16 พ.ย. 2021 เวลา 17:54 • ปรัชญา
1) ถ้าผมนำเรื่องสติปัฏฐานสี่มาเป็นทฤษฎี โดยทั้งสี่มี กาย เวทนา จิต และ ธรรม โดย ธรรม ผมเข้าใจว่าเป็นการเห็นการเกิดดับของทั้ง กาย เวทนา และ จิต ผมขอยกตัวอย่างแบบนี้ครับ
1.1) คุณถูกหยิกโดยคนที่คุณรักและไว้ใจ เช่น สมาชิกในครอบครัวหรือเพื่อนสนิทหรือคนที่คุณรู้ว่าเขารักและปรารถนาดีกับคุณอย่างไม่มีเงื่อนไข
กาย: คุณรู้สึกเจ็บ
เวทนา: คือ ความรู้สึก สุข ทุกข์ หรือ เฉยๆ แน่นอนว่าถ้าเขาหยิกคุณแรงๆ คุณจะทุกข์เพราะความเจ็บปวดนั้น ซึ่งเป็นความเจ็บปวดทางกาย
จิต: คือ โลภ โกรธ หรือ หลง
เมื่อคุณถูกหยิกและเวทนาคือทุกข์ทางกายจากความเจ็บปวดเพราะโดนหยิก จิตของคุณอาจโกรธ ซึ่งความโกรธนั้น อาจมากหรือน้อย จะกินระยะเวลาสั้นกฝหรือยาว ขึ้นอยู่กับ “ ความคิด “ หรือมุมมองที่คุณมีต่อ ผู้ที่มาหยิกคุณ ประกอบกับ ปริบทหรือสถานการณ์แวดล้อมอันนำมาซึ่งเหตุผลในการหยิก เช่น ถ้าคุณกำลังอ่านหนังสือเตรียมสอบอยู่ แล้วเผลอหลับไป แล้ว สมาชิกในบ้านคุณมาเห็นเข้า และเขากลัวว่าคุณจะสอบตกเพราะ มัวหลับไม่ได้อ่านหนังสือ เขาเลยหยิกเพื่อปลุกคุณ อย่างนี้คุณอาจขอบคุณเขาถึงแม้กายจะทุกข์เพราะความเจ็บปวด แต่ “จิต” คุณไม่มีโทสะ เพราะ “ความคิด” ของคุณ คิดไปในทางที่ดี!
1
1.2) คุณถูกหยิกโดยคนที่คุณไม่ไว้ใจและคุณรู้ว่าเขาไม่ได้รักและปรารถนาดีต่อคุณ อาจถึงขั้นที่คุณ “คิด” ว่าเขาเป็นศัตรูอย่างเปิดเผย
กรณีนี้ชัดเจนว่า “จิต” ของคุณมีโทสะหรือความโกรธอย่างเต็มที่ เพราะ “ความคิด” ของคุณ บอกว่าคนที่หยิกคุณ มีเจตนามุ่งร้ายต่อคุณอย่างไม่ต้องสงสัย!
นี่แหละครับความแตกต่างระหว่าง “จิต” กับ “ความคิด” ตามแนวคิดแบบผม
2) ผมมีข้อเขียนที่ใกล้เคียงจาก link ด้านล่างครับ
3) เรื่องสติปัฏฐานสี่ครับ
โฆษณา