13 พ.ย. เวลา 05:30 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

✈️ ความจริงของ Carbon Calculator เมื่อการบินอาจปล่อยคาร์บอนสูงกว่าที่คุณคิดหลายเท่า

ทุกวันนี้ เวลาที่คุณจองตั๋วเครื่องบิน คุณอาจจะเคยเห็นตัวเลข “Carbon Footprint” ของเที่ยวบินนั้นๆ... มันเป็นฟีเจอร์ที่ดีที่ช่วยให้เรารู้สึกว่าได้ตระหนักถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่จะเกิดอะไรขึ้นถ้าผมบอกคุณว่า ตัวเลขที่คุณเห็นนั้น อาจต่ำกว่าความเป็นจริงไปหลายเท่า?
“ตัวเลขมันน่าตกใจมากค่ะ” จูมา ซาดูคาน (Jhuma Sadhukhan) จากมหาวิทยาลัยเซอร์เรย์ในสหราชอาณาจักรกล่าว เธอและทีมงานได้สร้างเครื่องคำนวณแบบใหม่ขึ้นมา และเมื่อนำไปเปรียบเทียบกับเครื่องมือมาตรฐาน... ความจริงก็ปรากฏ
ลองดูตัวอย่างเที่ยวบินชั้นหนึ่งจากสิงคโปร์ไปซูริก:
  • เครื่องคำนวณ ICAO (องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ) บอกว่า: ประมาณ 3,000 กิโลกรัม ของ CO₂
  • เครื่องคำนวณ Google (Travel Impact Model) บอกว่า: ประมาณ 5,000 กิโลกรัม
  • เครื่องคำนวณแบบใหม่ (ATP-DEC) บอกว่า: ตัวเลขที่แท้จริงคือมากกว่า 14,000 กิโลกรัม!
ทำไมตัวเลขถึงได้ต่างกันฟ้ากับเหวขนาดนี้?
☁️ ความจริงที่ซ่อนอยู่ในไอเมฆ
คำตอบก็คือ เครื่องคำนวณส่วนใหญ่ นับแค่คาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) เพียงอย่างเดียว
แต่เครื่องคำนวณแบบใหม่ที่ชื่อว่า ATP-DEC นั้นแตกต่างออกไป 2 ประการ:
  • 1.
    มันใช้ข้อมูลจริง: แทนที่จะสันนิษฐานว่าเครื่องบินจะบินในเส้นทางที่สั้นที่สุด มันกลับใช้ข้อมูลเที่ยวบินในอดีตเพื่อคำนวณเส้นทางจริง, เวลาที่เครื่องบินต้องขับวนบนพื้น (taxiing) และจำนวนผู้โดยสารที่น่าจะเป็นไปได้
  • 2.
    มันนับทุกอย่าง: มันคำนึงถึงผลกระทบที่ไม่ใช่แค่ CO₂ แค่คือทั้งหมดที่การบินมีต่อสภาพอากาศ ทั้งการก่อตัวของไอเมฆคอนเทรล (contrails), ไนโตรเจนไดออกไซด์ และ ไอน้ำ ซึ่งทั้งหมดนี้มีส่วนทำให้โลกร้อนขึ้นอย่างมหาศาล
🤔 แล้วเครื่องมือที่เราใช้กันอยู่ล่ะ?
Comparison of air passenger emission footprint calculator outputs by travel class for a flight from SIN to ZRH30.
แน่นอนว่านี่เป็นประเด็นที่ซับซ้อนครับ... โฆษกของ ICAO กล่าวว่าที่พวกเขาไม่นับผลกระทบอื่นๆ ที่ไม่ใช่ CO₂ ก็เพราะ “ยังไม่มีฉันทามติทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจน”
ในขณะที่ แดน รัทเทอร์ฟอร์ด (Dan Rutherford) ที่ปรึกษาของ Google กล่าวว่า “เรากำลังปรับปรุงโมเดลอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการนำมลพิษที่มีอายุสั้นอย่างคอนเทลเข้าไปด้วย เพื่อให้มันเป็นประโยชน์สูงสุดต่อสาธารณชน”
🏡 ความท้าทายใหญ่ต่ออุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทยและเป้าหมาย Net Zero
สำหรับประเทศไทย ประเด็นนี้ถือเป็นความท้าทายที่สำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเศรษฐกิจของประเทศพึ่งพาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว และการเดินทางทางอากาศอย่างหนัก การวิจัยล่าสุดชี้ว่าเครื่องมือคำนวณผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมที่ใช้อยู่ในปัจจุบันอาจประเมินต่ำกว่าความเป็นจริงถึง 3–4 เท่า ซึ่งหมายความว่า “ต้นทุนคาร์บอน” ของการบินและการท่องเที่ยวไทยสูงกว่าที่เคยคาดการณ์ไว้มาก
ผลลัพธ์นี้ส่งผลโดยตรงต่อนโยบาย Net Zero และการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (Green Tourism) ของประเทศ เพราะหากไม่ปรับตัว อุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทยอาจเผชิญแรงกดดันทั้งจากมาตรการสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศและความคาดหวังของนักท่องเที่ยวที่ใส่ใจโลกมากขึ้น
สำหรับคนไทยในชีวิตประจำวัน ข้อมูลนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง ทุกครั้งที่เลือกเดินทางด้วยเครื่องบิน ผลกระทบที่แท้จริงต่อสิ่งแวดล้อมอาจรุนแรงกว่าตัวเลขที่ปรากฏบนหน้าจอ การตระหนักรู้ถึงต้นทุนคาร์บอนที่แท้จริงอาจทำให้ผู้คนเริ่มทบทวนความจำเป็นในการเดินทาง และหันไปมองหาทางเลือกที่เป็นมิตรต่อโลกมากขึ้น เช่น การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ การเดินทางด้วยรถไฟ หรือการสนับสนุนกิจกรรมท่องเที่ยวในประเทศที่ลดการปล่อยคาร์บอน
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ตัวเลขที่แตกต่าง: เครื่องคำนวณคาร์บอนของเที่ยวบินในปัจจุบัน (เช่น ICAO, Google) อาจประเมินผลกระทบต่ำกว่าความเป็นจริงหลายเท่า
✅ ตัวอย่างที่ชัดเจน: เที่ยวบินสิงคโปร์-ซูริก ที่เคยคำนวณไว้ 3,000-5,000 กก. อาจมีผลกระทบจริงสูงถึง 14,000 กก.
✅ ผู้ร้ายตัวจริง: ความแตกต่างนี้เกิดจากเครื่องคำนวณแบบเดิมๆ มักจะนับแค่ CO₂ แต่ละเลยผลกระทบที่รุนแรงอื่นๆ เช่น ไอเมฆคอนเทรล (Contrails) และไนโตรเจนออกไซด์
✅ อนาคตที่ต้องปรับตัว: การค้นพบนี้ท้าทายเป้าหมาย Net Zero ของอุตสาหกรรมการบินทั่วโลก และบังคับให้เราต้องประเมิน "ต้นทุน" ที่แท้จริงของการเดินทางใหม่ทั้งหมด
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การได้รู้ตัวเลข “ต้นทุนที่แท้จริง” ของการบินที่สูงขึ้นขนาดนี้... มันทำให้คุณมองการเดินทางด้วยเครื่องบินในครั้งต่อไปเปลี่ยนไปไหมครับ และคุณคิดว่าเราควรทำอย่างไรกับเรื่องนี้?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. , F., et al. (2025). Aviation passenger carbon footprint calculator with comprehensive emissions, life cycle coverage, and historical adjustment. Communications Earth & Environment. https://doi.org/g98f6r
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา