วันนี้ เวลา 03:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

💔 เขย่าวงการแพทย์! "สเต็มเซลล์จากสายสะดือ" ช่วยหัวใจฟื้นตัวหลังหัวใจวาย

อะไรคือสิ่งที่น่ากลัวที่สุดหลังอาการหัวใจวาย (Heart Attack)? ไม่ใช่แค่การรอดชีวิตในวินาทีนั้น แต่คือการที่กล้ามเนื้อหัวใจส่วนที่ขาดเลือดได้ “ตายถาวร” และอ่อนแอลง ซึ่งมักจะนำไปสู่ภาวะ “หัวใจล้มเหลว” (Heart Failure)... ภาวะที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้เพียงพออีกต่อไป
ที่ผ่านมา โลกการแพทย์ทำได้เพียง “ประคองอาการ” เท่านั้น เราไม่เคยมีวิธีการรักษาใดๆ (นอกจากการปลูกถ่ายหัวใจหรือติดเครื่องช่วย) ที่จะสามารถ “ฟื้นฟู” การทำงานของหัวใจที่เสียหายไปแล้วได้
นักวิจัยพยายามหันไปหาความหวังที่เรียกว่า “สเต็มเซลล์” (Stem cells) แต่ผลลัพธ์ที่ผ่านมาก็ยังไม่แน่ชัด การทดลองในปี 2020 ที่ใช้เซลล์จากไขกระดูก ก็ล้มเหลวในการลดอัตราการเสียชีวิตมากกว่าการรักษามาตรฐาน...
แต่จะเกิดอะไรขึ้นถ้าเรา... ใช้สเต็มเซลล์ผิดประเภทมาตลอด?
🩸 ความหวังใหม่จาก “เลือดสายสะดือ”
ล่าสุด อาร์มิน อัตตาร์ (Armin Attar) และทีมงานจากมหาวิทยาลัยชิราซในอิหร่าน ได้ทำการทดลองครั้งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา โดยใช้วิธีการที่แตกต่างออกไป พวกเขาหันไปใช้ “เมเซนไคมอลสเต็มเซลล์” (Mesenchymal Stem Cells - MSCs)
MSCs เหล่านี้มีความพิเศษตรงที่มันสามารถพัฒนาไปเป็นเซลล์โครงสร้างอย่างกระดูกอ่อนหรือไขมันได้ และที่สำคัญกว่านั้น พวกมันยังปล่อยโมเลกุลที่ช่วยลดการอักเสบ และกระตุ้นให้เนื้อเยื่อรอบข้างฟื้นฟูตัวเอง
และแทนที่จะเสียเวลาเป็นเดือนเพื่อเพาะเลี้ยงเซลล์จากไขมันของผู้ป่วยเอง ทีมวิจัยได้เก็บเซลล์ MSCs จาก “เลือดสายสะดือ” ซึ่งทำให้พวกเขาสามารถให้การรักษาผู้ป่วยได้เร็วมาก ภายใน 3-7 วัน หลังเกิดอาการหัวใจวาย ซึ่งอาจช่วยเพิ่มผลการรักษาได้อย่างมหาศาล
📊 ผลลัพธ์ที่เขย่าวงการแพทย์
ทีมวิจัยได้ฉีดสเต็มเซลล์นี้เข้าหัวใจของผู้ป่วย 136 คน (เทียบกับกลุ่มที่รักษามตรฐาน 260 คน) ... และ 3 ปีต่อมา ผลลัพธ์ก็สร้างความหวังครั้งใหญ่:
  • กลุ่มที่ได้รับสเต็มเซลล์ มีโอกาสเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวน้อยลงโดยเฉลี่ย 57%
  • มีโอกาสต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยภาวะหัวใจล้มเหลวน้อยลงถึง 78%
  • ความสามารถในการสูบฉีดเลือดของหัวใจดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
นี่คือหลักฐานที่ชัดเจนที่สุดชิ้นหนึ่งที่ชี้ว่า การรักษาด้วยสเต็มเซลล์ช่วยให้เนื้อเยื่อหัวใจ “ฟื้นฟู” ตัวเองได้จริงหลังความเสียหาย “นี่คือก้าวที่ยิ่งใหญ่” อัตตาร์กล่าว
⚠️ ความจริงที่ต้องรู้ (ข้อจำกัด)
