เสพคลิปสั้น สมาธิเสื่อม จริงไหม?
ในยุคที่อะไรๆก็ต้องกระชับ สั้น ง่าย ได้ใจความ ทุกคนต่างยอมรับและมองว่าวิธีการนี้คือการสื่อสารที่ทรงประสิทธิภาพ ทั้งในแวดวงวิชาการและความบันเทิง
คลิปสั้นกลายเป็นสิ่งที่ได้รับความนิยม และทำให้หลาย platform ส่งเสริมการให้บริการข้อมูลด้วยคลิปสั้น จนทำให้แพลตฟอร์มต่างๆ เต็มไปด้วยคอนเทนต์คลิปสั้นมากมาย
แต่สิ่งที่ไม่ค่อยมีใครกล่าวถึงก็คือ แนวโน้มดังกล่าวแลกมาด้วยราคาแสนแพง นอกจากเรื่องของ Misinformation และ Fake news แล้ว หลายหลักฐานก็ยืนยันว่า
การที่ผู้ชมเสพติดคลิปสั้นเป็นเวลานานๆ สร้างผลกระทบต่อสุขภาพโดยที่เราไม่รู้ตัว
ในทางสรีรวิทยา การจดจ่ออยู่กับคลิปสั้น ส่งผลต่อวงจรความพึงพอใจของสมอง (Reward Circuitry) ซึ่งเกี่ยวข้องกับสารสื่อประสาทโดพามีน (Dopamine) การศึกษาทางประสาทวิทยาแสดงให้เห็นว่า Dorsolateral Prefrontal Cortex และ Anterior Cingulate Cortex แสดงการกระตุ้นที่ลดลงระหว่างการเสพคลิปสั้นติดต่อกันเป็นเวลานาน
สมองของเด็กมีช่วงเวลาสำคัญของการพัฒนา (Critical Period) โดยที่ความยืดหยุ่นทางระบบประสาท (Neuroplasticity) มีบทบาทสูง หากวงจรประสาทถูกฝึกให้ตอบสนองต่อการกระตุ้นที่รวดเร็วอย่างต่อเนื่องในช่วงเวลานี้ อาจส่งผลให้ความสามารถในการเรียนรู้ที่จะคงสมาธิและการยับยั้งตนเองเกิดความบกพร่อง
จากการศึกษาในเดนมาร์ก แคนาดา และสเปน พบว่าการที่เด็กนักเรียนมีการเสพติดคลิปสั้นมากเกินไปส่งผลต่อการเข้าสังคม ความสามารถในการควบคุมอารมณ์มีจำกัด การมีสมาธิจดจ่อลดลง ส่งผลกระทบต่อการสร้างความทรงจำระยะสั้น และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคซึมเศร้า ในขณะที่การศึกษาจากอเมริกาก็ให้ผลในทางเดียวกัน
จากการศึกษาของ Chaelin K. Ra, MPH,etc. พบว่า การเสพติดคลิปสั้นเพิ่มความเสี่ยงต่อการมีภาวะสมาธิสั้นมากถึง 47% และ BMC Public Health พบความสัมพันธ์แบบขนานระหว่างอาการ inattentive กับ problematic social internet use
ถึงแม้ในเชิงหลักฐานทางการแพทย์ อาจยังมีความท้าทายอีกมากในการศึกษาพฤติกรรมการเสพคลิปสั้น แต่เท่าที่เรามีก็แสดงให้เห็นว่า ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของคลิปสั้น หรือโซเชียลมีเดียโดยรวม การจำกัดเวลาการเล่น และวินัยในการเสพสื่อ โซเชียลมีเดีย มีความสำคัญอย่างมากต่อการใช้ชีวิตประจำวันในยุคนี้ หากไม่อยากให้สื่อเรานี้ กลายเป็นปัญหาโดยที่เราไม่รู้ตัว
อ้างอิง
Ra CK, Cho J, Stone MD, et al. Association of Digital Media Use With Subsequent Symptoms of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder Among Adolescents. JAMA. 2018;320(3):255–263. doi:10.1001/jama.2018.8931
Aitken A, Jounghani AR, Carbonell LM, Kumar A, Crawford S, Bowden AK, Hosseini SMH. The Effect of Social Media Consumption on Emotion and Executive Functioning in College Students: an fNIRS Study in Natural Environment. Res Sq [Preprint]. 2024 Dec 23:rs.3.rs-5604862. doi: 10.21203/rs.3.rs-5604862/v1. Update in: Sci Rep. 2025 Oct 22;15(1):36960. doi: 10.1038/s41598-025-20844-7. PMID: 39764144; PMCID: PMC11703342.
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
