ความรู้สึกของคนที่อยู่ใต้เขื่อน” และสิ่งที่วิชาการต้องรับฟังให้มากที่สุด
ตอนที่ 3/12 ชุดบันทึก: สนทนาช่วงน้ำเต็มทุ่ง 10–12 พฤศจิกายน
ช่วงค่ำของวันที่ผมเลื่อนดู Facebook นั้น
ผมสะดุดกับคอมเมนต์หนึ่ง—เป็นเสียงจาก “ผู้ได้รับผลกระทบโดยตรง”
น้ำขึ้นตั้งแต่เดือนสิงหาคม บ้านอยู่ใต้เขื่อน ไม่มีใครบอกข้อมูล ไม่มีใครแจ้งเตือนจริง ๆ จนท้ายที่สุดทุกคนต้องช่วยตัวเอง
ความรู้สึกแรกของผมคือ “ต้องตั้งสติให้ดี”
เพราะนี่ไม่ใช่การแลกเปลี่ยนเชิงนโยบายธรรมดา
แต่นี่คือ ประสบการณ์ตรงของคนที่มีบ้านอยู่ในลุ่มน้ำตอนล่าง
ความเดือดร้อนของเขาไม่มีวันเท่ากับความรู้บนกระดาษของเราทั้งหมด
🔹1. สิ่งที่ผม “รับรู้” ทันที
ผู้อ่านหลายคนเข้าใจว่า “เขื่อนไม่แจ้งเตือน”
หรือ “ข้อมูลไม่เคลียร์ ไม่ถึงมือประชาชน”
ซึ่งสำหรับคนที่อยู่ใต้เขื่อน การสื่อสารที่ช้าเพียง 1–2 วัน
คือความเสียหายต่อชีวิต และทรัพย์สินที่ประเมินค่าไม่ได้
ผมจึงระวังมากที่จะไม่ตอบด้วยท่าที
ที่เหมือนแก้ตัวแทนหน่วยงานใด ๆ
เพราะ “ความรู้สึกเดือดร้อน” สำคัญกว่าการรีบอธิบายหลักวิชา
🔹2. สิ่งที่ผม “เห็นใจ” และยอมรับทันที
การบริหารน้ำของรัฐยังมี “หลุมพรางด้านข้อมูล”
รวมถึงช่องว่างระหว่างข้อเท็จจริงทางวิศวกรรม
กับ “การเข้าถึงข้อมูลของประชาชน”
หลายหน่วยงานมีข้อมูลจริง และอัปเดตตลอด
แต่ไม่ได้ถูกสื่อสารให้อ่านง่าย
ไม่ได้ถูกแปลงเป็นภาษาที่คนทั่วไป “เข้าใจภายใน 30 วินาที”
นี่เป็นเรื่องที่ต้องยอมรับตรง ๆ
ไม่ใช่ปัญหาบุคคล
แต่เป็นปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบราชการไทยทั้งหมด
🔹3. สิ่งที่ผม “ต้องอธิบาย” อย่างระมัดระวัง
ผมตอบกลับด้วยน้ำเสียงกลาง ๆ
เพื่อให้ข้อมูลโดยไม่ปฏิเสธความรู้สึกของเขา
ผมบอกว่า:
ปริมาณน้ำเข้ามากตั้งแต่ต้นสิงหาคมจริง
เขื่อนใหญ่ต้อง “ระบายล่วงหน้า” ตามกฎการเดินเครื่อง และความปลอดภัย
แต่การสื่อสารสู่ประชาชนล่าช้าและซับซ้อนกว่าที่ควร
ผมพยายามเลี่ยงคำที่ทำให้รู้สึกว่า
“รัฐทำดีที่สุดแล้ว ประชาชนไม่เข้าใจเอง”
เพราะนั่นจะปิดประตูการสนทนาในทันที
และยิ่งทำให้เขารู้สึกว่าเสียงของเขาไม่มีค่า
🔹4. สิ่งที่ผมอยากฝากถึงเพื่อนที่อ่านอยู่
เสียงของคนใต้เขื่อนมีค่ามาก
เป็นข้อมูลเชิงพื้นที่ที่นักวิชาการต้องฟังอย่างตั้งใจ
เพราะแบบจำลองน้ำ หรือข้อมูลรายวัน
ไม่อาจเล่า “ความเสี่ยงที่บ้านหลังหนึ่งเผชิญอยู่” อย่างครบถ้วน
การสื่อสารน้ำไม่ใช่แค่เรื่องข้อมูล
แต่คือ “ความไว้วางใจระหว่างรัฐ–ประชาชน”
และความไว้วางใจนั้น จะเกิดขึ้นได้
เมื่อข้อมูลเดินทางไปถึงคนก่อนน้ำจะมาถึงคน
นี่คือสิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากการสนทนาในค่ำนั้น
และคิดว่าควรถูกบันทึกไว้ เพื่อให้ทุกคนได้เห็นภาพเดียวกัน
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
