เมื่อวาน เวลา 00:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🦈 การกลับมาของฉลามที่หายไป 50 ปี: เมื่อฉลามที่หายากที่สุดในโลกปรากฏตัวอีกครั้ง

คุณเคยได้ยินเรื่องราวของสัตว์ที่คิดว่าสูญพันธุ์ไปแล้ว แต่กลับถูกค้นพบอีกครั้งไหมครับ? เรื่องราวแบบนั้นเพิ่งจะเกิดขึ้นจริงๆ กับ ฉลามที่หายากที่สุดชนิดหนึ่งของโลก ซึ่งหายหน้าไปจากบันทึกทางวิทยาศาสตร์นานถึง 50 ปีเต็ม และเพิ่งจะกลับมาปรากฏตัวอีกครั้งที่ปาปัวนิวกินี!
🌊 ตำนานแห่งอ่าวแอสโตรเลบ
ฉลามครีบใบเรือ (Sailback houndshark) หรือที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Gogolia filewoodi เป็นฉลามที่มีลักษณะโดดเด่นคือครีบหลังที่สูงและมีขนาดใหญ่เป็นพิเศษ
เรื่องราวของมันเริ่มต้นขึ้นในปี 1973 เมื่อมีการจับฉลามเพศเมียที่กำลังตั้งท้องตัวหนึ่งได้ในอ่าวแอสโตรเลบ (Astrolabe Bay) ใกล้กับแม่น้ำโกกอล (Gogol river) ในปาปัวนิวกินี และนั่นก็คือ บันทึกทางวิทยาศาสตร์เพียงชิ้นเดียว ที่เรามีเกี่ยวกับฉลามสายพันธุ์นี้มานานกว่าครึ่งศตวรรษ
🤝 การค้นพบที่ไม่ได้คาดฝัน
เรื่องราวได้เปลี่ยนไปในเดือนมีนาคม ปี 2020 เมื่อ แจ็ค ซากูไม (Jack Sagumai) จากกองทุนสัตว์ป่าโลก (World Wildlife Fund-Pacific) และทีมงาน กำลังเก็บข้อมูลการประมงจากชุมชนท้องถิ่น
ทันใดนั้น พวกเขาก็ได้รับภาพถ่ายของฉลามขนาดเล็กหลายตัวที่ถูกจับได้ใกล้ปากแม่น้ำโกกอล ซึ่งทั้งหมดมีลักษณะตรงกับฉลามครีบใบเรือที่หายสาบสูญไป และต่อมาในปี 2022 ก็มีการพบตัวผู้อีกหนึ่งตัว ซึ่งทีมผู้เชี่ยวชาญได้ยืนยันในภายหลังว่านี่คือการค้นพบฉลามครีบใบเรืออีกครั้งในรอบ 50 ปีจริงๆ
🎣 ความจริงที่ชาวประมงรู้มาตลอด
แต่สิ่งที่น่าสนใจที่สุดคือ แม้การค้นพบนี้จะเป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้นสำหรับวงการวิทยาศาสตร์ แต่สำหรับชาวประมงในอ่าวแอสโตรเลบแล้ว พวกเขากลับไม่ได้ประหลาดใจนัก
พวกเขารายงานว่ายังคงพบเห็นและจับฉลามชนิดนี้ได้เป็นครั้งคราวขณะที่ออกหาปลา นี่จึงเป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่า แม้สิ่งมีชีวิตบางชนิดอาจจะ “หายไป” จากโลกของนักวิทยาศาสตร์ แต่พวกมันอาจจะยังไม่ได้หายไปจากโลกของความเป็นจริง และความรู้ของคนในท้องถิ่นก็คือจิ๊กซอว์ชิ้นสำคัญที่ขาดหายไป
🏡 เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
ท้องทะเลไทยคือบ้านของความหลากหลายทางชีวภาพทางทะเลที่อุดมสมบูรณ์ และเราก็มีสัตว์ทะเลหายากอีกหลายชนิดที่ยังคงเป็นปริศนาสำหรับนักวิทยาศาสตร์
เรื่องราวของฉลามครีบใบเรือจึงเป็นบทเรียนที่ทรงพลังสำหรับงานอนุรักษ์ในประเทศไทย มันตอกย้ำให้เราเห็นว่า การจะปกป้องทรัพยากรทางทะเลได้อย่างแท้จริงนั้น เราไม่สามารถพึ่งพาแค่นักวิทยาศาสตร์ในห้องแล็บได้ แต่ต้องอาศัยความร่วมมือและการรับฟัง ชุมชนชาวประมงท้องถิ่น ซึ่งเป็นผู้ที่ใช้ชีวิตอยู่กับท้องทะเลทุกวันและมีความรู้ที่ประเมินค่าไม่ได้ซ่อนอยู่
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ กลับมาแล้ว: ฉลามครีบใบเรือ (Sailback houndshark) ซึ่งเป็นหนึ่งในฉลามที่หายากที่สุดในโลก ได้รับการบันทึกทางวิทยาศาสตร์อีกครั้งในรอบ 50 ปี
✅ พลังของคนท้องถิ่น: การค้นพบครั้งนี้เกิดขึ้นจากการทำงานร่วมกับ ชุมชนชาวประมงท้องถิ่น ซึ่งเป็นผู้พบและส่งข้อมูลให้กับนักวิทยาศาสตร์
✅ ความรู้ที่หายไป: เรื่องราวนี้ชี้ให้เห็นว่า แม้ฉลามชนิดนี้จะ "หายไป" จากโลกวิทยาศาสตร์ แต่ชาวบ้านในพื้นที่ยังคงพบเห็นมันอยู่เป็นครั้งคราว
✅ บทเรียนสำคัญ: นี่คือบทเรียนที่ตอกย้ำว่า ความรู้ของคนในท้องถิ่น มีความสำคัญอย่างยิ่งต่องานวิจัยและการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
คุณคิดว่าความรู้ของชาวบ้านหรือคนในท้องถิ่น มีความสำคัญต่องานอนุรักษ์ในประเทศไทยมากแค่ไหนครับ? แล้วคุณเคยได้ยินเรื่องราวการค้นพบที่น่าทึ่งจากคนในชุมชนของคุณบ้างไหม?
มาแบ่งปันเรื่องราวกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ 🌊 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมทึ่งไปกับการกลับมาของฉลามหายากตัวนี้ด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Sagumai, J., et al. (2025). Rediscovery of one of the world's rarest sharks, the sailback houndshark Gogolia filewoodi, in Papua New Guinea. Journal of Fish Biology. https://doi.org/p33g
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ท้องทะเลเต็มไปด้วย "เรื่องราว" ที่ยังไม่ถูกค้นพบ ซึ่งมักจะถูกเก็บรักษาไว้ในความทรงจำของ "ผู้คน" ที่อาศัยอยู่กับมัน...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "นักมานุษยวิทยาทางทะเล" ที่จะรับฟังและรวบรวมเรื่องราวจากทั้งฝั่งวิทยาศาสตร์และภูมิปัญญาท้องถิ่น แล้วนำมาเรียบเรียงเป็นความรู้ที่สมบูรณ์สำหรับคุณ
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้เราสามารถเดินทางไป "รับฟัง" เรื่องราวที่น่าทึ่งเหล่านี้ต่อไปได้ครับ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา