[Bnomics] ลี กวน ยู “ปัจฉิมภาค” จากโลกที่สามสู่โลกที่หนึ่ง ในปี 1965 หลังจากที่สิงคโปร์ได้แยกตัวออกจากสหพันธรัฐมาเลเซีย ลีกวนยูได้เปิดเผยในภายหลังว่า ท่านเองประเมินว่าโอกาสรอดของสาธารณรัฐสิงคโปร์มีน้อยมาก เพราะ

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

20 มี.ค. 2022 เวลา 12:19 • หุ้น & เศรษฐกิจ

ลี กวน ยู “ปัจฉิมภาค” จากโลกที่สามสู่โลกที่หนึ่ง

ในปี 1965 หลังจากที่สิงคโปร์ได้แยกตัวออกจากสหพันธรัฐมาเลเซีย ลีกวนยูได้เปิดเผยในภายหลังว่า ท่านเองประเมินว่าโอกาสรอดของสาธารณรัฐสิงคโปร์มีน้อยมาก เพราะสิงคโปร์ที่เป็นเกาะเล็ก ๆ ไม่มีทรัพยากรธรรมชาติใด ๆ เลย ถ้าหากสิงคโปร์จะอยู่รอดได้ สิงคโปร์ต้องทำตัวเองให้มีค่า และต้องตอบให้ได้ว่าเหตุใดโลกถึงจะต้องการสิงคโปร์

แต่ในปีแรกที่สิงคโปร์ได้รับเอกราชนั้น ลีกวนยูแทบจะกินไม่ได้และนอนไม่หลับ เพราะสิงคโปร์ต้องเผชิญกับวิกฤตแทบจะทุกด้าน แต่เรื่องที่น่ากังวลที่สุด คือ สองกองพันของมาเลเซียยังมีฐานทัพอยู่ในสิงคโปร์ รัฐบาลสิงคโปร์ในขณะนั้นไม่มีความสามารถในการป้องกันการรุกรานได้เลย ไม่มีกองทัพ หรือแม้กระทั่งกรมตำรวจเป็นของตนเอง

นโยบายเร่งด่วนที่สุดของลีกวนยู คือ การสร้างกองทัพ เพื่อปกป้องประเทศ ตามมาด้วยการสร้างเศรษฐกิจ หารายได้เข้าประเทศ ทำให้ประชาชนมีงานทำ และความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

แต่เคราะห์ดีที่เวลานั้น อังกฤษยังคงมีฐานทัพตั้งอยู่ที่เกาะสิงคโปร์ หนังสือพิมพ์ London Sunday Times ได้กล่าวไว้ว่า เศรษฐกิจสิงคโปร์จะล่มสลาย หากอังกฤษถอนกำลังออกจากสิงคโปร์ทั้งหมด ลีกวนยูเองได้เคยประเมินว่าฐานทัพอังกฤษ สร้างรายได้ให้ถึงร้อยละ 20 ของ GDP ของสิงคโปร์

แต่ถึงกระนั้น สิ่งที่ลีกวนยูกังวลกว่า ไม่ใช่รายได้ที่จะหายไป แต่เป็นเรื่องของความเชื่อมั่น หากกองทัพอังกฤษถอนกำลังออกไปหมดนั้น จะทำให้ประชาชนเสียขวัญ และนักลงทุนต่างประเทศไม่กล้ามาลงทุน และจะส่งผลให้เศรษฐกิจสิงคโปร์จะไปไม่รอดด้วย

ในช่วงแรกรัฐบาลอังกฤษ ได้ให้คำมั่นกับลีกวนยู ว่าจะไม่ถอนกำลังทหารออกก่อนกลางทศวรรษ 1970 แต่จากแรงกดดันทั้งการเมืองและค่าเงินปอนด์ที่เพิ่งถูกปรับลดค่า จึงทำให้ทางอังกฤษจึงต้องเร่งถอนกำลังทหารออกจากสิงคโปร์ให้สิ้นสุดในปี 1971 เร็วกว่าที่ลีกวนยูคิดไว้หลายปีมาก การเร่งสร้างกองทัพของชาติสิงคโปร์ จึงเป็นก้าวที่สำคัญ หากสิงคโปร์จะอยู่รอดได้

ลีกวนยูจึงได้ติดต่อทางอิสราเอลให้มาเป็นที่ปรึกษาในการสร้างกองทัพ เพราะอิสราเอลมีความเชี่ยวชาญและมีการเตรียมกำลังสำรองที่สามารถเรียกประชาชนมาเป็นส่วนช่วยในกองทัพได้ รวมถึง ผู้หญิงและคนชรา แต่ในสิงคโปร์มีประชากรเชื้อชาติมาเลย์ค่อนข้างมาก เกรงว่าจะเกิดความขัดแย้ง ในช่วงแรกลีกวนยูจึงต้องบอกทุกคนในกองทัพว่า ที่ปรึกษาเหล่านี้คือคนเม็กซิกัน !

