The Iliad จากมหากาพย์สู่การค้นหาหลักฐานทางประวัติศาสตร์
มหากาพย์ The Iliad ของ Homer เป็นหนึ่งในผลงานวรรณกรรมที่เก่าแก่และยิ่งใหญ่ที่สุดของอารยธรรมตะวันตก ซึ่งบรรยายเหตุการณ์ช่วงปลาย “สงครามทรอย” สงครามระหว่างกรีกกับนครรัฐทรอย ซึ่งเกิดขึ้นจากความขัดแย้งในเรื่องของความรักและเกียรติยศ แต่คำถามที่ยังคงอยู่จนถึงทุกวันนี้คือ สงครามทรอยเคยเกิดขึ้นจริงหรือไม่?
คือเรื่องมันเป็นอย่างงี้ครับ The Iliad ได้เล่าถึงความโกรธแค้นของ อคิลลีส (Achilles) และการสู้รบอันดุเดือดระหว่างวีรบุรุษกรีกกับกองทัพทรอยที่นำโดย
เฮกเตอร์ (Hector) จุดเริ่มต้นของสงครามคือการที่ ปารีส (Paris) เจ้าชายแห่งทรอย ลักพาตัว เฮเลน (Helen) ภรรยาของเมเนลาอุส (Menelaus) ราชาแห่งสปาร์ตา ทำให้ เมเนลาอุส และ อากาเมมนอน (Agamemnon) ผู้เป็นพี่ชาย ยกทัพกรีกมาล้อมทรอย
เหตุการณ์เริ่มวุ่นวาย เมื่ออคิลลีสรู้สึกถูกดูหมิ่นจาก อากาเมมนอนผู้นำสูงสุดของกองทัพกรีก ที่แย่งตัว บริเซอิส (Briseis) หญิงที่อคิลลีสได้รับมาเป็นรางวัลจากชัยชนะในสงคราม อคิลลีสจึงโกรธและ ปฏิเสธไม่เข้าร่วมการรบ นำไปสู่การเสียเปรียบของฝ่ายกรีกในสนามรบ
เมื่อฝ่ายทรอยนำโดย เฮกเตอร์ โจมตีหนักหน่วง พาโตรคลุส (Patroclus) เพื่อนสนิทของอคิลลีส ได้ไปหาอคิลลีส และขอชุดเกราะของอคิลลีส เพื่อออกรบแทน แต่กลับถูกเฮกเตอร์สังหารอย่างโหดเหี้ยม การตายของพาโตรคลุสปลุกให้อคิลลีสกลับเข้าสู่สนามรบ พร้อมความแค้นที่รุนแรง เขาไล่ล่าศัตรูอย่างดุเดือด และในที่สุดก็ สังหารเฮกเตอร์ได้
ฉากสำคัญในตอนท้ายของเรื่องคือ ปรียัม (Priam) กษัตริย์แห่งทรอย เดินทางลอบเข้าไปในค่ายกรีก เพื่อขอศพของลูกชาย คือ เฮกเตอร์ จากอคิลลีส ฉากนี้แสดงให้เห็นมิติของความเป็นมนุษย์ ความเห็นอกเห็นใจ และการไถ่บาปท่ามกลางความโหดร้ายของสงคราม
แม้จะถูกมองว่าเป็นเพียงตำนานมานับพันปี แต่ความเชื่อที่ว่า “ทรอยเคยมีอยู่จริง” กลับได้รับความสนใจอย่างมากในศตวรรษที่ 19 โดยเฉพาะจาก ไฮน์ริช ชลีมันน์ (Heinrich Schliemann) นักธุรกิจและนักโบราณคดีสมัครเล่นชาวเยอรมันผู้เชื่อมั่นในความจริงของเรื่องเล่าใน The Iliad
ในปี ค.ศ. 1870 ชลีมันน์เริ่มการขุดค้นที่ ฮิซาร์ลิก (Hisarlik) ในประเทศตุรกี ซึ่งเขาเชื่อว่าเป็นที่ตั้งของทรอย และสิ่งที่พบก็ทำให้โลกตะลึง:
- ●พบซากเมืองหลายชั้นทับซ้อนกัน (Troia I–IX) สะท้อนว่าเมืองนี้ถูกสร้าง ทําลาย และสร้างใหม่หลายครั้ง
