วันนี้ เวลา 05:30 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🧬 "บอมบ์เชลล์!" DNA จากฟันเดนิโซวาน 2 แสนปี เผยการมีอยู่ของมนุษย์ปริศนาอีก 2 กลุ่ม

นี่คือหนึ่งในการค้นพบที่อาจสั่นสะเทือนความเข้าใจทั้งหมดของเราเกี่ยวกับที่มาของมนุษยชาติ... เป็นครั้งที่สองในประวัติศาสตร์เท่านั้น ที่นักวิทยาศาสตร์สามารถถอดรหัสจีโนม (genome) หรือพิมพ์เขียวพันธุกรรมทั้งหมดของ “เดนิโซวาน” (Denisovans) มนุษย์โบราณสายเลือดปริศนาผู้เคยอาศัยอยู่ในเอเชียได้สำเร็จ
และทั้งหมดนี้... มาจาก ฟันกรามเพียงซี่เดียว ที่มีอายุถึง 200,000 ปี
การค้นพบนี้ไม่เพียงแต่เผยให้เห็นประวัติศาสตร์ของเดนิโซวานในยุคที่เก่าแก่กว่าเดิมมาก แต่ยังได้เปิดโปง “เรื่องราวรักข้ามสายพันธุ์” ในอดีต ที่ชี้ให้เห็นการมีอยู่ของเครือญาติมนุษย์อีกอย่างน้อย 2 กลุ่ม ที่เราไม่เคยรู้จักมาก่อน
“นี่คือเปเปอร์ระดับ ‘บอมบ์เชลล์’ (Bombshell)” เดวิด ไรช์ (David Reich) จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดกล่าว
👻 เดนิโซวาน: ภูตผีในจีโนม
Characterisation of Denisovan ancestry in present-day human genomes.
มนุษย์เดนิโซวานคือกลุ่มมนุษย์โบราณกลุ่มแรกที่ถูกค้นพบและนิยามขึ้นมาจาก DNA เพียงอย่างเดียว ไม่ใช่จากฟอสซิลที่สมบูรณ์ จีโนมแรกของพวกเขาถูกถอดรหัสจากเศษกระดูกนิ้วเล็กๆ ที่พบในถ้ำเดนิโซวาในไซบีเรีย และมันก็ได้พลิกโลกเมื่อเราพบว่า DNA ของพวกเขาไม่ได้หายไปไหน แต่ยังคงตกทอดอยู่ในตัวมนุษย์ยุคปัจจุบันในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะในฟิลิปปินส์และปาปัวนิวกินี
🔬 จีโนมที่ 2: หน้าต่างสู่อดีตที่ลึกกว่าเดิม
ตอนนี้ ทีมวิจัยนำโดย สเตฟาน ปิแร็กเน (Stéphane Peyrégne) ได้เพิ่มจีโนมที่สองเข้ามาในสมการ
พวกเขาพบฟันกรามซี่เดียวของเดนิโซวานเพศชายในถ้ำแห่งเดิม และสามารถสกัด DNA ทั้งหมดออกมาได้สำเร็จ จากการวิเคราะห์ ทีมวิจัยประเมินว่าเจ้าของฟันซี่นี้มีชีวิตอยู่เมื่อประมาณ 205,000 ปีก่อน ซึ่ง เก่าแก่กว่า จีโนมเดนิโซวานชิ้นแรก (ที่มีอายุ 55,000-75,000 ปี) ถึงเกือบ 3 เท่า!
🔀 จุดหักมุมที่ 1: เดนิโซวานมีอย่างน้อย 3 กลุ่ม
เมื่อนำจีโนมใหม่นี้ไปเปรียบเทียบ ทีมวิจัยพบว่าดูเหมือนจะมีประชากรเดนิโซวานอย่างน้อย 3 กลุ่มที่แตกต่างกัน:
  • 1.
    กลุ่มเก่าแก่ที่สุด: คือกลุ่มของเจ้าของฟันซี่นี้
  • 2.
    กลุ่มที่สอง: ที่เข้ามาแทนที่กลุ่มแรกในถ้ำเดนิโซวาในอีกหลายพันปีต่อมา
  • 3.
    กลุ่มที่สาม (กลุ่มปริศนา): เป็นกลุ่มที่ ไม่ได้อาศัยอยู่ในถ้ำนี้ แต่เป็นกลุ่มที่ไปผสมพันธุ์กับบรรพบุรุษของมนุษย์ยุคใหม่
พูดง่ายๆ ก็คือ... DNA ของเดนิโซวานที่อยู่ในตัวพวกเราทุกวันนี้ มาจากประชากรเดนิโซวานกลุ่มที่เราแทบไม่รู้อะไรเกี่ยวกับพวกเขาเลย!
