ตอนที่ 4 " ฝรั่งสวมชฎา " พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ถึง พระที่นั่งเวหาศน์จำรูญ
รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบูรพมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ แห่งสยามประเทศ ทรงปฏิรูปประเทศสยามให้ทันสมัย ทั้งปฏิรูปการปกครองและสังคม ทรงรักษาเอกราชของราชอาณาจักรไทย ให้รอดพ้นจากการล่าอาณานิคมของมหาอำนาจชาติตะวันตก
พระที่นั่ง หรือพระราชวัง ที่สร้างในยุคสมัยของพระองค์ จึงต้องรับอิทธิพลของต่างชาติ เพื่อให้ประเทศชาติพัฒนาทัดเทียมอารยประเทศชาติตะวันตก
ภาพถ่ายพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ภาพวาดจำลองพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ถ่ายจากปฏิทิน
พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทประดิษฐานอยู่ตรงกลางระหว่างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทและหมู่พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2418 ออกแบบโดยมิสเตอร์ยอน คลูนิช สถาปนิกชาวอังกฤษจากสิงค์โปร์ โดยมีเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุญนาค) เป็นแม่กอง
ภาพวาดพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท สถาปัตยกรรมแบบไทยที่สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทเป็นสถาปัตยกรรมผสมระหว่างศิลปกรรมไทยและแบบยุโรปสมัยพระบรมราชินีนาถวิตอเรีย เดิมเขียนแบบเป็นอาคารแบบตะวันตก 3 ชั้น ก่อนจะเปลี่ยนหลังคาเป็นทรงยอดปราสาทแบบไทย จึงเป็นที่มาของชื่อ "ฝรั่งสวมชฎา" นับเป็นปรากฏการณ์ครั้งสำคัญ ที่เกิดอาคารพระที่นั่งขนาดใหญ่ ที่สร้างขึ้นจากการผสมผสานสถาปัตยกรรมงานศิลป์ จากสองฝากอารยธรรมที่ดูไม่เนียนตา
ในห้องโถงของท้องพระโรงกลางของพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท มีโคมไฟระย้าขนาดมหึมาห้อยอยู่กลางห้อง โดยมีตำนานเล่าที่มาของโคมระย้านี้ว่า
โคมระย้ากลางท้องพระโรง พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
เมื่อต้นรัชกาลที่ 5 สมเด็จเจ้าพระยา (ช่วง) ท่านเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน มีบุญวาสนามาก วันหนึ่งมีฝรั่งเอาแคตาลอกโคมระย้าไปให้ดู มีรูปโคมระย้าทำด้วยแก้วเจียระไน สวยงามแพรวพราวมาก ฝรั่งบอกว่าโคมอย่างนี้ผู้มีเกียรติสูงและมีอำนาจวาสนามากในเมืองฝรั่งจึงจะใช้ติดเพดานตึกได้
สมเด็จเจ้าพระยาฯ ท่านดูรูปโคมแล้วก็ถูกใจ ท่านก็ตกลงกับฝรั่งให้สั่งเข้ามา เสียเงินให้ฝรั่งไปเป็นพันๆชั่ง อีกหลายเดือนโคมระย้าจากยุโรปมาถึง ปรากฏว่าโคมนั้นมีขนาดใหญ่โตเกินไปเข้าประตูหน้าบ้านท่านไม่ได้ ถ้าจะเข้าต้องรื้อกำแพงบ้านลง ถึงแม้จะผ่านเข้าบ้านไปได้ ก็ไม่มีที่จะแขวน
