น้อมส่งเสด็จสู่สววรคาลัยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ธ สถิตย์ในดวงใจไทยนิรันดร์
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง หรือที่พสกนิกรชาวไทยเรียกขานด้วยความเคารพรักว่า "สมเด็จพระพันปีหลวง" ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงอุทิศพระวรกายเพื่ออนุรักษ์และยกระดับผ้าไทยให้เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของชาติ ทรงเป็น "ราชินีแห่งไหมไทย" ที่ทรงฟื้นฟูศิลปหัตถกรรมผ้าไทยจากภาวะใกล้สูญหายให้กลายเป็นมรดกที่รุ่งเรืองทั้งในระดับชาติและนานาชาติ พระราชกรณียกิจด้านผ้าไทยของพระองค์
โดยเฉพาะการพระราชทานชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงพระปรีชาสามารถและพระมหากรุณาธิคุณอันยิ่งใหญ่ บทความนี้ขอสดุดีพระเกียรติคุณของพระองค์ พร้อมแสดงความไว้อาลัยต่อการสูญเสียที่ยิ่งใหญ่ของปวงชนชาวไทย
พระราชกรณียกิจด้านผ้าไทย: การฟื้นฟูและส่งเสริมมรดกชาติ
ในช่วงทศวรรษ 2500 อิทธิพลของวัฒนธรรมตะวันตกทำให้ผ้าไทยพื้นเมือง เช่น ผ้าไหมมัดหมี่ ผ้าแพรวา และผ้าขาวม้า ถูกทอดทิ้ง สมเด็จพระพันปีหลวงทรงตระหนักถึงคุณค่าของภูมิปัญญาการทอผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละท้องถิ่น ทรงริเริ่มโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ (มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในพระราชินูปถัมภ์) ในปี พ.ศ. 2519 เพื่อฝึกอบรมและพัฒนาทักษะการทอผ้าให้แก่เกษตรกรและชาวไทยภูเขา โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกล เพื่อสร้างอาชีพและรายได้ที่ยั่งยืน (มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ, 2568)
พระองค์ทรงศึกษาและทดลองเพาะเลี้ยงไหมด้วยพระองค์เอง ทรงส่งเสริมการทอผ้าไหมที่มีคุณภาพสูง เช่น ผ้าไหมมัดหมี่และผ้าไหมยกดอก จนสามารถส่งออกสู่ตลาดโลกได้สำเร็จ นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงเป็นต้นแบบในการสวมใส่ชุดผ้าไทยในโอกาสสำคัญทั้งในและต่างประเทศ ทำให้ผ้าไทยกลายเป็นสัญลักษณ์ของความงามและความภาคภูมิใจของชาติ การเสด็จพระราชดำเนินไปยังนานาประเทศในช่วงทศวรรษ 2503-2513 พร้อมด้วยชุดผ้าไทยที่ออกแบบอย่างประณีต ได้สร้างแรงบันดาลใจให้วงการแฟชั่นโลกหันมาสนใจผ้าไทย (กรมศิลปากร, 2565)
ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ: มรดกแห่งความงามและภูมิปัญญา
หนึ่งในพระราชกรณียกิจที่โดดเด่นที่สุดคือการพระราชทานชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ เพื่อให้ผ้าไทยสามารถสวมใส่ได้ในโอกาสต่าง ๆ และเหมาะสมกับยุคสมัย โดยชุดเหล่านี้ได้รับการออกแบบโดยคำนึงถึงความสง่างาม ความเรียบง่าย และการใช้งานจริง ดังนี้:
1. **ชุดไทยจิตรลดา**
เป็นชุดสำหรับงานกลางวันและพิธีการที่ไม่เป็นทางการมาก ใช้ผ้าไหมเกลี้ยงหรือผ้าไหมที่มีลายในตัว สวมคู่กับเสื้อแขนยาวและผ้าซิ่นยาวถึงข้อเท้า เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความเรียบร้อยและสง่างาม (กรมศิลปากร, 2565)
2. **ชุดไทยเรือนต้น**
พัฒนาจากชุดไทยจิตรลดา โดยใช้ผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมที่มีลายขวางหรือลายดอก เน้นความเรียบง่าย เหมาะสำหรับงานกึ่งทางการและการใช้งานในชีวิตประจำวัน (มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ, 2568)
