffraction) และ สเปกโทรสโกปีอินฟราเรด (infrared spectroscopy) กับตัวอย่างกระดูก เพื่อเผยให้เห็นระดับความร้อนที่กระดูกเคยได้รับ
ผลปรากฏว่า กว่า 90% ของตัวอย่างโครงกระดูก 69 ชิ้นแสดงหลักฐานว่าเคยผ่านความร้อน แต่ไม่ใช่ความร้อนสูงจากการเผา แต่เป็นความร้อนต่ำเป็นระยะเวลานาน ซึ่งบ่งชี้ว่าพวกมันถูก “รมควัน” ซึ่งอาจใช้เวลานานหลายสัปดาห์หรืออาจจะหลายเดือนเลยทีเดียว
มัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดที่ถูกนำมาทดสอบ มาจากถ้ำ ฮางจอ (Hang Cho) ในเวียดนาม มีอายุมากกว่า 11,000 ปี แต่โครงกระดูกที่ถูกเผาไหม้เล็กน้อยและถูกมัดในท่าเดียวกัน ก็ถูกพบที่แหล่งโบราณคดีอีกแห่งในถ้ำ ฮางเหมย (Hang Muoi) ในเวียดนามเช่นกัน ซึ่งมีอายุมากกว่า 14,000 ปี
ตัวเลขนี้ได้ทุบสถิติโลกอย่างราบคาบ เพราะจนถึงตอนนี้ มัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดที่เรารู้จักมาจากทางตอนเหนือของชิลี ซึ่งมีอายุประมาณ 7,000 ปี และจากอียิปต์โบราณ ซึ่งมีอายุประมาณ 4,500 ปีเท่านั้น
🏡 ประวัติศาสตร์โลกที่เกิดขึ้นบนแผ่นดินไทย
ที่น่าตื่นเต้นที่สุดสำหรับเราคือ บทความวิจัยระบุอย่างชัดเจนว่ามีการค้นพบซากศพโบราณในท่า “งอตัวอย่างยิ่งยวด” ที่คล้ายกันนี้ในประเทศไทยด้วย!
นี่หมายความว่าประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของการทำมัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป แต่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่เคยเกิดขึ้นบนผืนแผ่นดินของเราเอง มันท้าทายความเชื่อเดิมๆ ที่ว่าการทำมัมมี่จะเกิดขึ้นได้แค่ในพื้นที่แห้งแล้งอย่างทะเลทราย และเน้นย้ำว่าสภาพแวดล้อมเขตร้อนชื้นอย่างบ้านเรา ก็เป็นแหล่งกำเนิดของประเพณีการจัดการศพที่ซับซ้อนและน่าทึ่งไม่แพ้ที่ใดในโลก
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ทุบสถิติโลก: มัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกไม่ได้อยู่ที่อียิปต์ แต่ถูกพบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีอายุย้อนกลับไปได้อย่างน้อย 14,000 ปี
✅ กรรมวิธีรมควัน: มัมมี่เหล่านี้ถูกสร้างขึ้นด้วยการรมควันด้วยไฟอ่อนๆ เป็นเวลานานหลายสัปดาห์หรือหลายเดือน ซึ่งเป็นประเพณีที่ยังคงปฏิบัติกันในปัจจุบันโดยชาวดานี
✅ เกิดขึ้นในประเทศไทย: มีการค้นพบซากศพโบราณที่มีลักษณะสอดคล้องกันในประเทศไทยด้วย ทำให้เรื่องนี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ในภูมิภาคของเราโดยตรง
✅ เปลี่ยนมุมมองประวัติศาสตร์: การค้นพบนี้ชี้ว่าประเพณีการทำมัมมี่ที่ซับซ้อนนั้นเกิดขึ้นได้ในสภาพแวดล้อมเขตร้อนชื้น ไม่จำกัดอยู่แค่ในพื้นที่แห้งแล้งอย่างที่เคยเข้าใจ
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การค้นพบว่าภูมิภาคของเราเป็นต้นกำเนิดของพิธีกรรมที่ซับซ้อนและเก่าแก่ที่สุดในโลกแบบนี้ เปลี่ยนมุมมองที่คุณมีต่อประวัติศาสตร์ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างไรบ้างครับ? และคุณเคยเห็นประเพณีโบราณอะไรในบ้านเราที่น่าทึ่งแบบนี้บ้างไหม?
มาแบ่งปันเรื่องราวกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ 🗿 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมทึ่งไปกับประวัติศาสตร์ของเราด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Hung, H., et al. (2025). Earliest evidence of smoke-dried mummification: More than 10,000 years ago in southern China and Southeast Asia. PNAS. https://doi.org/g93rmm
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ผมตั้งใจทำเนื้อหาเชิงสารคดีแบบนี้ขึ้นมา เพื่อสร้างพื้นที่แห่งความรู้ที่เข้มข้นและเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เนื้อหาทุกชิ้นเกิดขึ้นจากการค้นคว้าและเรียบเรียงอย่างสุดความสามารถโดยไม่มีองค์กรใดสนับสนุน
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานชิ้นนี้ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญที่ช่วยให้ผมสามารถสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพแบบนี้ต่อไปได้ เพื่อให้เราทุกคนได้มีพื้นที่ในการเรียนรู้และเปิดโลกไปด้วยกัน
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
