ให้ลูกกินแพลนต์เบส (Plant-based) ดีจริงหรือเสี่ยงขาดสารอาหาร
ผมเชื่อว่าหลายบ้านเริ่มหันมาสนใจเรื่องอาหารการกินมากขึ้น โดยเฉพาะเทรนด์แพลนต์เบส (Plant-based diet) หรือการเน้นกินพืชเป็นหลัก งดเว้นเนื้อสัตว์
แต่คำถามยอดฮิตที่ผมมักจะโดนถามเสมอคือ "คุณเภสัชครับ ถ้าให้ลูกกินมังสวิรัติหรือวีแกนตั้งแต่เด็ก เขาจะโตทันเพื่อนไหม? จะขาดสารอาหารหรือเปล่า?" เป็นคำถามที่ผู้ปกครองหลายท่านกังวลใจ
วันนี้ผมเลยถือโอกาสหยิบเอางานวิจัยชิ้นหนึ่งจากวารสาร Critical Reviews in Food Science and Nutrition มาเล่าสู่กันฟังแบบง่ายๆ สบายๆ
งานวิจัยนี้ใหญ่แค่ไหน?
ก่อนจะไปดูผลลัพธ์ ผมขอเล่าความน่าเชื่อถือของข้อมูลชุดนี้ก่อน งานวิจัยนี้ไม่ได้มาเล่นๆ นะครับ แต่มันคือการศึกษาแบบ Meta-analysis (การวิเคราะห์แบบรวบรวมข้อมูลจากงานวิจัยหลายๆ ชิ้นมารวมกัน) ที่ครอบคลุมที่สุดเท่าที่เคยมีมาเกี่ยวกับอาหารแพลนต์เบสในเด็กเลยก็ว่าได้
ทีมนักวิจัยจากทั้งอิตาลี สหรัฐอเมริกา และออสเตรเลีย ได้รวบรวมข้อมูลของเด็กและวัยรุ่นกว่า 48,000 คน (อายุต่ำกว่า 18 ปี) จาก 59 การศึกษาใน 18 ประเทศทั่วโลก โดยแบ่งเด็กๆ ออกเป็น 3 กลุ่มหลักๆ
👦 กลุ่มกินเนื้อสัตว์ปกติ (Omnivores) กลุ่มนี้ กินทุกอย่าง หมู เห็ด เป็ด ไก่
👧 กลุ่มมังสวิรัติ (Lacto-ovo-vegetarians) กลุ่มนี้ ไม่กินเนื้อสัตว์ แต่ยังกินไข่และนม
👦 กลุ่มวีแกน (Vegans) กลุ่มนี้ สายเคร่งครัด ไม่กินเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์เลย (ไม่มีไข่ ไม่มีนม)
ผลลัพธ์ที่ได้ มีทั้งข่าวดีที่น่าชื่นใจ และความเสี่ยงที่ต้องระวังครับ มาดูกันทีละข้อเลย
เริ่มที่ข่าวดีก่อน หัวใจแข็งแรง และหุ่นดีกว่า
จากข้อมูลพบว่าเด็กๆ ที่กินอาหารแพลนต์เบส (ทั้งมังสวิรัติและวีแกน) มีสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดที่ดีกว่าเด็กที่กินเนื้อสัตว์อย่างชัดเจนครับ
คอเลสเตอรอลต่ำกว่า โดยเฉพาะไขมันเลว (LDL) ซึ่งเป็นตัวร้ายที่ก่อให้เกิดโรคหัวใจในอนาคต
หุ่นดีกว่า เด็กกลุ่มนี้มักจะมีดัชนีมวลกาย (BMI) และมวลไขมันน้อยกว่า ลดความเสี่ยงเรื่องโรคอ้วนในเด็กได้ดี
ได้รับสารอาหารดีๆ เพียบ พวกเขาได้รับไฟเบอร์ (กากใย), ธาตุเหล็ก, โฟเลต, วิตามินซี และแมกนีเซียม มากกว่าเด็กที่กินเนื้อสัตว์เสียอีก
อ่านมาถึงตรงนี้จะพบว่ามีข้อดีเยอะเลยนะครับ
⚠️ ข่าวร้าย (ที่ต้องระวัง) ความเสี่ยงเรื่องการเจริญเติบโตและสารอาหารหายไป
เหรียญย่อมมีสองด้านครับ แม้หัวใจจะดี แต่เรื่องการเจริญเติบโตกลับเป็นประเด็นที่น่าห่วง งานวิจัยพบว่าเด็กกลุ่มแพลนต์เบส มีแนวโน้มตัวเตี้ยกว่าและน้ำหนักน้อยกว่า เด็กที่กินเนื้อสัตว์เล็กน้อย นอกจากนี้ยังมีมวลกระดูกที่น้อยกว่าด้วย
แล้วสารอาหารอะไรที่หายไป? นี่คือจุดที่เภสัชกรอย่างผมต้องขีดเส้นใต้หนาๆ เลยครับ
เด็กที่กินมังสวิรัติและวีแกน มักจะได้รับสารอาหารเหล่านี้ไม่เพียงพอ มีอะไรบ้าง มาดูกันครับ
❓ โปรตีนและไขมัน พลังงานโดยรวมอาจจะน้อยไปสำหรับการเติบโตที่รวดเร็ว
❓ วิตามิน B12 ตัวนี้สำคัญมากสำหรับระบบประสาทและเลือด ซึ่งพืชแทบไม่มีให้เลย
❓ สังกะสี (Zinc) แคลเซียม (Calcium) และไอโอดีน สารเหล่านี้มักดูดซึมจากพืชได้ยากกว่าเนื้อสัตว์
Dr. Jeannette Beasley หนึ่งในทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก ย้ำชัดเจนเลยครับว่า โดยเฉพาะเด็กกลุ่มวีแกน พบว่าได้รับแคลเซียมต่ำมากเป็นพิเศษ ซึ่งแคลเซียมคือกุญแจสำคัญของการสร้างกระดูกในวัยเด็กครับ
สรุปแล้ว... ให้ลูกกินได้ไหม?
