ทำไมแพ้อาหารถึงตาย? เปิดงานวิจัยใหม่: ไม่ใช่แค่ 'ฮิสตามีน' แต่เป็น 'สารลูโคไตรอีน' ตัวร้ายในลำไส้!
➡ เคยสงสัยไหมว่าทำไม "ยาแก้แพ้" ถึงเอาไม่อยู่?
คุณอาจจะเคยเห็นข่าว หรือบางทีอาจจะเคยประสบกับตัวเอง อาการแพ้อาหารแบบรุนแรง (Anaphylaxis) ที่เกิดขึ้นหลังจากรับประทานอาหารที่แพ้เข้าไปเพียงเล็กน้อย ไม่ว่าจะเป็นถั่วลิสง กุ้ง นม หรือไข่
เราทุกคนต่างรู้ว่าตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดอาการแพ้คือ "ฮิสตามีน" (Histamine) ซึ่งถูกปล่อยออกมาจากเซลล์มาสต์ (Mast Cell) ในร่างกาย และนี่คือเหตุผลที่เมื่อเกิดอาการแพ้เบื้องต้น เราจะใช้ยาแก้แพ้กลุ่ม "แอนตี้ฮิสตามีน" (Antihistamine) เพื่อบรรเทาอาการแพ้เหล่านั้น
แต่คำถามที่น่าสนใจก็คือ...
🙋 ถ้าแค่กินอาหารเข้าไป ทำไมอาการแพ้ถึงพุ่งสูงจนหลอดลมตีบ หรือความดันตกอย่างรุนแรงจนถึงแก่ชีวิตได้?
🔆 คำตอบอาจไม่ได้มีแค่ฮิสตามีนอย่างที่เราเคยเชื่อ!
➡ เปิดงานวิจัยใหม่ พบ ตัวการที่แท้จริงมาจาก "ลำไส้"
ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัย Yale ได้ตีพิมพ์งานวิจัยชิ้นสำคัญในวารสาร Science ปี 2025 ที่ชี้ให้เห็นว่า อาการแพ้รุนแรงจากการ "กิน" อาหาร (Oral Anaphylaxis) นั้นแตกต่างอย่างมากจากการแพ้จากการ "ฉีด" สารก่อภูมิแพ้เข้าสู่เส้นเลือด (Intravenous Anaphylaxis)
นักวิจัยพบความจริงที่น่าตกใจในหนูทดลองว่า
1) เซลล์มาสต์เปลี่ยนไป โดยพบว่า เซลล์มาสต์ที่อยู่ในลำไส้ (Intestinal Mast Cells) ซึ่งเป็นด่านแรกที่สัมผัสกับอาหารที่แพ้ มีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงตัวเอง เมื่อเทียบกับเซลล์มาสต์ที่อยู่ตามส่วนอื่นของร่างกาย
2) โรงงานผลิตสารพิษเปลี่ยนไป ทีมนักวิจัยพบว่า เซลล์มาสต์ในลำไส้เหล่านี้ ลดการผลิตฮิสตามีน ลงอย่างชัดเจน แต่กลับ เพิ่มการผลิตสารกลุ่มไขมันตัวร้ายที่เรียกว่า "ลูโคไตรอีน" (Leukotrienes) แทน
🔆 นั่นหมายความว่า เมื่อคุณแพ้อาหาร... เซลล์มาสต์ในลำไส้กำลังผลิต 'ลูโคไตรอีน' เป็นหลัก ไม่ใช่ 'ฮิสตามีน' อย่างที่เราคิด!
เซลล์มาสต์ในลำไส้ ลดการผลิตฮิสตามีน ลง แต่กลับ เพิ่มการผลิต "ลูโคไตรอีน"
➡ 'ลูโคไตรอีน' คือกุญแจสำคัญที่ทำให้ "แพ้หนัก"
ผลการทดลองตอกย้ำว่า สารลูโคไตรอีน นี่แหละคือตัวการที่ขับเคลื่อนให้เกิดอาการแพ้รุนแรงจากการกินอาหาร
ป้องกันอาการแพ้จากการกินได้ 100% เมื่อนักวิจัยให้หนูที่เป็นภูมิแพ้อาหารได้รับยาที่ออกฤทธิ์ต้านการสร้างสารลูโคไตรอีน (เช่น ยา Zileuton หรือหนูที่ขาดเอนไซม์สำคัญในการสร้างลูโคไตรอีน ) หนูเหล่านี้ได้รับการป้องกันอาการแพ้รุนแรงจากการกินอาหารได้อย่างสมบูรณ์!
แต่ไม่ได้ผลกับการแพ้ทางเส้นเลือด โดยพบว่า การป้องกันนี้มีผลเฉพาะกับการแพ้ที่เกิดจากการกินเท่านั้น
และไม่ใช่แค่ฮิสตามีน ทีมวิจัยพบว่า การใช้ยาต้านฮิสตามีนเพียงอย่างเดียวไม่สามารถยับยั้งอาการแพ้รุนแรงจากการกินได้อย่างสมบูรณ์ในหนูทดลอง
🔆 งานวิจัยนี้จึงสรุปว่า สารลูโคไตรอีนที่มาจากเซลล์มาสต์ในลำไส้ เป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการตอบสนองต่ออาการแพ้รุนแรงที่เกิดจากการกินอาหาร
➡ ความหวังใหม่ในอนาคตของการรักษาภูมิแพ้อาหาร
แม้ว่างานวิจัยนี้จะอยู่ในระดับหนูทดลอง แต่ก็เปิดประตูสู่แนวทางการรักษาใหม่ ๆ ที่เชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันของผู้ป่วยโรคภูมิแพ้อาหารทั่วโลก
ในปัจจุบัน พบว่า ยาต้านตัวรับลูโคไตรอีน (Leukotriene Receptor Antagonists) เช่น Montelukast ถูกใช้อย่างแพร่หลายในการรักษาโรคหอบหืดและภูมิแพ้
นักวิจัยเริ่มเห็นสัญญาณที่ดีว่า ยาต้านลูโคไตรอีนอาจช่วยลดอาการแพ้บางอย่างในมนุษย์ได้เช่นกัน
และมีรายงานย้อนหลังในเด็กที่เป็นภูมิแพ้อาหารว่า การใช้ยา Montelukast อาจช่วยลดอาการทางช่องท้องระหว่างการรักษาภูมิคุ้มกันบำบัดด้วยอาหาร (Oral Immunotherapy: OIT)
แม้ว่าบทบาทของลูโคไตรอีนในการแพ้อาหารในมนุษย์ยังไม่เป็นที่เข้าใจอย่างสมบูรณ์ แต่งานวิจัยใหม่นี้ชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนว่า หากเราสามารถควบคุม หรือยับยั้งการหลั่ง 'สารลูโคไตรอีน' ที่ผลิตจากลำไส้ได้...
🔆 นั่นอาจหมายถึงการป้องกันอาการ Anaphylaxis ที่เปลี่ยนชีวิต และทำให้ผู้ป่วยภูมิแพ้อาหารสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัยมากขึ้นในอนาคต!
ยาเม็ดหรือยาแคปซูล ที่ใช้เป็นยาต้าน Leukotrienes ความหวังในการป้องกันและรักษาภูมิแพ้อาหารในอนาคต
อ้างอิง
Bachtel, N. D., Cullen, J. L., Liu, M., Erickson, S. A., Kutyavin, V. I., El-Naccache, D. W., ... & Medzhitov, R. (2025). Intestinal mast cell–derived leukotrienes mediate the anaphylactic response to ingested antigens. Science, 389(6760), eadp0246. https://doi.org/10.1126/science.adp0246
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