- ●ชั้นที่เรียกว่า Troia VIIa (ราว 1200 ปีก่อนคริสตกาล) แสดงร่องรอยของการถูกทำลายอย่างรุนแรงจากไฟและอาวุธ
- ●พบเครื่องปั้นดินเผา เครื่องประดับ อาวุธ และโครงสร้างที่เข้ากับคำบรรยายในมหากาพย์
- ●ค้นพบสิ่งที่ชลีมันน์เรียกว่า “ขุมทรัพย์ของปรียัม” แม้ภายหลังจะมีข้อโต้แย้งว่าอาจเป็นวัตถุจากยุคก่อนหน้าทรอยใน The Iliad
อย่างไรก็ตาม นักโบราณคดีรุ่นหลังพบว่า ขุมทรัพย์นั้นอยู่ในชั้นที่เรียกว่า Troia II ซึ่งเก่าเกินกว่าจะตรงกับสงครามทรอยใน The Iliad (Troia VIIa) แลนอกจากนี้ ชลีมันน์ยังลักลอบนำสมบัติออกจากตุรกี และทำให้เกิดข้อพิพาททางกฎหมายระหว่างเยอรมนี-ตุรกี-รัสเซีย
ขุมทรัพย์บางส่วนถูกเก็บไว้ที่ พิพิธภัณฑ์พุชกินในมอสโก หลังถูกยึดโดยกองทัพแดงจากเบอร์ลินในสงครามโลกครั้งที่ 2
ในศตวรรษที่ 20 และ 21 นักโบราณคดีและนักประวัติศาสตร์เช่น Manfred Korfmann ได้ศึกษาฮิซาร์ลิกเพิ่มเติม และยืนยันว่า Troia VIIa มีศักยภาพเป็นเมืองสำคัญของภูมิภาคเอเชียไมเนอร์ และมีโอกาสเผชิญความขัดแย้งกับกลุ่มอารยธรรมกรีก ประเด็นที่นักวิชาการเห็นตรงกันคือ
- ●สงครามทรอยอาจเกิดขึ้นจริง แต่มีลักษณะเป็นสงครามในระดับภูมิภาค ไม่ใช่สงครามมหึมาที่เทพเจ้ามีบทบาทเหมือนในมหากาพย์
- ●The Iliad น่าจะเกิดจากการรวมเรื่องเล่าหลายเหตุการณ์เข้าไว้ด้วยกัน และเติมแต่งด้วยจินตนาการเพื่อสร้างวรรณกรรมที่ทรงคุณค่า
- ●หลักฐานทางโบราณคดีชี้ว่าเมืองนี้ถูกทำลายอย่างรุนแรงในช่วง 1200 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งสอดคล้องกับช่วงเวลาที่ The Iliad พรรณนา
The Iliad เป็นงานเขียนที่ผสมผสานวรรณกรรม ตำนาน และประสบการณ์มนุษย์ได้อย่างทรงพลัง แม้เรื่องราวในบทกวีจะไม่ใช่บันทึกประวัติศาสตร์โดยตรง แต่มันก็นำเสนอ “ความจริงเชิงวัฒนธรรม” ที่สะท้อนค่านิยม ความเชื่อ และความขัดแย้งของมนุษย์ในยุคโบราณ
และแม้เราจะไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าทุกเหตุการณ์ใน The Iliad เกิดขึ้นจริง แต่หลักฐานทางโบราณคดีชี้ว่า “เมืองทรอย” มีอยู่จริง และเคยประสบกับความขัดแย้งอย่างรุนแรงในยุคปลายของสมัยสำริด ซึ่งอาจเป็นที่มาของตำนาน
นี่เป็นบทความที่ค้นคว้าและพูดถึงเรื่องประวัติศาสตร์บทความแรก หากข้อมูลตรงไหนผิดพลาด สามารถแย้งได้ในช่องความคิดเห็นเลยนะครับ
อ้างอิง
- Archaeology Magazine – Was There a Trojan War?
- In Search of the Trojan War
ภาพ : Francesco Monti
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
