กระจายอำนาจแบบไทย ๆ ให้ตำบลตักน้ำราดไฟ
“เรากระจายอำนาจแล้วนะครับ”
ข้าราชการท่านหนึ่งพูดเสียงดังกลางเวทีเสวนา
พลางชี้ไปที่แผนภูมิที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีพื้นที่ครอบคลุมทั่วประเทศ
แต่เขาลืมไปว่า บนแผนภูมิไม่มีรูป “ช้างบุกสวน”
ไม่มีรูป “ลุงแป๊ะเดินเฝ้ายามตีสาม”
และไม่มี “ลูกชาวบ้านที่ต้องหยุดเรียนเพราะพ่อแม่สลับเวรกันไล่ช้าง”
ในนามธรรม เราอาจบอกว่า “กระจายอำนาจสำเร็จแล้ว”
เพราะมี อบต. อบจ. เทศบาล ครบทุกอำเภอ
มีหมวดงบประมาณ
มีช่องให้เขียนแผนพัฒนา
มีระบบข้อมูล
มีคู่มือ 365 หน้า
มีวิธีคำนวณ GPP และ KPI
แต่ในความเป็นจริง อปท. หลายแห่งที่อยู่แนวชายป่าในภาคตะวันออก
กลับ “ถูกปล่อยเกาะ” ท่ามกลางสงครามคนกับช้าง
รัฐไทยไม่ได้กระจายอำนาจ
รัฐไทยแค่ “กระจายหน้าที่” แล้วโยนลูกปิงปองกลับมาว่า
"ของแบบนี้...ท้องถิ่นต้องจัดการเอง"
แต่พอ อบต. จะทำอะไรกลับต้องรอ
รอระเบียบกระทรวง
รอความเห็นชอบจากจังหวัด
รอคลังตีความว่า “ช้าง” เข้าข่ายภารกิจสาธารณะหรือไม่
รอผ่านขั้นตอนที่เขียนมาเพื่อให้ “ทำได้เฉพาะที่รัฐอนุญาต” ไม่ใช่สิ่งที่ท้องถิ่นต้องการ
กระจายอำนาจแบบนี้ มันไม่ได้ให้ “พลัง”
แต่มันให้ “ภาระ” โดยไม่ให้ทรัพยากร
เงินก็ไม่มี
เจ้าหน้าที่ก็ไม่พอ
ระเบียบก็ห้ามทำ
แต่ประชาชนเดินมาหา อบต. ทุกวัน ถามว่า
“เมื่อคืนหมู่ 6 โดนช้างอีกแล้ว ใครจะรับผิดชอบ?”
“เมื่อไหร่จะมีรั้วมีคูกันช้าง?”
“ลูกรถตกคลองตอนไล่ช้าง ระบบแจ้งเตือนทำไมยังไม่ติด?”
คำถามเหล่านี้รัฐส่วนกลางไม่มีวันได้ยิน
แต่คนใน อบต. ต้องกลืนคำตอบทุกวัน ด้วยน้ำเสียงสั่น ๆ ที่ไร้งบ
รัฐไทยบอกว่ากระจายอำนาจ
แต่ความจริงคือการให้ "ตำบลตักน้ำราดไฟ"
ทั้งที่ไม่มีน้ำ ไม่มีขัน และไม่มีสิทธิ์เปิดวาล์ว
ข้อเสนอจากพื้นที่ที่เปียกน้ำตาแต่ไม่มีงบ
1. นิยามใหม่ของ "กระจายอำนาจ" ต้องไม่ใช่แค่การส่งหน้าที่ แต่ต้องส่ง “ทรัพยากร อำนาจตัดสินใจ และสิทธิในการทดลอง”
2. ปรับระเบียบคลังให้ “ความอยู่รอดของคนและสัตว์” คือภารกิจหลัก ไม่ใช่ภารกิจแทรก
3. เปิดทางให้ “ตำบลนำ รัฐหนุน” แทนระบบเดิมที่ “รัฐสั่ง ท้องถิ่นรับ”
ถ้าเรายังปล่อยให้รัฐกลางสั่งการแต่ไม่ให้เครื่องมือ
แล้วคาดหวังว่า อปท. จะรับมือกับ “ไฟ” ทั้งป่าได้ด้วย “ขันน้ำ”
มันไม่ใช่แค่ความล้มเหลว แต่มันคือความอัปยศของระบบบริหารราชการไทย
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
