😴 คุณนอนหลับแบบไหน? นักวิทย์พบ 5 ‘โปรไฟล์การนอน’ ที่เชื่อมโยงกับสุขภาพสมองและจิตใจ
คุณเป็นคนนอนหลับแบบไหนครับ? หลับง่าย? หลับยาก? ตื่นกลางดึกบ่อยๆ? เรามักจะแบ่งการนอนออกเป็นแค่ “ดี” หรือ “ไม่ดี”... แต่จะเกิดอะไรขึ้นถ้าผมบอกคุณว่า จริงๆ แล้วการนอนหลับของมนุษย์เราอาจมี “โปรไฟล์” หรือรูปแบบเฉพาะตัวถึง 5 แบบ และแต่ละแบบก็มีความเชื่อมโยงที่น่าทึ่งกับรูปแบบการทำงานของสมองและสุขภาพจิตของเรา
นี่คือการค้นพบครั้งสำคัญที่อาจเปลี่ยนวิธีที่เรามองการ “นอน” ไปตลอดกาล
🧩 ถอดรหัส 5 โปรไฟล์การนอนหลับ
วาเลเรีย เคเบ็ตส์ (Valeria Kebets) และทีมงานจากมหาวิทยาลัยคอนคอร์เดียในแคนาดา ได้วิเคราะห์ข้อมูลที่ครอบคลุมทั้งแบบสอบถาม, การทดสอบการรับรู้ และการสแกนสมอง จากผู้ใหญ่สุขภาพดี 770 คน และได้ระบุ “โปรไฟล์การนอน” ที่แตกต่างกัน 5 รูปแบบออกมา
ลองมาดูกันครับว่าคุณอาจจะเข้าข่ายแบบไหน:
○ โปรไฟล์ที่ 1: กลุ่มนอนไม่ดีรอบด้าน (General Poor Sleepers)
• ลักษณะ: มีปัญหากับการนอนในภาพรวม คือนอนไม่หลับ, ใช้เวลาในการหลับนาน และตื่นบ่อย
• ผลกระทบ: มีความเชื่อมโยงกับปัญหาสุขภาพจิตที่แย่ลง เช่น อาการซึมเศร้าและวิตกกังวล
• สิ่งที่สมองฟ้อง: การสแกนสมองพบว่าคนกลุ่มนี้มีการเชื่อมต่อลดลงระหว่างเครือข่ายสมองที่ใช้ในการไตร่ตรองเกี่ยวกับตนเองกับเครือข่ายที่ใช้ในการจดจ่อ
○ โปรไฟล์ที่ 2: กลุ่มนอนทนทาน (Resilient Sleepers)
• ลักษณะ: แม้จะมีปัญหาสุขภาพจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาวะสมาธิสั้น แต่โดยรวมแล้ว การนอนหลับกลับยังดีอยู่
• ผลกระทบ: ทีมวิจัยตีความสิ่งนี้ว่าเป็น “ความทนทานของการนอนหลับ” คือสุขภาพจิตที่แย่ลงไม่จำเป็นต้องส่งผลกระทบต่อการนอนเสมอไป
• สิ่งที่สมองฟ้อง: คนกลุ่มนี้ ไม่มี รูปแบบการเชื่อมต่อของสมองที่ผิดปกติเหมือนกลุ่มแรก ซึ่งชี้ว่าความผิดปกตินั้นเกี่ยวข้องกับ “ปัญหาการนอน” โดยตรง ไม่ใช่แค่สุขภาพจิตโดยรวม
○ โปรไฟล์ที่ 3: กลุ่มพึ่งตัวช่วย (Sleep Aid Users)
• ลักษณะ: มีการใช้ตัวช่วยในการนอนหลับเป็นประจำ ไม่ว่าจะเป็นยาตามใบสั่งแพทย์ หรือแม้กระทั่งชาสมุนไพร
• ผลกระทบ: มีความสัมพันธ์กับความทรงจำและการรับรู้อารมณ์ของผู้อื่น (emotional recognition) ที่แย่ลง
• สิ่งที่สมองฟ้อง: พบการเชื่อมต่อที่ ลดลง ในบริเวณสมองที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น, ความจำ และอารมณ์
○ โปรไฟล์ที่ 4: กลุ่มนอนน้อย (Short Sleepers)
• ลักษณะ: นอนน้อยกว่า 7 ชั่วโมงต่อคืน ซึ่งเป็นปริมาณขั้นต่ำที่แนะนำ
• ผลกระทบ: มีความแม่นยำลดลงและใช้เวลาตอบสนองนานขึ้นในการทดสอบที่วัดการประมวลผลทางอารมณ์, ภาษา และทักษะทางสังคม และยังเชื่อมโยงกับพฤติกรรมก้าวร้าวที่มากขึ้น
• สิ่งที่สมองฟ้อง: น่าประหลาดใจที่กลุ่มนี้กลับมีการเชื่อมต่อข้ามเครือข่ายสมองเพิ่มขึ้น
○ โปรไฟล์ที่ 5: กลุ่มหลับๆ ตื่นๆ (Disturbed Sleepers)
• ลักษณะ: มีการนอนที่ถูกรบกวน เช่น ตื่นกลางดึกหลายครั้ง
• ผลกระทบ: เชื่อมโยงกับการประมวลผลทางภาษาและความจำขณะทำงาน (working memory) ที่แย่ลง รวมถึงสัญญาณของสุขภาพจิตที่แย่ลง เช่น อาการวิตกกังวล, การใช้สารเสพติด และพฤติกรรมก้าวร้าว
🚨 ข้อควรจำที่สำคัญ