แน่นอนว่านี่ยังไม่ใช่ชัยชนะที่สมบูรณ์แบบครับ แม้ผลลัพธ์จะน่าทึ่ง แต่ ฮินา ชอว์ดรี (Hina Chaudhry) ผู้เชี่ยวชาญจากนิวยอร์ก ชี้ให้เห็นข้อจำกัดที่สำคัญ:
  • การรักษานี้ ยังไม่ได้ช่วยลดอัตราการเสียชีวิต (ในช่วงเวลาที่ศึกษา) แม้การลดการเข้าโรงพยาบาลก็ถือว่ายอดเยี่ยมมากแล้ว
  • ผู้เข้าร่วม 80% เป็น ผู้ชาย ทำให้ยังไม่ชัดเจนว่าจะได้ผลดีในผู้หญิงหรือไม่ (ซึ่งในความเป็นจริง ผู้หญิงมีความเสี่ยงหัวใจล้มเหลวหลังหัวใจวายสูงกว่า)
  • การศึกษานี้จำกัดเฉพาะใน ผู้ใหญ่ที่อายุน้อย (18-65 ปี) ซึ่งร่างกายอาจมี "ความสามารถในการฟื้นฟูตามธรรมชาติ" ที่ดีกว่าผู้สูงอายุอยู่แล้ว
🏡 ความหวังใหม่ของการแพทย์สมัยใหม่สำหรับคนไทย
โรคหัวใจและหลอดเลือดยังคงเป็นหนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย การค้นพบทางการแพทย์ล่าสุดจึงถูกมองว่าเป็น “ความหวังครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายปี” เพราะมันคือการเปลี่ยนเกมจากการรักษาแบบประคองอาการ ไปสู่การซ่อมแซมและฟื้นฟูหัวใจได้จริง
แม้เทคโนโลยีใหม่นี้จะยังไม่มาถึงประเทศไทย แต่สิ่งที่เกิดขึ้นสะท้อนให้เห็นว่าวิทยาศาสตร์การแพทย์กำลังก้าวหน้าอย่างไม่หยุดยั้ง และสำหรับคนไทยในชีวิตประจำวัน การดูแลหัวใจตั้งแต่วันนี้ยังคงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การควบคุมอาหาร หรือการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต ล้วนเป็นการซื้อเวลาเพื่อรอวันที่การซ่อมแซมหัวใจกลายเป็นเรื่องจริง
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ สเต็มเซลล์ชนิดใหม่: ใช้ "เมเซนไคมอลสเต็มเซลล์" (MSCs) จาก "เลือดสายสะดือ" รักษาผู้ป่วยหลังหัวใจวาย
✅ ผลลัพธ์ 3 ปี: ลดโอกาสเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้ 57% และลดการเข้าโรงพยาบาลได้ 78%
✅ ฟื้นฟูจริง: พบหลักฐานว่าความสามารถในการสูบฉีดเลือดของหัวใจดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
✅ ข้อจำกัด: ยังไม่ลดอัตราการเสียชีวิตในช่วงเวลาที่ศึกษา และกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นผู้ชายและอายุไม่เกิน 65 ปี
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การค้นพบที่ชี้ว่าเราอาจ “ซ่อมแซม” หัวใจที่เสียหายถาวรได้... ทำให้คุณรู้สึกมีความหวังกับอนาคตของการแพทย์มากน้อยแค่ไหนครับ?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Attar, A., et al. (2025). Prevention of acute myocardial infarction induced heart failure by intracoronary infusion of mesenchymal stem cells: phase 3 randomised clinical trial (PREVENT-TAHA8). The BMJ. https://doi.org/qb3f
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา