วันนี้ เวลา 01:19 • ประวัติศาสตร์

ประธานาธิบดีทรูแมนกับการปราศรัยทางโทรทัศน์ครั้งแรกของสหรัฐอเมริกา

วันที่ 5 ตุลาคม ค.ศ. 1947 นับเป็นอีกก้าวหนึ่งในหน้าประวัติศาสตร์การเมืองและสื่อสารมวลชนของสหรัฐอเมริกา เมื่อประธานาธิบดี แฮร์รี เอส. ทรูแมน (Harry S. Truman) กล่าวปราศรัยจากทำเนียบขาวผ่านทาง โทรทัศน์ เป็นครั้งแรก เหตุการณ์นี้ไม่เพียงเป็นนวัตกรรมด้านการสื่อสารทางการเมือง แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำประเทศกับประชาชนในยุคหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
ก่อนหน้าการปราศรัยครั้งนี้ การสื่อสารทางการเมืองของสหรัฐฯ อาศัยวิทยุ หนังสือพิมพ์ และเวทีสาธารณะเป็นหลัก การปราศรัยทางวิทยุของประธานาธิบดีแฟรงกลิน ดี. รูสเวลต์ (Franklin D. Roosevelt) ในรูปแบบ “Fireside Chats” เคยสร้างความใกล้ชิดกับประชาชนมาแล้ว แต่โทรทัศน์กลับมีพลังมากกว่า เพราะไม่เพียงแต่เสียงเท่านั้น หากยังมีภาพของผู้นำ ถ่ายทอดสีหน้า ท่าทาง และบุคลิกออกไปสู่สายตาประชาชน
การปราศรัยครั้งนั้นเกิดขึ้นท่ามกลางสถานการณ์การเมืองโลกที่ตึงเครียด หลังสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลง สหรัฐฯ กำลังก้าวเข้าสู่ยุคสงครามเย็นกับสหภาพโซเวียต เศรษฐกิจโลกเผชิญการฟื้นฟู และยุโรปต้องการความช่วยเหลือทางการเงินมหาศาล ทรูแมนใช้เวทีโทรทัศน์เพื่อเรียกร้องการสนับสนุนจากประชาชนและสภาคองเกรสต่อแผนฟื้นฟูเศรษฐกิจยุโรป หรือที่รู้จักกันในชื่อ “แผนมาร์แชล” (Marshall Plan)
การปราศรัยออกอากาศครั้งแรกนี้แม้จะมีผู้ชมไม่มากนัก เนื่องจากในปี 1947 โทรทัศน์ยังถือเป็นสิ่งใหม่ มีเครื่องรับเพียงไม่กี่แสนเครื่องในสหรัฐฯ และส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในเมืองใหญ่เช่นนิวยอร์กและวอชิงตัน ดี.ซี. อย่างไรก็ตาม ผลกระทบเชิงสัญลักษณ์มีความสำคัญยิ่ง ประชาชนที่มีโอกาสรับชมรู้สึกถึงความใกล้ชิดกับผู้นำประเทศมากขึ้น เห็นสีหน้าและท่าทางของประธานาธิบดีราวกับนั่งอยู่ตรงหน้า
เหตุการณ์นี้ยังเปิดประตูให้การเมืองอเมริกันเข้าสู่ “ยุคโทรทัศน์” อย่างเต็มตัว จากนั้นผู้นำสหรัฐฯ คนต่อ ๆ มา เริ่มใช้โทรทัศน์เป็นเวทีสำคัญในการสื่อสารนโยบาย ไม่ว่าจะเป็นการปราศรัย การแถลงข่าว หรือการดีเบตทางการเมือง ตัวอย่างที่โด่งดังคือการดีเบตระหว่าง จอห์น เอฟ. เคนเนดี และ ริชาร์ด นิกสัน ในปี 1960 ซึ่งพิสูจน์ว่าโทรทัศน์สามารถสร้างความได้เปรียบทางภาพลักษณ์จนเปลี่ยนผลการเลือกตั้งได้
สำหรับทรูแมนเอง แม้เขาจะไม่ได้มีบุคลิกที่โดดเด่นทางจอภาพเท่ากับผู้นำรุ่นหลัง แต่การที่เขาเป็น ประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนแรกที่ใช้โทรทัศน์สื่อสารกับประชาชน ก็ทำให้เขาจารึกชื่อไว้ในประวัติศาสตร์การเมืองและสื่อสารมวลชนของโลก
เหตุการณ์ในวันที่ 5 ตุลาคม ค.ศ. 1947 จึงเป็นมากกว่าการปราศรัยทางการเมือง หากแต่เป็น จุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ใหม่ระหว่างสื่อ เทคโนโลยี และการเมือง ที่กำหนดทิศทางของการสื่อสารสาธารณะมาจนถึงปัจจุบัน ในโลกยุคที่โทรทัศน์ อินเทอร์เน็ต และสื่อสังคมออนไลน์ครองความสำคัญ รากฐานเหล่านี้ล้วนสืบเนื่องจากก้าวแรกของประธานาธิบดีทรูแมนในวันนั้น
โฆษณา