นอกจากนั้น ผู้ชายชาวสิงคโปร์ทุกคนต้องถูกเกณฑ์ทหารเป็นเวลาสองปี ถือว่าเป็นช่วงเวลาที่สำคัญของชายชาวสิงคโปร์ทุกคน เพราะไม่ว่า คุณจะเป็นลูกนายก ลูกเศรษฐี ลูกกรรมกร หรือ ลูกแม่ค้าแผงลอย คุณไม่มีการได้รับการยกเว้นการเกณฑ์ทหารเป็นอันขาด ลีกวนยูมองว่านี่เป็นการฝึกทำงานเป็นทีมของชาวสิงคโปร์และเป็นการสร้างมิตรภาพที่ดีระหว่างคนทุกชนชั้น

แต่ในที่สุดลีกวนยูก็สามารถสร้างกองทัพ เพื่อปกป้องสิงคโปร์ได้สำเร็จ และยังได้รับการยอมรับจากนานาชาติว่ากองทัพสิงคโปร์เป็นกองทัพที่มีศักยภาพสูง

📌 การผลักดันให้ชาวสิงคโปร์มีบ้านเป็นของตนเอง

ลีกวนยูพยายามให้ทุกคนในประเทศเป็นเจ้าของบ้านให้ได้ โดยรัฐบาลจัดสร้างบ้านให้ โดยเป็นบ้านที่มีคุณภาพ เพราะท่านเชื่อว่าการเป็นเจ้าของบ้านจะทำให้คนสิงคโปร์มีความภูมิใจ มีความรับผิดชอบ และรู้สึกว่าตัวเองมีส่วนได้ส่วนเสียกับประเทศ เพราะราคาบ้านจะปรับตัวสูงขึ้นถ้าเศรษฐกิจดี

และอีกเหตุผลหนึ่ง คือ ชาวจีนไม่อยากส่งลูกให้ไปเป็นทหาร แต่การที่พ่อแม่ได้มีบ้านเป็นของตัวเอง ทำให้ลูกที่เป็นทหารรู้สึกว่าในการเป็นทหารนั้น ไม่ได้ไปเสี่ยงชีวิตปกป้องทรัพย์สมบัติของเศรษฐีทั้งหลายเพียงอย่างเดียว แต่เป็นการปกป้องทรัพย์สินของครอบครัวตนเองด้วย

ลีกวนยูอยากสร้างสังคมที่เต็มไปด้วยความยุติธรรม แต่ไม่เห็นด้วยสร้างรัฐสวัสดิการที่เน้นแจกเงิน หรือแจกของฟรีกับประชาชน เพราะนโยบายเหล่านี้ไม่ยั่งยืน แต่ทำให้รัฐบาลได้รับความนิยมในช่วงเวลาสั้นๆ แต่จะบ่อนทำลายความมั่งคั่ง และความมั่นคงของประเทศในภายภาคหน้า

อย่างเช่น บ้านที่รัฐบาลจัดสร้างขึ้น ลีกวนยูก็ออกนโยบายให้หักจากเงินเดือนของประชาชน เพื่อนำไปผ่อนซื้อบ้านได้ เป็นการสร้างแรงจูงใจในการทำงานของชาวสิงคโปร์ด้วย

📌 รัฐต้องดูแลประชาชนอย่างทั่วถีง

ลีกวนยูเชื่อว่า ถ้าประเทศยิ่งเจริญรุ่งเรือง ประชาชนจะต้องอยู่ดีกินดีมากขึ้น โดยมีการจัดตั้ง Central Provident Fund หรือกองทุนสำรองเลี้ยงชีพกลาง ที่คล้ายกับประกันสังคมในไทย ที่เมื่อเกษียณประชาชนจะมีรายได้เพียงพอในการดูแลตัวเองได้อย่างเพียงพอ เป็นเงินก้อนสำคัญในการดูแลประชาชนทั้งในด้านสินเชื่อบ้าน และด้านการรักษาพยาบาล