หากแขวนห้องใดห้องหนึ่งโคมก็จะห้อยลงมาถึงพื้นห้อง ท่านหมดปัญญาเข้าท่านก็เลยสั่งให้ปลูกโรงมุงจากไว้ริมตลิ่ง ทำคานไม้ซุงแล้วเอาโคมระย้าแขวนเก็บไว้หลายปี
พอพระที่นั่งจักรีมหาปราสาทสร้างเสร็จ ท่านก็ให้หามเอาโคมระย้าใหญ่จากโรงริมตลิ่งเข้าไปน้อมเกล้าฯถวายพระพุทธเจ้าหลวง ให้ติดบนท้องพระโรงกลางพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ว่ากันว่าคราครั้งนั้นท่านเจ้าพระยาฯรื่นเริงเบิกบานมาก
ในกาลต่อมาได้ปรากฏหลักฐานข้อเท็จจริงว่า โคมไฟระย้านี้ อันที่จริงพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงพระองค์ท่านได้ทรงซื้อหามาด้วยพระองค์เอง นาย Lucien Fournereau ชาวฝรั่งเศส ได้ให้รายละเอียดไว้ใน พ.ศ.2437 ว่า
"จากเพดานมีโคมระย้าขนาดมหึมาทำด้วยแก้วซึ่งเคยไปจัดแสดงที่แผนก Baccarat ในงานแสดงสินค้าโลกในปี ค.ศ.1878 (พ.ศ.2421) นอกจากนั้นยังมีเชิงเทียนซึ่งเป็นชุดเดียวกันกับโคมระย้าอีกสองอันตั้งอยู่ใต้ภาพเขียน เครื่องแก้วทั้งสามชิ้นนี้ บริษัทเยอรมัน ซื้อไปและขายให้แก่พระเจ้ากรุงสยาม"
ภาพถ่ายพระที่นั่งอนันตสมาคม
ภาพวาดจำลอง พระที่นั่งอนันตสมาคม ถ่ายจากปฏิทิน
🕌 พระที่นั่งอนันตสมาคมสถาปัตยกรรมหินอ่อนแห่งเดียวในสยาม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้น เพื่อใช้เป็นท้องพระโรงสำหรับ เสด็จออกมหาสมาคม สร้างขึ้นอย่างยิ่งใหญ่ในรูปแบบ Neoclassic เพื่อประกาศถึงความมีอารยะทัดเทียม
บนเพดานโดมของพระที่นั่ง มีภาพเขียนสีปูนเปียกขนาดใหญ่ที่สวยงามจำนวน 6 ภาพ แสดงเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของพระบรมราชจักรีวงศ์ ตั้งแต่รัชกาลที่ 1 - 6
เพดานโดมด้านทิศเหนือ เป็นภาพพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ครั้งดำรงพระยศเป็นสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก เสด็จกลับจากราชการทัพที่เขมร
เพดานโดมด้านทิศใต้ของท้องพระโรงกลาง เป็นภาพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานอภัยทาน และทรงเลิกประเพณีทาส
วังแห่งสยาม ตอนที่ 4 นี้ ได้นำเสนอเรื่องราวสถาปัตยกรรมที่ถูกสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่มีทั้งสถาปัตยกรรมไทย-ฝรั่ง สถาปัตยกรรมแบบฝรั่งจ๋า ก็จะขอตบท้ายด้วยสถาปัตยกรรมแบบจีน ซึ่งมีผู้สร้างถวายพระพุทธเจ้าหลวงกันบ้างนะคะ
🏯 พระที่นั่งเวหาศน์จำรูญ หรือ เทียนเม่งเต้ย (แปลว่าพระที่นั่งฟ้าสว่าง) เป็นพระที่นั่งที่กรมท่าซ้าย ซึ่งเป็นกลุ่มของเหล่าพ่อค้าใหญ่ๆหรือชาติจีน นำโดยพระยาโชฎึกราชเศรษฐี (เถียน โชติกเสถียร) สร้างขึ้นเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สร้างขึ้นภายในหมู่พระราชวังบางปะอิน สำหรับประดิษฐานพระป้ายกษัตริย์บรรพชน เพื่อการเซ่นไหว้ตามธรรมเนียมจีน
ภาพถ่ายจริง กับ ภาพวาดพระที่นั่งเวหาศน์จำรูญ ถ่ายจากปฏิทิน
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
