12 ก.พ. เวลา 01:13 • ประวัติศาสตร์

วันมาฆบูชา เป็นวันสำคัญทั้งทางโลกและทางธรรมอย่างไร?

วันนี้คือ วันที่ 12 กุมภาพันธ์
ตรงกับวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 เป็นวันมาฆบูชา
“มาฆะ” เป็นชื่อของวันเพ็ญเดือน 3
ย่อมาจากคำว่า “มาฆบุรณมี”
แปลว่าการบูชาพระในวันเพ็ญ เดือน 3
วันมาฆบูชาจึงตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3
ซึ่งวันมาฆบูชาเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
เนื่องด้วยเมื่อ 2,600 กว่าปีก่อน
ได้มีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นพร้อมกันในวันนี้อยู่ 4 ประการ
คือ พระภิกษุ 1,250 รูป มาประชุมพร้อมกันยังวัดเวฬุวันโดยมิได้นัดหมาย
พระภิกษุที่มาทั้งหมดนั้นเป็น “เอหิภิกขุอุปสัมปทา"
คือได้รับการอุปสมบทจากพระพุทธเจ้าโดยตรง
พระภิกษุทั้งหมดนั้นล้วนเป็นพระอรหันต์ผู้ทรงอภิญญา 6
และวันดังกล่าวตรงกับวันเพ็ญเดือน 3
1
วันนี้จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า “วันจาตุรงคสันนิบาต”
คือวันที่มีการประชุมพร้อมด้วยองค์ 4
ความสำคัญ 4 ประการนี้
พวกเราส่วนใหญ่จะเคยรับรู้หรือได้ยินกันมาก่อนแล้ว
ทั้งในสมัยเรียนวิชาพระพุทธศาสนา หรือครั้นเมื่อคราวเข้าวัดทำบุญก็ตาม
วันมาฆบูชานอกจากจะเป็นวันจาตุรงคสันนิบาตอย่างที่พวกเราได้ทราบกันแล้ว
วันมาฆบูชายังมีเหตุการณ์สำคัญที่เคยเกิดขึ้นในวันนี้อีก
นั้นคือ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าได้ทรงปลงพระชนมายุสังขาร ณ ปาวาลเจดีย์
เหตุการณ์เกิดขึ้นเมื่อตอนที่พระพุทธองค์มีพระชนมายุ 80 พรรษา
ทรงแสดงนิมิตโอภาสแก่พระอานนท์ว่า
ผู้ใดเจริญอิทธิบาท 4 ประการ อาจมีอายุยืนได้ถึงกัป
แต่พระอานนท์มิได้ทูลอาราธนา เมื่อพระอานนท์ออกไป
พญามารจึงได้มาอาราธนาพระพุทธองค์ให้นิพพาน
พระพุทธองค์ทรงรับและปลงอายุสังขาร
ณ ปาวาลเจดีย์ ว่าอีก 3 เดือนจะเสด็จปรินิพพาน
ทันใดนั้นก็ได้เกิดเหตุแผ่นดินไหวขึ้นมาทันที
พระอานนท์ได้ทราบเรื่องจึงกราบทูลอาราธนา
ให้ทรงพระชนม์ชีพอยู่อีก แต่พระพุทธองค์ได้กล่าวว่า
ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงอะไรได้แล้วตอนนี้
เพราะพระองค์ได้ทรงแสดงนิมิตให้พระอานนท์
เห็นมาแล้ว 16 ครั้ง เพื่อที่พระอานนท์จะได้ทูลอาราธนา
ให้มีพระชนม์ชีพอยู่ต่อ แล้วพระองค์จึงได้ทำนายว่า
ในวันเพ็ญเดือน 6 ที่จะมาถึงนี้ พระองค์จะเสด็จ
เข้าสู่มหาปรินิพพาน ซึ่งตรงกับวันวิสาขบูชาที่พวกเรารู้จักพอดี
จึงถือได้ว่าวันมาฆบูชาเป็น วันคล้ายวันสำคัญของพระพุทธศาสนาหลายอย่าง
ทั้งเป็นวันจาตุรงคสันนิบาตที่มีองค์ครบ 4 ประการ
และเป็นวันที่พระพุทธองค์ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์
รวมไปถึงยังเป็นวันที่พระพุทธองค์ทรงทำการปลงพระชนมายุสังขารอีกด้วย
วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาเช่นนี้
ทุก ๆ ปี พวกเราชาวพุทธมักจะทำบุญตักบาตรในตอนเช้า เข้าวัดฟังเทศน์ ตอนบ่ายฟังพระแสดงพระธรรมเทศนา ในช่วงค่ำก็จะนำดอกไม้ธูปเทียนไปเวียนเทียนเวียนขวารอบพระอุโบสถ
หากเรามองปฏิทินสากลในปัจจุบัน
จะเห็นว่าวันเพ็ญเดือน 3 จะอยู่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์
ใกล้กับวันวาเลนไทน์ บางปีวันมาฆบูชาจะมาก่อน บางปีก็มาทีหลัง
ซึ่งในปีนี้วันมาฆบูชามาก่อนวันวาเลนไทน์ 2 วัน
โดยในเดือนกุมภาพันธ์วัยรุ่นไทยบางกลุ่มก็จะยึดถือค่านิยม ในช่วงนี้ว่าเป็นความรักของคนหนุ่มสาวเพียงอย่างเดียว จนหลงลืมขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมประเพณีของไทยเราไป ทางไทยเราจึงได้ประกาศให้วันมาฆบูชา เป็นวันกตัญญูแห่งชาติ ขึ้นมา เพื่อส่งเสริมค่านิยมที่เหมาะสมแก่วัยรุ่นไทยในเรื่องความกตัญญู และให้หันมาสนใจกับเรื่องความรักอันบริสุทธิ์โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน
วันมาฆบูชาจึง กลายเป็นวันกตัญญูแห่งชาติสำหรับคนไทยเราด้วย โดยนอกจากจะเพื่อแสดงออกถึงวันแห่งความรักอันบริสุทธิ์แล้ว ยังส่งเสริมให้เราระลึกถึงผู้มีพระคุณ ผู้หวังดีของเราทุกคน ไม่ว่าจะเป็นการเข้าไปกราบไหว้ เยี่ยมเยียน หรือนำสิ่งของไปให้ ทั้งหมดนี้จึงอาจกล่าวได้ว่า
1
วันมาฆบูชาเป็นวันสำคัญทั้งในทางโลก และ ทางธรรม
ไม่ว่าเราจะเป็นใคร ไม่ว่าเราจะทำอะไร ไม่ว่าเราจะอยู่ที่ไหน เราก็สามารถเลือกปฏิบัติเพื่อความสมบูรณ์พร้อมทั้งทางกายและใจกันได้ทุกคนครับ...
โฆษณา