อะไรคือ "โรคข้าวผัด"
มีอาหารมากมาย ที่เป็นสาเหตุของโรคาพยาธิ ที่หลายครั้งก็สร้างอันตรายตั้งแต่ไม่กี่คนยันเปิบนรกที่สร้างโรคระบาดไปทั่วโลก หรือถ้าตัวอย่างที่เราเห็นง่ายๆ ก็เช่นซอยจุ๊ หมูดิบ หรือแม้แต่ของหวานของมันของคาว ที่เป็นปัจจัยสำคัญสู่โรคเรื้อรังได้
แต่จะมีอาหารสักกี่อย่าง ที่มีชื่อโรคเป็นของตัวเอง และหนึ่งในนั้นก็คือ "ข้าวผัด"
ข้าวผัดเป็นอาหาร common ที่ทุกคนเคยกิน อาหารกลางวันสิ้นคิด นึกอะไรไม่ออก บอกข้าวผัด
แน่นอนว่า ข้าวผัดที่ดี ต้องเป็นข้าวค้างคืน และนี่จะเกี่ยวข้องกับเรื่องราวทั้งหมด
Fried Rice Syndrome (FRS) หรือ โรคข้าวผัด เป็นชื่อเรียกไม่เป็นทางการของโรคในระบบทางเดินอาหารที่เกิดจากเชื้อ Bacillus cereus (B. cereus) ซึ่งมีสาเหตุมาจากการบริโภคข้าวที่หุงสุกแล้วแต่ถูกเก็บรักษาอย่างไม่เหมาะสมที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลานาน ก่อนที่จะนำไปปรุงใหม่หรือนำไปทำข้าวผัด
B. cereus เป็นแบคทีเรียแกรมบวก (Gram-positive) ที่เป็นสาเหตุสำคัญของโรคที่เกิดจากสารพิษในอาหารทั่วโลก และถึงแม้เราจะเข้าใจว่าเชื้อ B. cereus สามารถถูกฆ่าได้ด้วยการปรุงให้สุก แต่ตัวมันได้วางระเบิดลงบนข้าวของเราไปแล้ว
ระเบิดที่ว่าคือสารพิษที่เรียกว่า Cereulide ซึ่งมีคุณสมบัติ ทนทานต่อความร้อนสูง (heat-stable) และไม่ถูกทำลายด้วยความร้อน ดังนั้น ต่อให้ผัดข้าวจนไหม้ สารพิษดังกล่าวก็ยังคงอยู่ครบถ้วน
สารพิษดังกล่าวจะเข้าไปกระตุ้นเส้นประสาทรับความรู้สึกในทางเดินอาหาร (gastrointestinal sensory neurons) และศูนย์ควบคุมการอาเจียนในสมอง (vomiting center) ทำให้ผู้ป่วยมีอาการคลื่นไส้ และอาเจียนอย่างรุนแรง จะเห็นว่าผู้ป่วยจะเกิดอาการค่อนข้างเร็วเพราะมันเหมือนกับผู้ป่วยรับประทานอาหารใส่ยาพิษที่สามารถออกฤทธิ์ได้เลย
นอกจาก Cereulide แล้ว หากยังมีเชื้อ B. cereus หลงเหลืออยู่ ตัวเชื้อจะสร้างสารพิษเพิ่มเติม ชื่อว่า enterotoxin ทำให้เกิดอาการท้องร่วง ปวดท้อง และปวดเกร็งท้อง หลังรับประทานไปแล้วประมาณ 6 - 16 ชั่วโมง หลังรับประทานอาหารได้อีก
ถึงจะฟังดูระยำตำบอนขนาดนี้ แต่จริงๆแล้วการรักษาโรคข้าวผัดเน้นการรักษาตามอาการ หรือ Supportive Care เป็นหลัก เช่น การดื่มเกลือแร่แบบ ORS โดยไม่จำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะหากอาการไม่รุนแรง เนื่องจากสาเหตุหลักที่ก่อโรคมาจาก Toxin มากกว่าตัวเชื้อ อย่างไรก็ตามเงื่อนไขแต่ละคนต่างกัน การรับการวินิจฉัยที่แม่นยำจากแพทย์จะทำให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น
ส่วนคำถามที่ว่า ทำไมผัดข้าว ต้องใช้ข้าวค้างคืน ผมก็จนปัญญาจะตอบ ใครมีความรู้
รบกวนมาแลกเปลี่ยนกันนะครับ
อ้างอิง
Dietrich R, Jessberger N, Ehling-Schulz M, Märtlbauer E, Granum PE. The Food Poisoning Toxins of Bacillus cereus. Toxins (Basel). 2021 Jan 28;13(2):98. doi: 10.3390/toxins13020098. PMID: 33525722; PMCID: PMC7911051.
Fagerlund A, Lindbäck T, Granum PE. Bacillus cereus cytotoxins Hbl, Nhe and CytK are secreted via the Sec translocation pathway. BMC Microbiol. 2010 Nov 30;10:304. doi: 10.1186/1471-2180-10-304. PMID: 21118484; PMCID: PMC3009653.
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