ซึ่งต่างจากหลายประเทศที่เราเห็นสถานการณ์ รวยกระจุก จนกระจาย ที่คนรวยมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นเรื่อย ๆ ในขณะที่คนระดับล่างไม่เห็นการพัฒนาของคุณภาพชีวิต ไม่สามารถซื้อบ้าน หรือมีคุณภาพชีวิตที่ดีพอ

ยกตัวอย่างเปรียบเทียบระหว่างสิงคโปร์กับฮ่องกง ที่เราเห็นการออกมาประท้วงของเยาวชนในฮ่องกง เมื่อปี 2019 ผมคิดว่าส่วนหนึ่งคือ เยาวชนฮ่องกงมองไม่เห็นอนาคตของตัวเองและราคาบ้านที่แพงเกินเอื้อม ก่อให้เกิดเป็นความสิ้นหวัง จนผลักดันให้ออกมาประท้วง แต่ในขณะที่เราไม่เห็นเหตุการณ์เหล่านี้กับเยาวชนในสิงคโปร์

อีกตัวอย่างหนึ่ง ที่ทางลีกวนยู อยากเห็นประชาชนมีส่วนได้ส่วนเสียกับประเทศมากขึ้น ในปี 1993 รัฐบาลได้นำบริษัท Singapore Telecom มาเข้าตลาดหุ้น และได้ให้สิทธิการซื้อหุ้นกับประชาชนที่ถูกกว่าราคาตลาด 50% โดยให้โบนัสอีกด้วย หากยังถืออยู่ใน ปีที่ 1 2 4 และ 6 จึงส่งผลให้ร้อยละ 90 ของประชากรวัยทำงานเป็นผู้ถือหุ้นของบริษัท Singtel เพราะลีกวนยูอยากให้ประชาชนทุกคนได้มีส่วนและจับต้องความสำเร็จของสิงคโปร์ได้

📌 วิสัยทัศน์ของลีกวนยู

การดึงเม็ดเงินลงทุนจากต่างประเทศเป็นอีกหัวจักรที่สำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจในระยะแรก เพราะการที่ต่างประเทศมาลงทุนทำให้เกิดการจ้างงาน เกิดการสร้างศักยภาพของบุคลากรในสิงคโปร์ ในช่วงแรกรัฐบาลสิงคโปร์ได้จัดสร้างนิคมอุตสาหกรรม Jurong ก็ไม่ได้ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เพราะสิงคโปร์ขาดแคลนน้ำ ขาดตลาดในประเทศที่ใหญ่เพียงพอ และไม่มี Supply Chain อื่นๆ รองรับ

แต่ด้วยความพยายามของลีกวนยู และรัฐบาล ในการแสดงให้เห็นว่า สิงคโปร์เป็นประเทศที่มี ประชากรที่ขยันขันแข็ง ไว้ใจได้ เป็นประเทศที่น่าอยู่ น่าลงทุน รัฐบาลรักษากฎหมายอย่างเที่ยงธรรม ไม่เล่นพรรคเล่นพวก สร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุนว่า รัฐบาลไม่มีการคอรัปชั่น ทำกฎหมาย กฎเกณฑ์ต่างๆ ให้เอื้อกับการทำธุรกิจ จนในที่สุด มีบริษัทข้ามชาติมาลงทุนอย่างมากมาย จนทำให้สิงคโปร์ร่ำรวยขึ้นมา และประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นตามลำดับ

วิสัยทัศน์ของลีกวนยู คือ การที่สิงคโปร์ไม่มีทรัพยากรอะไรเลย จึงต้องทำให้สิงคโปร์แตกต่างจากที่อื่น การเป็นที่สองจึงไม่ดีพอ สำหรับการอยู่รอดของสิงคโปร์ สิงคโปร์จะต้องเป็นประเทศโลกที่หนึ่งในภูมิภาคประเทศโลกที่สาม สิงคโปร์จะต้องเป็นเมืองที่น่าอยู่ที่สุด ประชาชนต้องมีระเบียบวินัย เคารพกฎหมาย รัฐบาลต้องโปร่งใส ปราศจากคอรัปชั่น กฎหมายต้องมีความชัดเจน ไม่เลือกปฏิบัติ ต้องดึงดูดคนเก่งไม่ว่าจะเป็นคนประเทศอะไรก็ตามให้เข้ามาทำงานที่สิงคโปร์ และเมื่อประเทศเจริญ ชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนทุกคนต้องดีขึ้นด้วย

