30 ก.ย. เวลา 01:00 • ท่องเที่ยว

เปิดตำนานปราสาทญี่ปุ่น EP.2 ปราสาทโอดาวาระ (Odawara Castle) — ปราการแห่งการต่อต้านครั้งสุดท้าย!

มาเดินทางกันต่อกับ EP.2 ซึ่งจะพาเราเข้าสู่ยุคที่ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ผู้สืบอำนาจต่อจากโนบุนางะขึ้นสู่จุดสูงสุด แต่ก็ต้องเผชิญกับการต่อต้านที่แข็งแกร่งที่สุด ณ ปราสาทโอดาวาระ ค่ะ
ในซีรีส์ "ตามรอย 8 ปราสาทญี่ปุ่น…เล่าตำนานเปลี่ยนแผ่นดิน" เราได้เห็นการปฏิวัติอำนาจโดย โอดะ โนบุนางะ ใน EP.1 ปราสาทอาซึจิ (Azuchi Castle) ไปแล้ว คราวนี้เราจะเดินทางเข้าสู่ ยุคสูงสุด (The Golden Apex) ของ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ
แต่ก่อนที่อำนาจของเขาจะเบ็ดเสร็จอย่างสมบูรณ์ ฮิเดโยชิจะต้องเผชิญหน้ากับปราการสุดท้ายที่ยืนหยัดต้านทานการรวบอำนาจของเขา นั่นคือ ปราสาทโอดาวาระ ป้อมปราการที่แข็งแกร่งที่สุดในยุคเซ็นโกกุ
📌 สามารถเข้าดูข้อมูลการท่องเที่ยว ปราสาทโอดาวาระ (Odawara Castle) เพิ่มเติมได้ทางเว็บไซต์ https://odawaracastle.com/
จุดเด่น: ปราสาทขนาดเล็กอันแข็งแกร่ง มีการจัดแสดงนิทรรศการและโบราณวัตถุ สามารถมองเห็นวิวอันงดงามจากหอคอย
🐯 รู้จักขุนพลผู้สร้างยุคทอง: โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ
การขึ้นสู่อำนาจของ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ เริ่มต้นอย่างรวดเร็วในปี ค.ศ. 1582 เมื่อเขาตอบโต้อย่างฉับพลันต่อเหตุการณ์ที่แม่ทัพ อาเคจิ มิตสึฮิเดะ ก่อกบฏสังหารเจ้านายอย่างโนบุนางะที่วัดฮอนโนจิ (Honnō-ji Incident) ฮิเดโยชิเอาชนะมิตสึฮิเดะได้และเข้ากุมอำนาจแทนที่ เขาเดินหน้าสานต่อภารกิจรวบอำนาจด้วยการปราบคู่แข่ง จนกระทั่ง การเอาชนะตระกูลโฮโจที่ปราสาทโอดาวาระในปี 1590 ญี่ปุ่นจึงถูกรวมเป็นหนึ่งอย่างเบ็ดเสร็จ
🎉 การปฏิรูปเพื่อรวมศูนย์อำนาจ
เพื่อควบคุมประเทศอย่างสมบูรณ์ ฮิเดโยชิได้ดำเนินการปฏิรูปที่สำคัญหลายอย่าง ซึ่งส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและเศรษฐกิจอย่างลึกซึ้ง:
  • ยุติสงครามภายใน: เขาสั่ง ทำลายปราสาท หลายแห่งที่สร้างขึ้นในยุคสงครามกลางเมือง และออกกฎ "การล่าดาบ" (Sword Hunt) ในปี 1588 เพื่อยึดอาวุธจากชาวนา