แน่นอนว่านี่เป็นเพียงก้าวแรกที่น่าตื่นเต้น แต่เคเบ็ตส์ย้ำว่า ไม่ใช่ทุกคนที่จะเข้ากับโปรไฟล์ใดโปรไฟล์หนึ่งได้อย่างสมบูรณ์แบบ และงานวิจัยนี้ยังไม่ได้พิสูจน์ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ (แค่แสดงให้เห็นความเชื่อมโยง) นอกจากนี้ กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ยังเป็นคนผิวขาว ซึ่งอาจทำให้พลาดโปรไฟล์ที่พบในกลุ่มชาติพันธุ์อื่นไป
🏡 เข้าใจการนอนในมุมมองใหม่ของคนไทย
สำหรับคนไทย โดยเฉพาะคนที่ใช้ชีวิตในเมืองใหญ่ที่เต็มไปด้วยความเร่งรีบและความเครียด ปัญหาการนอนหลับถือเป็นเรื่องใกล้ตัวอย่างยิ่ง การค้นพบนี้มอบกรอบความคิดใหม่ให้เราครับ แทนที่จะบอกตัวเองง่ายๆ ว่า “ฉันนอนไม่หลับ” เราอาจจะเริ่มสำรวจตัวเองได้ลึกขึ้นว่า “ฉันเป็นคนนอนหลับโปรไฟล์ไหน?”
การทำความเข้าใจรูปแบบการนอนของตัวเอง อาจเป็นก้าวแรกที่สำคัญในการหาแนวทางการดูแลสุขภาพกายและใจที่เหมาะสมและ “เฉพาะตัว” มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการปรึกษาแพทย์, การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ หรือการจัดการความเครียด
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ การนอนมี 5 โปรไฟล์: นักวิทยาศาสตร์ได้ระบุรูปแบบการนอนที่แตกต่างกัน 5 แบบ ซึ่งแต่ละแบบมีความเชื่อมโยงกับสุขภาพและรูปแบบการทำงานของสมองที่ไม่เหมือนกัน
✅ ไม่ใช่แค่ “ดี” หรือ “ไม่ดี”: การนอนหลับมีความซับซ้อนมากกว่านั้น เช่น บางคนอาจมีสุขภาพจิตไม่ดีแต่ยังนอนหลับได้ดี (กลุ่มนอนทนทาน)
✅ สมองฟ้องได้: รูปแบบการนอนที่แตกต่างกันสะท้อนให้เห็นได้จากรูปแบบการเชื่อมต่อของเครือข่ายประสาทในสมอง
✅ ยังต้องศึกษาต่อ: นี่เป็นเพียงการค้นพบเบื้องต้นที่ชี้ให้เห็นความเชื่อมโยง แต่ยังไม่ได้พิสูจน์ความเป็นเหตุเป็นผล และยังต้องมีการศึกษาในกลุ่มประชากรที่หลากหลายมากขึ้น
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
หลังจากได้รู้จัก 5 โปรไฟล์นี้ คุณคิดว่าตัวเองน่าจะเข้าข่ายแบบไหนมากที่สุดครับ? และมันตรงกับที่คุณรู้สึกเกี่ยวกับสุขภาพกายและใจของตัวเองในช่วงนี้ไหม?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Perrault, A. A., et al. (2025). Identification of five sleep-biopsychosocial profiles with specific neural signatures linking sleep variability with health, cognition, and lifestyle factors. PLoS Biology. https://doi.org/g953f9
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
ผมตั้งใจทำเนื้อหาเชิงสารคดีในเพจนี้ขึ้นมา เพื่อสร้างพื้นที่แห่งความรู้ที่เข้มข้นและเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เนื้อหาทุกชิ้นเกิดขึ้นจากการค้นคว้าและเรียบเรียงอย่างสุดความสามารถโดยไม่มีองค์กรใดสนับสนุน
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาตั้งแต่เดือนเมษายน ผมมีความสุขที่ได้แบ่งปันเรื่องราวต่างๆ และใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวในการดำเนินงานมาโดยตลอดด้วยความเต็มใจ แต่เมื่อเพจยังไม่มีรายได้เข้ามาเลย การที่จะสร้างสรรค์ผลงานดีๆ ต่อไปในระยะยาวก็เป็นเรื่องที่ท้าทายมากขึ้นทุกที
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
