👨👦 ไม่ใช่แค่แม่ งานวิจัยชี้ ‘สเปิร์มเห็นแก่ตัว’ ในพ่ออายุมาก เพิ่มความเสี่ยงโรคทางพันธุกรรมให้ลูก
เรามักจะได้ยินเรื่องความเสี่ยงของการมีลูกเมื่อ “แม่อายุเยอะ” กันจนคุ้นหู... แต่คุณเคยรู้ไหมครับว่า “อายุของพ่อ” ก็มีความสำคัญอย่างยิ่ง และอาจน่ากังวลกว่าที่เราเคยคิดไว้มาก?
งานวิจัยล่าสุดได้เจาะลึกลงไปในระดับพันธุกรรม และได้ค้นพบความจริงที่น่าตกใจว่า โอกาสที่พ่ออายุมากจะส่งต่อยีนกลายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดโรคไปยังลูกนั้น สูงกว่าที่เราเคยประเมินไว้มาก และทั้งหมดนี้เป็นเพราะปรากฏการณ์ที่เรียกว่า “สเปิร์มเห็นแก่ตัว” (Selfish Sperm)
😱 ตัวเลขที่น่าตกใจ
จากการหาลำดับพันธุกรรม พบว่าในกลุ่มผู้ชายวัยสามสิบต้นๆ สเปิร์มประมาณ 1 ใน 50 ตัว จะมีการกลายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดโรค... แต่ตัวเลขนี้จะพุ่งสูงขึ้นเป็นเกือบ 1 ใน 20 ตัว เมื่อผู้ชายอายุถึง 70 ปี
“พ่อแม่ที่กำลังวางแผนครอบครัวอาจต้องนำเรื่องนี้ไปพิจารณา” แมทธิว เนวิลล์ (Matthew Neville) หนึ่งในทีมวิจัยจากสถาบัน Wellcome Sanger ในสหราชอาณาจักรกล่าว
🎲 ไม่ใช่แค่การกลายพันธุ์แบบสุ่ม
ที่ผ่านมา เราเชื่อว่าจำนวนการกลายพันธุ์ในสเปิร์มจะเพิ่มขึ้นอย่างช้าๆ และสม่ำเสมอตามอายุ แต่ทฤษฎีนี้ไม่สามารถอธิบายได้ว่าทำไมโรคทางพันธุกรรมบางอย่าง เช่น โรคคนแคระ (achondroplasia) ถึงพบได้บ่อยกว่าที่ควรจะเป็น
คำตอบของปริศนานี้ถูกเสนอขึ้นในปี 2003 โดย แอนน์ โกเรียลี (Anne Goriely) จากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด เธอตระหนักว่านี่อาจเป็นผลมาจากเซลล์ต้นกำเนิดบางตัวที่สร้างสเปิร์มเกิด “เห็นแก่ตัว” ขึ้นมา
ลองจินตนาการแบบนี้ครับ: ในโรงงานผลิตสเปิร์ม (อัณฑะ) มีสายพานการผลิตอยู่หลายสาย (เซลล์ต้นกำเนิด) วันดีคืนดี สายพานเส้นหนึ่งเกิด “กลายพันธุ์” ซึ่งการกลายพันธุ์นี้ทำให้มันทำงานได้ดีกว่าและแบ่งตัวได้เร็วกว่าสายพานปกติ มันจึงค่อยๆ เข้ายึดพื้นที่ในโรงงาน ทำให้ผลิตภัณฑ์ (สเปิร์ม) ที่ออกมาส่วนใหญ่มาจากสายพานที่กลายพันธุ์นี้... และสัดส่วนของสเปิร์มที่มียีนกลายพันธุ์ก็จะเพิ่มขึ้นแบบ ทวีคูณ ไม่ใช่แค่เพิ่มขึ้นทีละน้อยตามอายุ
🔬 การค้นพบครั้งประวัติศาสตร์
ล่าสุด ทีมของเนวิลล์ได้ใช้เทคนิคการหาลำดับพันธุกรรมแบบใหม่ที่แม่นยำอย่างยิ่งยวด กับตัวอย่างสเปิร์มกว่า 100,000 ตัวจากผู้ชาย 81 คน และได้ค้นพบสิ่งที่น่าทึ่ง...
