มหาสุขาวตีวยูหสูตร
วรรค ๓๗ ประหนึ่งยาจกพบแก้วรัตนะ
เธอทั้งหลายพึงสั่งสมกุศลมูลให้ไพศาล อย่าได้ละเมิดในศีลาจาร พึงมีขันติอดกลั้นและวิริยะพากเพียร มีจิตเมตตาแล้วตั้งมั่นอยู่ อันผู้สมาทานอุโบสถศีลโดยบริสุทธิ์ แม้นเพียงทิวากับราตรีหนึ่ง ย่อมประเสริฐไปกว่าการบำเพ็ญกุศลในอมิตายุสโลกธาตุนับร้อยปี* ด้วยเหตุไฉนนั้นฤา
*ในคัมภีร์มหารัตนกูฏ มัญชุศรีวยากรณวรรคกล่าวว่า หากมีหมู่สัตว์ที่บำเพ็ญพรหมจริยาในสุขาวดีโลกธาตุจำนวนร้อยพันโกฏิปี ก็ยังมีกุศลมิเสมอผู้ที่อยู่ในสหาโลกธาตุ แล้วเกิดจิตเมตตากรุณาต่อสรรพสัตว์ แม้นขณะเดียวแล้วจักประสาใดกับการตั้งอยู่ในจิตที่บริสุทธิ์ตลอดทิวาราตรี พระคัมภีร์ กล่าวว่า “หากธำรงศีลบริสุทธิ์ในวิสุทธภูมิตลอดกัลป์หนึ่งนั้นการเจริญเมตตาในสหาโลกธาตุแห่งนี้ประเสริฐยิ่งกว่า” และ“ ตถาคตทัศนาอภิรติโลกธาตุของ(พระอโษภยะตถาคต) กับสุขาวตีโลกธาตุที่ภายในปราศจากความทุกข์ใดๆ ทั้งไร้ชื่อของความทุกข์ หากมิอาจสำเร็จสมบูรณ์ซึ่งบารมีจึงถือว่าแปลก
แต่การสามารถอดทนต่อสิ่งอันทนได้ยากในโลกแห่งความทุกข์นี้ ทั้งสั่งสอนผู้อื่นซึ่งธรรมนี้ด้วยแล้วไซร้ จึงถือเป็นกุศลที่ประเสริฐยิ่งนัก พระคัมภีร์ กล่าวว่า “เมื่อสมัยที่พระเมตไตรยะพุทธะอุบัติขึ้นในโลกแล้วหากมีผู้ดำรงสิกขาบทอยู่ร้อยปี ก็มิเท่า(การถือศีล) ในสมัยของเรา (พระศากยมุนีพุทธะ) ด้วยเหตุไฉนฤาเพราะหมู่สัตว์ในสมัยของเราสมบูรณ์ด้วยความเสื่อม ๕ ประการ ดังนั้นแล กุลบุตรอุโบสถศีลนี้แหละคืออลังการแห่งอนุตรสัมมาสัมโพธิมรรค” และยังมีข้อความในสูตรมหายานหลายสูตรที่กล่าวทำนองนี้
เพราะพุทธเกษตรโลกธาตุแห่งนั้น อุดมไปด้วยกุศลและความดีงามทั้งปวงปราศจากความชั่วแม้นปลายโลมาชาติ หากบำเพ็ญกุศลในสหาโลกธาตุแห่งนี้เป็นเพลาสิบทิวาราตรี จึงประเสริฐไปกว่าการบำเพ็ญในพุทธเกษตรอื่นๆ นับพันปี
ด้วยเหตุไฉนนั้นฤาเพราะที่พุทธเกษตรอื่น นั้นมีปกติเป็นอยู่ด้วยความดีงามปราศจากสถานที่กระทำบาป จักมีแต่โลกธาตุแห่งนี้เท่านั้นที่กุศลมีน้อย แต่อกุศลมีมาก (อุปมา) มีทุกข์เป็นเครื่องดื่ม มีพิษเป็นอาหารจักหยุดยิ้มรสเป็นมิได้ ตถาคตเวทนาพวกเธอจึงสอนสั่งโดยอุปมาวิธีด้วยความยากลำบาก เพื่อให้น้อมรับพระธรรม ระลึกจำทรงและรับไปปฏิบัติได้ทั้งสิ้น มิว่าผู้มีศักดิ์สูงฤาผู้ต่ำต้อยบุรุษฤาสตรีเครือญาติมิตรสหาย (ตถาคต) ก็กล่าวคำสอนอยู่เช่นนี้ด้วยความสังวรระวังให้อรรถะและความหมายสอดคล้องกัน ยัง(ให้ผู้สดับ)มีความปีติโสมนัส ด้วยความเมตตาและความกตัญญู* การใดที่ละเมิดพลาดผิดแล้วตนจึงสำนึกเสียใจ
*ความหมายในประโยคนี้ คือพระพุทธเจ้าทั้งปวงทรงมีพระเมตตายิ่งใหญ่ แลมองสรรพสัตว์ประดุจเช่นบุตร ทั้งทรงมองหมู่สัตว์ว่าประดุจบิดามารดาด้วย จึงทรงมีปณิธานจักช่วยเหลือให้หมดสิ้น เช่นนี้จึงเรียกว่ามีความกตัญญูยิ่งใหญ่
เมื่อละอบายเสียแล้วจึงคือกุศล ยามรุ่งได้สดับ ยามค่ำรีบแก้ไข น้อมรับพระธรรมและศีลสมาทาน ปานประหนึ่งยาจกได้พบรัตนะ จงแก้ไขปรับปรุงอยู่เนืองนิตย์ เมื่อชำระดวงจิตแล้ว จึงประพฤติจริยาโดยง่าย มีปกติเป็นผู้สงบแล้ว จักบรรลุถึงปณิธานที่ตั้งไว้เป็นนิจ สถานทั้งปวงที่พระพุทธองค์จาริกไป* มิว่าเป็นราชธานี คามนิคมชนบทใดๆ พึงประกาศสั่งสอน (ธรรมนั้นๆ ) ยังใต้หล้าให้สันติร่มเย็น สุริยันและจันทราใสสว่าง กระแสลมและสายฝนต้องตามกาล ภัยพิบัติร้ายแรงปราศไป ประเทศรุ่งเรือง พสกนิกรเป็นสุขโดยมิต้องใช้ศัตราวุธ เทิดทูนคุณธรรมและเสริมส่งเมตตา เพียรประพฤติความอ่อนน้อมและถ่อมตน ราชธานีปราศจากโจรภัยไร้พยาบาทและอยุติธรรม มีความเข้มแข็งแต่มิข่มเหงผู้อ่อนกำลัง ซึ่งจักสำเร็จได้ดังนั้นทั้งสิ้น
*อรรถกถาว่ามีความหมายคือสถานที่พระธรรมของพระพุทธองค์แผ่ไปถึงด้วย
ตถาคตเวทนาพวกเธอยิ่งดั่งบิดามารดาระลึกถึงบุตร ตถาคตกระทำซึ่งความเป็นพุทธะในโลกธาตุนี้ เพื่อความดีและแก้ไขความชั่ว ถอดถอนความทุกข์ของสังสารวัฏให้ได้รับกุศลทั้งห้าแล้วตั้งอยู่ในอสังขตะ* พระนิรวาณของตถาคต และมรรคธรรมจักค่อยๆ ดับสูญลงเวไนยนิกรจักเป็นผู้มีมายาและสาเลยยะ** จักทำความชั่วทั้งปวงความเผาผลาญห้าและความทรมานห้าในอนาคตจักสาหัสยิ่งขึ้น เธอทั้งหลายจึงอบรมสั่งสอนซึ่งกันและกัน ตามนัยยะของพุทธธรรมคัมภีร์อย่าได้ล่วงละเมิดเถิด
*อสังขตะ 4 คือความไม่ปรุงแต่งไม่ขึ้นกับเหตุปัจจัยไม่มีคู่เปรียบเป็นทวิภาวะไม่เกิดทวิบัญญัติเช่นสุขทุกข์ดีชั่วขาวดำถูกผิดหญิงชาย ฯลฯ อีกความหมายหนึ่งของนิพพาน
**มายาคือความเป็นคนเจ้าเล่ห์สาเถยยะ 4 คือความเป็นคนโอ้อวด
เมื่อนั้นพระเมตไตรยโพธิสัตว์จึงประนมกรแล้วทูลว่า ความทุกข์อันร้ายกาจของมนุษยโลกเป็นเช่นนี้แหละ ๆ พระพุทธองค์ทรงมีพระเมตตาจักอนุเคราะห์หมู่สัตว์ให้หลุดพ้นเมื่อรับพระพุทธานุศาสน์อันยิ่งนี้แล้วมิกล้ายังให้เสียหายเลยพระเจ้าข้า
*ความหมายคือพระเมตไตรยพุทธเจ้าในอนาคตก็จักทรงแสดงซึ่งเรื่องราวของพระอมิตายุสพุทธเจ้าและสุขาวดีโลกธาตุแก่หมู่สัตว์ในพุทธสมัยของพระองค์ด้วย
พระวิศวภัทร แปล
Aputi.com ภาพ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
