⚰️ ไขปริศนามัมมี่สีเขียว เมื่อ “โลงศพทองแดง” ทำปฏิกิริยาสุดพิลึก ย้อมสีเด็กหนุ่มจนถึงกระดูก
เรื่องราวนี้อาจฟังดูเหมือนนิยายสยองขวัญ แต่ทุกอย่างคือความจริงทางวิทยาศาสตร์ที่น่าทึ่ง... ลองจินตนาการถึงการค้นพบร่างของเด็กหนุ่มที่เสียชีวิตไปนานกว่า 300 ปี แต่ร่างกายของเขากลับถูกย้อมจนกลายเป็น "สีเขียว" ไปทั้งตัว... ตั้งแต่ผิวหนัง จนถึงกระดูก
นี่คือเรื่องราวของ “มัมมี่สีเขียว” หนึ่งเดียวในโลก และปฏิกิริยาเคมีสุดพิลึกที่เกิดขึ้นหลังความตาย ซึ่งได้เปลี่ยนความเข้าใจของเราเกี่ยวกับโลหะและการเก็บรักษาร่างไปตลอดกาล
🔦 การค้นพบในห้องใต้ดินโบราณ
ในปี 1987 มีการค้นพบกล่องทองแดงลึกลับในห้องใต้ดินของวิลล่าโบราณแห่งหนึ่งในเมืองโบโลญญา ประเทศอิตาลี ภายในนั้นคือร่างของเด็กหนุ่มอายุประมาณ 12-14 ปี ที่เสียชีวิตในช่วงระหว่างปี 1617 ถึง 1814 โดยไม่ปรากฏสัญญาณของบาดแผลหรือโรคร้ายใดๆ
แต่สิ่งที่ทำให้ร่างนี้พิเศษ คือสภาพของมัน ร่างเกือบทั้งหมดยกเว้นขาซ้าย กลายเป็นสีเขียวทั้งหมด มันไม่ใช่แค่คราบ แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงจากภายในสู่ภายนอก
Shows the IR spectra of the bone samples from the mummy.
แน่นอนครับ เราเคยพบซากศพโบราณบางส่วนที่กลายเป็นสีเขียวจากการสัมผัสกับวัตถุทองแดงหรือบรอนซ์มาก่อน... แต่ไม่เคยมีครั้งไหนที่เป็นมัมมี่ที่เกือบจะสมบูรณ์ทั้งร่างแบบนี้
⚰️ เมื่อ “โลงศพ” กลายเป็นผู้สร้างมัมมี่
ทีมนักวิทยาศาสตร์หลากหลายสาขาได้มารวมตัวกันเพื่อไขปริศนานี้ “มันเป็นการทำงานร่วมกันแบบสหวิทยาการที่น่าทึ่งมาก” อันนามารีอา อะลาบิโซ (Annamaria Alabiso) นักวิทยาศาสตร์ด้านการอนุรักษ์กล่าว
และนี่คือสิ่งที่พวกเขาค้นพบ:
1. ปฏิกิริยาเริ่มต้น: หลังจากการเสียชีวิต กรดและของเหลวต่างๆ ได้ไหลออกมาจากร่างกาย
2. ทองแดงทำปฏิกิริยา: กรดเหล่านี้ได้ทำปฏิกิริยากับกล่องทองแดง ทำให้เกิดการกัดกร่อน และสร้าง “สารที่ได้จากการกัดกร่อนของทองแดง” (copper corrosion products) ขึ้นมา
3. กลไกย้อมสีผิว: สารเคมีเหล่านี้ได้สร้างชั้นฟิล์มแข็งคล้ายเปลือกไม้ปกคลุมผิวหนัง ที่เรียกว่า “พาทิน่า” (patina) ซึ่งก็คือคราบสีเขียวซีดๆ แบบเดียวกับที่เราเห็นบนรูปปั้นทองแดงหรือบรอนซ์นั่นเอง
4. กลไกเปลี่ยนสีกระดูก (จุดหักมุม): จุดที่สำคัญที่สุดคือ... ไอออนของทองแดง (Copper ions) ไม่ได้หยุดอยู่แค่ที่ผิวหนัง แต่มันได้แทรกซึมเข้าไปในกระดูก และ “แทนที่” แคลเซียม ในโครงสร้างกระดูกของเด็กหนุ่มคนนั้น!