พวกเขาได้ระบุยีนมากกว่า 40 ยีน ที่เมื่อเกิดการกลายพันธุ์แล้ว จะสามารถทำให้เซลล์ต้นกำเนิดสเปิร์มกลายเป็น “เซลล์เห็นแก่ตัว” ได้
และนี่คือจุดที่น่ากังวล... ในขณะที่การกลายพันธุ์แบบสุ่มส่วนใหญ่มักจะไม่มีผลอะไร แต่ “การกลายพันธุ์แบบเห็นแก่ตัว” นี้กลับส่งผลกระทบโดยตรงต่อยีนสำคัญๆ ที่ควบคุมการทำงานของร่างกาย และอาจนำไปสู่ผลกระทบที่รุนแรงได้ โดยยีนอย่างน้อย 2 ใน 40 ยีนนี้ มีความเชื่อมโยงกับภาวะ ออทิสซึม ในขณะที่การกลายพันธุ์อื่นๆ ก็เพิ่มความเสี่ยงของ โรคมะเร็ง อย่างมหาศาล
🏡 เมื่อ “อายุพ่อ” ก็สำคัญไม่แพ้ “อายุแม่”
“เรารู้มานานแล้วว่าการเป็นพ่อแม่ตอนอายุมากไม่ใช่ความคิดที่ดี” โกเรียลีกล่าว “ในอดีตมักจะเน้นไปที่ฝั่งแม่เป็นหลัก แต่ตอนนี้เราเข้าใจแล้วว่า พ่อแม่ทั้งสองฝ่ายต่างก็มีส่วนต่อสุขภาพของลูกๆ”
เรื่องนี้จึงเป็นการปรับสมดุลบทสนทนาเรื่องการวางแผนครอบครัวในสังคมไทยครับ ในยุคที่คู่รักจำนวนมากเลือกที่จะมีลูกในวัยที่มากขึ้น การตระหนักถึงความเสี่ยงที่มาจาก “อายุของพ่อ” จึงเป็นเรื่องที่ไม่อาจมองข้ามได้อีกต่อไป การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านพันธุศาสตร์ หรือการพิจารณาทางเลือกอย่างการแช่แข็งสเปิร์มตั้งแต่อายุยังน้อย อาจกลายเป็นประเด็นที่ต้องถูกนำมาพูดคุยกันอย่างจริงจังมากขึ้นในอนาคต
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ความเสี่ยงของพ่ออายุมาก: โอกาสที่พ่ออายุมากจะส่งต่อยีนกลายพันธุ์ที่ก่อโรคให้ลูกนั้นสูงกว่าที่เคยเชื่อกัน และเพิ่มขึ้นแบบทวีคูณตามอายุ
✅ กลไก “สเปิร์มเห็นแก่ตัว”: ไม่ใช่แค่การกลายพันธุ์แบบสุ่ม แต่เกิดจากการที่เซลล์ต้นกำเนิดสเปิร์มที่กลายพันธุ์สามารถแบ่งตัวได้เร็วกว่าเซลล์ปกติ ทำให้สเปิร์มที่ผิดปกติมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
✅ ค้นพบยีนกว่า 40 ตัว: งานวิจัยใหม่สามารถระบุยีนได้มากกว่า 40 ตำแหน่งที่เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์นี้ ซึ่งเชื่อมโยงกับภาวะอย่างออทิสซึมและมะเร็ง
✅ บทสนทนาใหม่ของครอบครัว: การค้นพบนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของ “อายุพ่อ” และกระตุ้นให้สังคมต้องหันมาให้ความสำคัญกับความเสี่ยงทางพันธุกรรมจากทั้งสองฝ่ายอย่างเท่าเทียมกัน
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การค้นพบนี้เปลี่ยนมุมมองเรื่อง ‘อายุที่เหมาะสม’ ของการเป็นพ่อในสายตาคุณหรือไม่ครับ และมันทำให้คุณคิดถึงการวางแผนครอบครัวในอนาคตอย่างไร?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Neville, M. D. C., et al. (2025). Sperm sequencing reveals extensive positive selection in the male germline. Nature. https://doi.org/p8qv
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
ผมตั้งใจทำเนื้อหาเชิงสารคดีในเพจนี้ขึ้นมา เพื่อสร้างพื้นที่แห่งความรู้ที่เข้มข้นและเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เนื้อหาทุกชิ้นเกิดขึ้นจากการค้นคว้าและเรียบเรียงอย่างสุดความสามารถโดยไม่มีองค์กรใดสนับสนุน
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาตั้งแต่เดือนเมษายน ผมมีความสุขที่ได้แบ่งปันเรื่องราวต่างๆ และใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวในการดำเนินงานมาโดยตลอดด้วยความเต็มใจ แต่เมื่อเพจยังไม่มีรายได้เข้ามาเลย การที่จะสร้างสรรค์ผลงานดีๆ ต่อไปในระยะยาวก็เป็นเรื่องที่ท้าทายมากขึ้นทุกที
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