📌 ลีกวนยูมองไทยอย่างไร

ลีกวนยูกล่าวว่าท่านประทับใจกับคุณภาพของข้าราชการกระทรวงต่างประเทศของไทยมาก ซึ่งในสมัยก่อนข้าราชการกระทรวงต่างประเทศ ได้ทำงานที่มีเกียรติ ได้เดินทางต่างประเทศบ่อย และได้รับค่าตอบแทนที่ดีมาก จึงสามารถดึงดูดคนที่มีคุณภาพมาทำงาน

คงเป็นผลพวงจากการที่ประเทศไทยโดนกดดัน ตั้งแต่ยุคล่าอาณานิคมจากทั้งอังกฤษและฝรั่งเศส และท่านยังย้ำว่าไทยเป็นประเทศเดียวในอาเซียนที่ไม่เคยเป็นเมืองขึ้นชาติตะวันตก แต่ลีกวนยูได้กล่าวว่า ข้าราชการหน่วยงานอื่นนั้นคุณภาพไม่สามารถเทียบเท่ากับข้าราชการกระทรวงต่างประเทศได้

ลีกวนยู ได้กล่าวชื่นชม พลเอก เปรม ว่าเป็นนายกรัฐมนตรีของไทยที่มีความสามารถและแทบจะไม่มีปัญหาการคอรัปชั่นในช่วง 8 ปีที่ท่านดำรงตำแหน่ง ทำให้ประเทศไทยสามารถเริ่มต้นวางรากฐานพัฒนาประเทศได้ และกำจัดอิทธิพลของเวียดนามที่มีต่อความมั่นคงของประเทศไปได้

📌 บททิ้งท้าย

ลีกวนยูได้สร้างประเทศสิงคโปร์บนหลักการที่ให้ความสำคัญกับความสามารถของคน ไม่ใช่เส้นสาย หรือฐานะ สิงคโปร์ก่อร่างสร้างตัวจากการที่เป็นสังคมที่ยุติธรรม ไม่สนใจเชื้อชาติ ศาสนา หรือ เส้นสาย โดยเน้นสนับสนุนคนที่มีความสามารถ

ลีกวนยูได้พูดถึงประเด็นที่หลายคนอาจจะมองว่า ลีเซียนลุง นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันของสิงคโปร์ ซึ่งเป็นลูกชายของลีกวนยู ได้รับตำแหน่งเพราะเป็นใช้เส้นสายและลีกวนยูสืบทอดอำนาจให้คนในครอบครัว ซึ่งประเด็นนี้

หากเราได้ศึกษาประวัติของลีเซียนลุง ท่านเองก็เป็นคนที่เรียนเก่งมาก สอบได้ที่หนึ่งของคณะคณิตศาสตร์ ที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ จนอาจารย์ต้องมาขอร้องให้ลีเซียนลุงเรียนต่อและกลับมาเป็นอาจารย์ในคณะ แต่ลีเซียนลุงได้ปฏิเสธเพราะตั้งใจแน่วแน่ว่าจะกลับมาพัฒนาสิงคโปร์

หลังจากลีกวนยูได้ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในปี 1990 ลีเซียนลุงได้กลับมาทำงานกับ นายกรัฐมนตรี โก๊ะ จ๊กตง ถึงสองสมัย จนได้แสดงให้เห็นความสามารถจนได้รับความไว้วางใจเป็นนายกรัฐมนตรีในที่สุด

ลีกวนยูได้กล่าวว่าการตัดสินใจว่าจะให้ใครเป็นหัวหน้าพรรค PAP ขึ้นอยู่กับทางมติพรรค ตัดสินด้วยความสามารถ มิใช่ การที่ตนเข้าไปใช้เส้นสาย

ลีกวนยูได้เคยพูดว่า ท่านยินดีที่ได้เห็นสิงคโปร์ประสบความสำเร็จ ถึงแม้ว่าท่านจะต้องแลกกับการทุ่มเทมาตลอดชีวิตก็ตาม !