คำตอบคือ กินได้ครับ แต่ต้องมีการวางแผนที่ดีมาก
Dr. Monica Dinu หัวหน้าทีมวิจัยสรุปไว้ว่า การกินมังสวิรัติหรือวีแกน สามารถช่วยให้เด็กเติบโตได้อย่างแข็งแรง ถ้าวางแผนการกินอย่างรอบคอบและเสริมสารอาหารที่จำเป็นอย่างเหมาะสม
ในมุมมองของผม พ่อแม่ยุคใหม่ที่อยากให้ลูกทานแพลนต์เบส ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลเรื่องสุขภาพ สิ่งแวดล้อม หรือจริยธรรม ไม่จำเป็นต้องล้มเลิกความตั้งใจครับ แต่ท่านต้องทำการบ้านเพิ่มขึ้นอีกนิด
1. อย่าแค่ตัดออกแต่ต้องทดแทน ไม่ใช่แค่ตัดหมูออกจากจานแล้วจบ แต่ต้องหาเต้าหู้ ถั่ว หรือธัญพืชมาใส่แทนให้โปรตีนถึง
2. ระวังวิตามิน B12 อันนี้ขอย้ำเลยครับ เด็กที่ไม่ได้กินเนื้อสัตว์ จำเป็น ต้องได้รับวิตามิน B12 เสริม หรือกินอาหารที่เติมสารอาหารนี้เข้าไป ไม่งั้นระบบประสาทอาจมีปัญหาได้ครับ
3. แคลเซียมต้องถึง ถ้าไม่กินนมวัว ก็ต้องหานมพืชที่เสริมแคลเซียม ผักใบเขียว หรืออาหารเสริมมาช่วย
4. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ การพาลูกไปพบนักโภชนาการ หรือปรึกษาแพทย์/เภสัชกร เพื่อคำนวณสารอาหารให้เหมาะกับวัยที่กำลังโต เป็นเรื่องที่ควรทำอย่างยิ่งครับ
ร่างกายของเด็กเปรียบเสมือนบ้านที่กำลังก่อสร้างครับ ต้องการวัสดุครบถ้วนทั้ง อิฐ หิน ปูน ทราย เพื่อให้โครงสร้างแข็งแรง การเลือกใช้วัสดุแบบ "รักษ์โลก" (แพลนต์เบส) นั้นทำได้และดีด้วย แต่เราต้องมั่นใจว่าวัสดุนั้นแข็งแรงพอและมีปริมาณที่มากพอ
หากท่านใดสนใจจะปรับเปลี่ยนการกินของลูก หรือกังวลว่าลูกจะขาดสารอาหารตัวไหน สามารถเดินเข้ามาปรึกษาเภสัชกรที่ร้านยาใกล้บ้านได้เลยนะครับ เรายินดีช่วยดูเรื่องวิตามินและแร่ธาตุเสริม เพื่อให้มั่นใจว่าลูกหลานของท่านจะเติบโตอย่างสมบูรณ์แข็งแรงที่สุด
"กินให้เป็น เย็นใจได้ สุขภาพดีแน่นอนครับ"
เอกสารอ้างอิง:
1. Taylor & Francis. (2025, December 12). Plant-based diets in children: Largest study of its kind highlights benefits—and risks. Medical Xpress. Retrieved from https://medicalxpress.com/news/2025-12-based-diets-children-largest-kind.html
2. Dinu, M., et al. (2025). Lacto-ovo-vegetarian and vegan diets in children and adolescents: a systematic review and meta-analysis of nutritional and health outcomes. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. DOI: 10.1080/10408398.2025.2572983
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