  • ปฏิรูประบบซามูไร: เขาบังคับใช้การแบ่งชนชั้นอย่างชัดเจน โดยห้ามซามูรีทำการเกษตร และ บังคับให้ย้ายเข้าไปอยู่ในเมืองปราสาท (Castle Towns) เพื่อให้การควบคุมจากศูนย์กลางเข้มแข็งขึ้น ซึ่งเป็นการสานต่อและขยายผลแนวคิดที่เริ่มมาตั้งแต่สมัยปราสาทอาซึจิ
  • ศูนย์กลางแห่งความยิ่งใหญ่: ในปี 1590 ซึ่งเป็นปีเดียวกับชัยชนะที่โอดาวาระ ปราสาทโอซาก้า อันยิ่งใหญ่ของฮิเดโยชิก็ได้สร้างเสร็จสมบูรณ์ ซึ่งเราจะมาเปิดประวัติปราสาทที่ยิ่งใหญ่ตลอดกาลอย่างปราสาทโอซาก้ากันต่อใน EP.3
Toyotomi Hideyoshi ภาพจาก Wikipedia
🎢 ความทะเยอทะยานที่ไม่สิ้นสุด
หลังจากรวบรวมแผ่นดินญี่ปุ่นได้สำเร็จ ฮิเดโยชิกลับไม่อาจหยุดความทะเยอทะยานอันยิ่งใหญ่ของตนไว้ได้ เขาหวังจะขยายอำนาจข้ามทะเล ไปพิชิตแผ่นดินจีนอันกว้างใหญ่ ปี ค.ศ. 1592 กองทัพญี่ปุ่นบุกขึ้นฝั่งเกาหลี รุกคืบยึดกรุงโซลได้ภายในเวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ โลกดูเหมือนจะตกอยู่ในกำมือของเขาแล้ว
แต่โชคชะตาก็หักเหอย่างรวดเร็ว เมื่อกองกำลังจีนและเกาหลีร่วมมือกันตอบโต้ ญี่ปุ่นถูกตีโต้กลับอย่างหนักจนต้องล่าถอย ฮิเดโยชิผู้ดื้อรั้นยังคงมุ่งมั่น “พิชิตแผ่นดินใหญ่” อย่างไม่ยอมลดละ แต่ก็ไม่อาจถึงฝั่งฝัน ปี ค.ศ. 1598 กองทัพของเขาต้องถอนกลับทั้งหมดและในปีเดียวกันนั้นเอง ฮิเดโยชิผู้ทะเยอทะยานก็สิ้นลมหายใจ ทิ้งความฝันอันยิ่งใหญ่ไว้เป็นเพียงตำนานที่ไม่สมบูรณ์
หลังจากนั้น โทกุงาวะ อิเอยาสุ พันธมิตรผู้เฉลียวฉลาดของเขา ก็ก้าวขึ้นมาเป็นผู้มีอำนาจที่สุดแทน
ตราประจำตระกูลโทโยโทมิ (Toyotomi Mon) หรือที่เรียกว่า "โกะ-ชิจิ โนะ คิริ" (Go-Shichi no Kiri - 五七の桐) ซึ่งเป็นรูป ดอกพอลโลเนีย (Paulownia) หรือที่รู้จักกันในชื่อ ต้นคิริ (Kiri) ภาพจาก Wikipedia
🐒 จากลูกชาวนาสู่ผู้ปกครองแผ่นดิน: เส้นทางของโทโยโทมิ ฮิเดโยชิ
เราได้เห็นเส้นทางสู่จุดสูงสุดของฮิเดโยชิแล้ว แต่แท้จริงชายผู้นี้คือใคร? มาย้อนสู่จุดเริ่มต้นที่แท้จริงของเขากันค่ะ
เรื่องราวของ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ (เดิมชื่อ คิโนชิตะ โทคิจิโร่) นั้นแตกต่างจากไดเมียวส่วนใหญ่ เพราะเขาไม่ได้เกิดในตระกูลซามูไรผู้สูงศักดิ์ แต่มาจากตระกูล ชาวนาผู้ยากจน ด้วยความฉลาดเฉลียวและทะเยอทะยาน ทำให้เขาทิ้งชีวิตชาวนาและเริ่มต้นอาชีพด้วยการเป็นเพียง คนรับใช้ ที่ถวายงานรับใช้ โอดะ โนบุนางะ