3. **ชุดไทยอมรินทร์**
เป็นชุดสำหรับงานพิธีการยามค่ำคืน ใช้ผ้าไหมยกทองหรือผ้ามีลายทอง สวมคู่กับสไบเฉียงและเครื่องประดับที่หรูหรา แสดงถึงความสง่างามในแบบราชสำนัก (กรมศิลปากร, 2565)
4. **ชุดไทยบรมพิมาน**
ชุดสำหรับงานพิธีการยามค่ำที่เป็นทางการสูง ใช้ผ้าไหมยกดอกหรือผ้าที่มีลายในตัว สวมคู่กับสไบเฉียงและเครื่องประดับครบชุด เหมาะสำหรับงานพระราชพิธี (ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร, 2567)
5. **ชุดไทยดุสิต**
เป็นชุดที่เรียบง่ายสำหรับงานกึ่งทางการ ใช้ผ้าไหมหรือผ้าฝ้ายทอเรียบ สวมคู่กับผ้าซิ่นและเข็มขัดทอง เหมาะสำหรับงานที่ไม่เน้นความหรูหรามาก (มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ, 2568)
6. **ชุดไทยศิวาลัย**
ชุดสำหรับงานพิธีการยามค่ำที่มีความหรูหรา ใช้ผ้าไหมยกทองหรือผ้าที่มีลายวิจิตร สวมคู่กับสไบและเครื่องประดับทอง เหมาะสำหรับงานเลี้ยงพระราชทาน (กรมศิลปากร, 2565)
7. **ชุดไทยจักรพรรดิ**
เป็นชุดที่สง่างามที่สุดในบรรดาชุดไทยพระราชนิยม ใช้ผ้าไหมยกทองที่มีลายวิจิตร สวมคู่กับสไบปักทองและเครื่องประดับครบชุด ใช้ในงานพระราชพิธีที่ยิ่งใหญ่ เช่น งานเสกสมรส (ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร, 2567)
8. **ชุดไทยจักรี**
ชุดที่ได้รับความนิยมอย่างสูง ใช้ผ้าไหมยกดอกหรือผ้าทอยกทอง สวมคู่กับสไบเฉียงที่ปักลายวิจิตร เหมาะสำหรับงานพิธีการยามค่ำที่มีความสำคัญ (กรมศิลปากร, 2565)
ชุดไทยพระราชนิยมทั้ง 8 แบบนี้ไม่เพียงสะท้อนความงามของผ้าไทย แต่ยังแสดงถึงความใส่พระทัยในการออกแบบให้เหมาะสมกับโอกาสและกาลเทศะ ส่งเสริมให้ประชาชนทุกชนชั้นสามารถสวมใส่ผ้าไทยได้อย่างภาคภูมิใจ
พระราชกรณียกิจด้านผ้าไทยของสมเด็จพระพันปีหลวงได้สร้างผลกระทบอย่างลึกซึ้งต่อสังคมไทย ดังนี้:
- **เศรษฐกิจ**: การส่งเสริมการทอผ้าและการสวมใส่ผ้าไทยช่วยสร้างรายได้ให้ชุมชนท้องถิ่นนับล้านครัวเรือน โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทและกลุ่มชาติพันธุ์
- **วัฒนธรรม**: ผ้าไทยได้รับการยอมรับในระดับสากล กลายเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นไทยที่ทรงคุณค่า
- **การศึกษาและสืบสาน**: โครงการศิลปาชีพและการฝึกอบรมช่วยถ่ายทอดภูมิปัญญาการทอผ้าให้แก่รุ่นใหม่ ป้องกันการสูญหายของศิลปะพื้นบ้าน
- **แฟชั่นสมัยใหม่**: ชุดไทยพระราชนิยมถูกนำไปประยุกต์ในวงการแฟชั่นสมัยใหม่ ทำให้ผ้าไทยกลายเป็นที่นิยมในหมู่วัยรุ่นและนักออกแบบทั่วโลก
อ้างอิง
1. มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในพระราชินูปถัมภ์. (2568). *พระราชกรณียกิจด้านผ้าไทยของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์*. สืบค้นจาก https://www.supportfoundation.or.th
2. กรมศิลปากร. (2565). *ชุดไทยพระราชนิยม: มรดกแห่งราชสำนัก*. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม.
3. ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร. (2567). *ผ้าไทยและการสืบสานพระราชปณิธาน*. สืบค้นจาก https://www.bangsaicraftcenter.go.th
4. สำนักพระราชวัง. (2566). *พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง*. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งราชสำนัก.
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