กระบวนการนี้ไม่เพียงแต่ “ย้อมสี” กระดูกของเขาให้กลายเป็นสีเขียวจากภายใน แต่มันยังช่วย “ทำให้โครงสร้างกระดูกแข็งตัว” และเก็บรักษามันไว้ได้อย่างน่าทึ่งในระยะยาว
“นี่เป็นการเปลี่ยนแปลงมุมมองของเราเกี่ยวกับบทบาทของโลหะหนักไปอย่างสิ้นเชิง เพราะผลกระทบของมันต่อการเก็บรักษานั้นซับซ้อนกว่าที่เราคาดคิดไว้มาก” อะลาบิโซกล่าว
📖 โศกนาฏกรรมที่นำไปสู่การเก็บรักษา
เรื่องราวยังไม่จบแค่นั้น... กรดที่กัดกร่อนกล่องทองแดงจนสร้างมัมมี่สีเขียวนี้ขึ้นมา ได้กัดจนก้นกล่องทะลุเป็นรู
นี่คือโชคดีในโชคร้าย เพราะมันทำให้ของเหลวทั้งหมดไหลออกไป ร่างของเด็กหนุ่มจึงถูกเก็บรักษาไว้ในห้องที่เย็น, แห้ง และมีออกซิเจนน้อย ซึ่งช่วยชะลอการเน่าสลายไปได้อีก และเป็นไปได้ว่าเท้าทั้งสองข้างของเขาอาจจะหลุดออกและสูญหายไปในตอนนี้นั่นเอง
“มันเป็นประสบการณ์ที่สะเทือนอารมณ์อย่างมากสำหรับฉันที่ได้ทำงานกับซากมนุษย์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเช่นนี้” อะลาบิโซกล่าว
🏡 บทเรียนใหม่สำหรับโบราณคดีไทยและบ้านเชียง
แม้การค้นพบครั้งสำคัญจะเกิดขึ้นไกลถึงประเทศอิตาลี แต่บทเรียนของมันกลับมีคุณค่าต่อนักโบราณคดีทั่วโลก รวมถึงประเทศไทยด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพิจารณาถึงแหล่งโบราณคดีระดับโลกอย่างบ้านเชียง ที่มีการค้นพบเครื่องมือและเครื่องใช้สำริดจำนวนมากถูกฝังร่วมกับโครงกระดูกมนุษย์
งานวิจัยล่าสุดได้มอบ “เลนส์ใหม่” ให้แก่วงการโบราณคดีไทยในการตรวจสอบว่าโลหะเหล่านั้นอาจไม่ได้เป็นเพียงสิ่งของประกอบพิธีกรรม แต่ยังอาจกำลังทำปฏิกิริยาเคมีที่ซับซ้อนกับร่างของผู้เสียชีวิต ผลลัพธ์ของปฏิกิริยานี้อาจช่วยเก็บรักษาหลักฐานทางชีววิทยาในรูปแบบที่ไม่เคยคาดคิดมาก่อน ซึ่งอาจเปิดมิติใหม่ในการทำความเข้าใจชีวิต ความเชื่อ และวัฒนธรรมของผู้คนในอดีต
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ หนึ่งเดียวในโลก: ค้นพบมัมมี่เด็กหนุ่มอายุ 12-14 ปี สภาพเกือบสมบูรณ์ ที่กลายเป็นสีเขียวทั้งตัว ซึ่งเป็นมัมมี่สีเขียวที่สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่เคยพบ
✅ กลไกสุดพิลึก: สีเขียวนี้เกิดจากปฏิกิริยาเคมีระหว่างกรดในร่างกายกับ “โลงศพทองแดง” ที่เขาถูกฝังอยู่
✅ ย้อมจนถึงกระดูก: ไอออนของทองแดงได้เข้าไป “แทนที่แคลเซียม” ในโครงสร้างกระดูก ซึ่งไม่เพียงแต่ย้อมสีกระดูก แต่ยังช่วยรักษาสภาพของมันไว้อย่างน่าทึ่ง
✅ เปลี่ยนความเข้าใจใหม่: การค้นพบนี้ชี้ว่าโลหะหนักมีบทบาทในการเก็บรักษาซากโบราณที่ซับซ้อนกว่าที่เราเคยเข้าใจมาก่อน
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
คุณล่ะครับ การค้นพบที่ผสมผสานระหว่างโศกนาฏกรรมและความงามทางเคมีเช่นนี้ ทำให้คุณรู้สึกทึ่งหรือสะเทือนใจมากกว่ากัน?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Alabiso, A., et al. (2025). The curious case of the green-colored body: A multidisciplinary investigation of a mummy preserved in a copper-rich environment. Journal of Cultural Heritage. https://doi.org/qb3z
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