ด้วยไหวพริบ ความสามารถในการบริหารจัดการ และความจงรักภักดีที่โดดเด่น ฮิเดโยชิไต่เต้าอย่างรวดเร็วจากคนแบกเกือก (Sandal-bearer) สู่ตำแหน่ง ขุนพลคนสนิท ของโนบุนางะ เขาเป็นที่รู้จักในนามผู้ที่ใช้ สติปัญญา และ กลยุทธ์ทางการเมือง มากกว่าพละกำลัง ทำให้เขากลายเป็นที่พึ่งของโนบุนางะในการศึกสำคัญหลายครั้ง
💪 ตราคิริ: เกียรติยศที่แลกมาด้วยอำนาจ
หลังจากการสังหารโนบุนางะในปี ค.ศ. 1582 ฮิเดโยชิได้ใช้ความเร็วและความเด็ดขาดชำระแค้นให้เจ้านายและยึดอำนาจมาไว้ในมือ เมื่อเขาก้าวขึ้นเป็นผู้รวบอำนาจสูงสุดในญี่ปุ่น เขาได้รับเกียรติสูงสุดจากองค์จักรพรรดิให้ใช้ ตราดอกคิริ (Paulownia) หรือที่เรียกว่า "โกะ-ชิจิ โนะ คิริ" ซึ่งเป็นตราที่สงวนไว้สำหรับราชวงศ์และผู้ที่ได้รับเกียรติยศสูงสุดเท่านั้น
การได้รับตรานี้เป็นการตอกย้ำว่า ฮิเดโยชิ ไม่ใช่เพียงแค่ลูกชาวนาอีกต่อไป แต่คือ ผู้ปกครองแผ่นดินโดยสมบูรณ์ ผู้ซึ่งได้พิสูจน์ตนเองด้วยความสามารถจนสามารถสร้างยุคทองที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่นได้
ดังนั้น ตราสีทองที่ปรากฏบนธง ชุดเกราะ และใน ปราสาทโอซาก้า ของเขา (ซึ่งเราจะมาเปิดประวัติกันต่อใน EP.3) จึงไม่ใช่แค่ตราตระกูล แต่เป็น สัญลักษณ์ของอำนาจที่ได้รับการรับรองจากสวรรค์ ในสายตาของชาวญี่ปุ่นค่ะ
ความเฉลียวฉลาดของฮิเดโยชิปรากฏอย่างเต็มที่ในยุทธการโอดาวาระ ซึ่งเป็นจุดที่กลยุทธ์ของฮิเดโยชิฉายชัดเหนือป้อมปราการเหล็กที่ขึ้นชื่อว่าแข็งแกร่งที่สุดแห่งยุค มาลองดูกันว่า ฮิเดโยชิใช้เล่ห์กลใดในการพิชิตปราสาทอันเกรียงไกรนี้ได้สำเร็จ
หอคอยหลักของปราสาทโอดาวาระที่ได้รับการสร้างขึ้นใหม่ หอคอยปราสาทโอดาวาระที่เราเห็นในปัจจุบัน ซึ่งไม่ใช่โครงสร้างดั้งเดิม แต่เป็นอาคารที่ถูกสร้างขึ้นใหม่ด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กในปี 1960 ตามภาพวาดในยุคเอโดะ ภาพจาก Wikipedia
ปราสาทโอดาวาระนับเป็นศูนย์กลางอำนาจของตระกูล โฮโจ (Hōjō) มายาวนาน ปราสาทแห่งนี้ไม่ได้โดดเด่นเพียงแค่ความสวยงาม แต่เป็นที่รู้จักในฐานะป้อมปราการที่ยากจะทำลาย เนื่องจากมีการวางผังเชิงป้องกันที่ซับซ้อน