🔀 จุดหักมุมที่ 2: การพบกันของมนุษย์ปริศนา
จีโนมใหม่นี้ยังได้เปิดเผยร่องรอยการผสมพันธุ์ที่ซับซ้อนยิ่งกว่าเดิม:
  • พบ “นีแอนเดอร์ทัล” กลุ่มใหม่: จีโนมนี้มีร่องรอยของประชากรนีแอนเดอร์ทัลกลุ่มหนึ่งที่ ไม่ตรงกับจีโนมนีแอนเดอร์ทัลใดๆ ที่เคยมีการถอดรหัสมาก่อน ซึ่งหมายความว่ายังมีมนุษย์นีแอนเดอร์ทัลอีกกลุ่มที่เรายังไม่เคยค้นพบ
  • พบ “มนุษย์ลึกลับ” อีกกลุ่ม: เดนิโซวานกลุ่มนี้ยังได้ไปผสมพันธุ์กับ มนุษย์โบราณกลุ่มที่ไม่ปรากฏชื่ออีกกลุ่มหนึ่ง ซึ่งเป็นกลุ่มที่แยกสายวิวัฒนาการออกไปจากพวกเราและเดนิโซวานนานนับแสนปี!
ผู้ต้องสงสัยที่เป็นไปได้คือใคร? อาจจะเป็น Homo erectus มนุษย์สายพันธุ์แรกที่อพยพออกจากแอฟริกา... แต่เราก็ยังไม่สามารถยืนยันได้ เพราะจนถึงทุกวันนี้ เรายังไม่เคยสกัด DNA จากฟอสซิลของ H. erectus ได้เลย
🏡 บทเรียนสำคัญสำหรับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศไทย
ซาแมนธา บราวน์ (Samantha Brown) จากศูนย์วิจัยวิวัฒนาการมนุษย์แห่งชาติในสเปนกล่าวว่า “มันน่าทึ่งอย่างไม่รู้จบที่เรายังคงค้นพบประชากรกลุ่มใหม่ๆ เหล่านี้” คำพูดนี้สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนและความยุ่งเหยิงของประวัติศาสตร์มนุษย์ที่เต็มไปด้วยการพบปะและการผสมผสานระหว่างสายพันธุ์ต่างๆ มากกว่าที่เคยจินตนาการไว้
การค้นพบล่าสุดตอกย้ำว่าเรื่องราวของมนุษย์ไม่ได้เป็นเส้นตรง หากแต่เป็นเครือข่ายที่ซับซ้อนของการแลกเปลี่ยนทางพันธุกรรมและวัฒนธรรม โดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศไทย ซึ่งถือเป็น “จุดนัดพบ” สำคัญที่ DNA ของเดนิโซวานถูกส่งต่อมายังบรรพบุรุษของคนในภูมิภาคนี้
สำหรับประเทศไทย การค้นพบนี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่คือจิ๊กซอว์ชิ้นสำคัญที่ช่วยยืนยันว่าแผ่นดินที่เรายืนอยู่ทุกวันนี้ เคยเป็นเวทีหลักของหนึ่งในเรื่องราววิวัฒนาการมนุษย์ที่ยิ่งใหญ่และลึกลับที่สุดของโลก
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ จีโนมที่ 2 สำเร็จ: นักวิทย์ถอดรหัสจีโนมทั้งหมดของเดนิโซวานได้เป็นครั้งที่สอง จากฟันอายุ 200,000 ปี ซึ่งเก่าแก่กว่าจีโนมแรกถึงเกือบ 3 เท่า
✅ เดนิโซวานมี 3 กลุ่ม: หลักฐานชี้ว่าอาจมีประชากรเดนิโซวานอย่างน้อย 3 กลุ่ม และกลุ่มที่ส่งต่อ DNA มาให้มนุษย์ในปัจจุบัน ก็ไม่ใช่กลุ่มเดียวกับที่พบในถ้ำเดนิโซวา
✅ พบมนุษย์ปริศนา 2 กลุ่มใหม่: จีโนมใหม่นี้ยังมีร่องรอยการผสมพันธุ์กับนีแอนเดอร์ทัลกลุ่มใหม่ที่เราไม่เคยรู้จัก และมนุษย์โบราณลึกลับอีกสายพันธุ์หนึ่ง (อาจเป็น Homo erectus)
✅ ประวัติศาสตร์ที่ยุ่งเหยิง: ตอกย้ำว่าประวัติศาสตร์มนุษย์ไม่ได้เป็นเส้นตรง แต่เต็มไปด้วยการผสมข้ามสายพันธุ์ที่ซับซ้อน
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การค้นพบว่าในสายเลือดของเราอาจมีร่องรอยของมนุษย์โบราณกลุ่มอื่นๆ ที่เรายังไม่รู้จักซ่อนอยู่อีก... ทำให้คุณรู้สึกทึ่งกับ “ความเป็นมนุษย์” ของเรามากขึ้น หรือรู้สึกว่าเราเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของเรื่องราวที่ใหญ่กว่านั้นครับ?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Peyrégne, S., et al. (2025). A high-coverage genome from a 200,000-year-old Denisovan. bioRxiv. https://doi.org/qb64
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา