มหาสุขาวตีวยูหสูตร
วรรค ๔๐ วิจิกิจฉานครแห่งพวกเมลจฉะ*
พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า หากมีสรรพสัตว์เกิดจิตวิจิกิจฉาสงสัยเคลือบแคลงอยู่ แล้วบำเพ็ญสรรพกุศลเพื่อตั้งใจไปกำเนิดยังโลกธาตุแห่งนั้น โดยเป็นผู้มิเข้าใจปัญญาของพระพุทธะ มิเข้าใจปัญญาที่หยั่งวัดคาดเดามิได้ มิเข้าใจปัญญาที่มิอาจสรรเสริญให้สมบูรณ์ครบถ้วนได้โดยง่าย มิเข้าใจปัญญาของมหาพุทธยานที่กว้างขวาง และยังมิเข้าใจวิชยปัญญาที่หาปัญญาอื่นมาเคียงเสมอ และหาคำกล่าวที่เหมาะสมมิได้ ทั้งยังเคลือบแคลงมิเชื่อถือในปัญญาเหล่านี้ ดุจการเชื่อถือบาปและบุญแล้วจึงบำเพ็ญกุศลมูลตั้งใจไปอุบัติที่โลกธาตุแห่งนั้น
*เมลจฺฉ คนป่าเถื่อน คนอยู่ตามชายแดน ผู้นับถือลัทธิอื่น นอกพุทธศาสนา หรือหมายถึงปัจจันตประเทศ (หนึ่งใน อขณะ ๔ คือดินแดนที่ผู้ไปเกิดยากที่จะได้พบพระพุทธเจ้า หรือได้ฟังธรรมของพระองค์มี ๑. สัตว์นรก ๒. สัตว์ดิรัจฉาน ๓. เปรต ๔. เทวดาที่มีอายุยืน ๕ คนที่เกิดในปัจจันตประเทศ 5. คนพิการ ๗. พวกมิจฉาทิฏฐิ ๔. สมัยว่างจากพระพุทธเจ้า)
อีกยังมีสรรพสัตว์ที่สั่งสมกุศลมูลเพื่อปรารถนาพุทธปัญญาที่รู้แจ้ง ปรารถนาสมันตปัญญาที่รู้รอบ ปรารถนาอสมปัญญาที่มิอาจเทียมเสมอ และปรารถนามหาอจินไตยปัญญาที่ยิ่งด้วยเดชและคุณอันคิดหยั่งเอามิได้ แต่กุศลมูลของตนนั้นมิสามารถยังศรัทธาให้เกิดมีขึ้น เหตุนี้ เมื่อไปอุบัติยังวิศุทธิพุทธเกษตรแล้ว ดวงจิตปานว่าเสวยสุขารมณ์ แต่ก็หามูลเหตุมิได้ ทั้งยังประหนึ่งว่าเจริญพุทธานุสสติอยู่ตลอด เพราะตนได้ปลูกฝังปณิธานที่ดีงามไว้เป็นมูลฐานเพื่ออุบัติ(ยังสุขาวดี) บุคคลเหล่านี้เพราะอาศัยเหตุปัจจัยประการนี้ ที่แม้นจักได้อุบัติยังโลกธาตุแห่งนั้นแล้ว แต่มิอาจเฝ้าพระอมิตายุสพุทธะยังที่ประทับจักยับยั้งอยู่ที่ขอบพุทธเกษตรที่แล้วด้วยรัตนะเจ็ดประการ* ซึ่งพระพุทธะนั้นเล่าก็มิได้เป็นผู้กำหนดปรุงแต่ง ย่อมเป็นผู้มีกายและจิตที่เป็นไปเช่นนั้นเอง**
*อรรถกถาว่าผู้ที่ภาวนาพุทธนามเป็นเหตุปัจจัยให้ไปกำเนิดที่สุขาวดีย่อมไปถึงเพียงขอบของพุทธเกษตรที่มีวิหารปราสาทประกอบด้วยรัตนะ ๗ ประการ ฯลฯ และเสวยสุขดังเช่นเทวภูมิขั้นดุสิตาเป็นผู้มีเสื่อมถอยในมรรคผลที่มีอยู่ แต่ด้วยเหตุของความเคลือบแคลง (วิจิกิจฉากิเลส) จึงยังให้ระงับยุติอยู่ที่ขอบพุทธเกษตรเท่านั้นมิสามารถออกจากรัตนนครนั้นได้ (คือการออกไปโปรดสัตว์ยังโลกธาตุอื่น ๆ ที่มีความทุกข์) เป็นเวลา ๕๐๐ ปีที่มิได้สัมผัสพระรัตนตรัยซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเพราะจิตปรุงแต่งขึ้นและมีกำลังของกรรมแห่งตนเป็นเครื่องน่าพา
** กล่าวคือการยับยั้งอยู่ที่เพียงขอบพุทธเกษตรหรือออกไปยังโลกอื่น ๆ มิใช่เป็นเพราะพระพุทธบันดาล แต่เป็นเพราะวิบากและบารมีของผู้นั้นเองที่ทำให้เป็นไป
อันการมีปกติที่ถือกำเนิดยังปทุมมาลย์ในรัตนโบกขรณี โภชนาหารเครื่องดื่มและสุขเวทนาที่ประณีตเพียงดุสิตาเทวโลก ก็มีอยู่ในโลกธาตุแห่งนั้นแต่มิสามารถออกมาได้* เคหาสถานทั้งปวงที่ตั้งอยู่บนพื้นพสุธา ก็มิอาจขยายใหญ่โตตามมโนรถ เป็นเพลาห้าร้อยปีที่มิได้พบพระพุทธะ มิได้สดับธรรม มิได้พบโพธิสัตว์ สาวก อริยชนยังเป็นผู้มีปัญญาญาณมิแจ่มแจ้ง เข้าใจพระธรรมน้อยนิด ดวงใจยังมิเปิดออก ดวงจิตเกษมยินดีด้วยเหตุนี้จึงกำเนิดโดยครรภ์ แต่หากมีสรรพสัตว์ผู้เลื่อมใสแจ่มแจ้งในพุทธปัญญาจนถึงวิชยปัญญาปหานวิจิกิจฉากิเลสจนสิ้น ศรัทธาในกุศลมูลของตน กระทำกุศลทั้งปวง มีจิตตั้งมั่นอันอุทิศไปแล้วไซร้ ย่อมจักอุบัติโดยอุปปาติกวิธี นั่งสมาธิบัลลังก์อยู่ในสัปตรัตนปทุมชาติทั้งสิ้น ในขณะเดียวรูปกายนั้นจะรุ่งเรืองสว่างไสวพร้อมด้วยปัญญาญาณและบุญญาธิการสำเร็จสมบูรณ์ดั่งโพธิสัตว์ทั้งปวง
เมตไตรยะเธอพึงทราบเถิดว่า ผู้อุปปาติกะอุบัติขึ้นเองนั้นเพราะเหตุที่มีปัญญาญาณประเสริฐยอดเยี่ยม ส่วนผู้อุบัติขึ้นโดยครรภ์นั้น ในเพลาห้าร้อยปีย่อมมิได้พานพบพระรัตนตรัย มิรู้จักโพธิสัตวธรรม มิอาจประพฤติอบรมในกุศล ไร้เหตุที่จักได้สนองกิจของพระอมิตาสอรหันตสัมมาสัมพุทธะ พึงทราบเถิดว่า ผู้นั้นเมื่อบุพชาติกาลก่อนเป็นผู้ไร้ปัญญาญาณมีวิจิกิจฉากิเลสเป็นเครื่องยังให้เป็นไป
*ผู้ดำรงสถานะเป็นมนุษย์ในสุขาวดีโลกธาตุจักอาศัยอยู่บนพื้นดินเท่านั้นสามารถเหาะขึ้นสู่อากาศไม่สามารถเดินทางด้วยฤทธิ์ออกไปยังโลกธาตุอื่น ๆ เพื่อบำเพ็ญบารมี แต่ถึงกระนั้นก็ยังเป็นผู้มีเสื่อมถอยย้อนกลับสู่เบื้องต่ำอีกและมีธรรมชาติที่อุบัติโดยดอกบัวเช่นกันเช่นเดียวกับมนุษยโลกแห่งนี้ที่มีธรรมชาติอุบัติโดยครรภ์
พระวิศวภัทร แปล
Aputi.com ภาพ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