ดังนั้น การก้าวขึ้นเป็นผู้รวบอำนาจที่ทรงอิทธิพลที่สุดในญี่ปุ่นของ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ จะไม่มีวันสมบูรณ์ได้ตราบใดที่ตระกูลโฮโจ ซึ่งมีอำนาจปกครองภูมิภาคคันโตอันอุดมสมบูรณ์ ยังคงท้าทายอำนาจของเขาอยู่ การเผชิญหน้าครั้งสุดท้ายจึงเกิดขึ้นที่ปราสาทโอดาวาระ
⚔️ ศึกโอดาวาระ (Siege of Odawara, ค.ศ. 1590): การปิดฉากยุคเซ็นโกกุ
ในปี ค.ศ. 1590 โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ นำทัพขนาดมหึมาถึง 220,000 นาย เข้ารายล้อมปราสาทโอดาวาระ ซึ่งถือเป็นการปิดฉากยุคเซ็นโกกุอย่างแท้จริง การรบครั้งนี้ไม่ได้อาศัยการเข้าโจมตีแบบบ้าระห่ำ แต่เป็นการใช้ กลยุทธ์โอบล้อมทางเศรษฐกิจและจิตวิทยา เป็นหลัก
แม้ปราสาทโอดาวาระจะเป็น ป้อมปราการบนที่ราบ ที่แข็งแกร่ง มีคูน้ำกว้างและกำแพงดินหลายชั้นยากต่อการทะลวงเข้าไป ฮิเดโยชิก็ตอบโต้ด้วยการสร้าง ปราสาทอิชิงาคิยามะ (Ishigakiyama) ขึ้นมาบนเนินเขาที่สามารถมองเห็นโอดาวาระได้ทั้งหมดภายในเวลาไม่ถึง 3 เดือน ปราสาทจำลองที่สร้างเสร็จนี้ไม่เพียงแต่ใช้เป็นฐานทัพ แต่ยังใช้เป็น สงครามจิตวิทยา ที่แสดงให้ตระกูลโฮโจเห็นถึงความมั่งคั่งและพลังอำนาจที่เหนือกว่าอย่างท่วมท้น
หลังจากการปิดล้อมอย่างยาวนานโดยที่กองทัพโฮโจไม่สามารถฝ่าวงล้อมออกมาได้ และเสบียงเริ่มขาดแคลน ตระกูลโฮโจก็ตัดสินใจยอมจำนนในที่สุด ดังนั้น การล่มสลายของโอดาวาระ จึงเป็นเสมือนชัยชนะครั้งสำคัญที่ส่งให้ฮิเดโยชิ ก้าวขึ้นสู่บัลลังก์ของผู้มีอำนาจสูงสุดในญี่ปุ่นได้อย่างเบ็ดเสร็จ
🌻 โชคชะตาแห่งการฟื้นคืนชีพ: ปราสาทโอดาวาระในยุคหลัง
หลังจากถูกยึดโดย โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ปราสาทโอดาวาระก็ยังคงเผชิญกับโชคชะตาอันหนักหน่วง ถูกทำลายด้วยแผ่นดินไหวในปี 1703 และถูกรื้อถอนตามนโยบายของรัฐบาลยุคเมจิในปี 1870 จนเหลือเพียงซาก
ทว่า ปราสาทแห่งนี้ก็ "ไม่เคยยอมจำนนอย่างแท้จริง" หอคอยหลักได้ถูกสร้างขึ้นใหม่อีกครั้งในปี 1960 ด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก โดยอิงจากแบบแปลนในยุคเอโดะ ปัจจุบันปราสาทโอดาวาระกลับคืนสู่ความสง่างามท่ามกลางสวนสวย (ซึ่งเป็นจุดชมซากุระยอดนิยม) และเต็มไปด้วยแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ เช่น พิพิธภัณฑ์นินจา และ พิพิธภัณฑ์ซามูไร
ภาพบรรยากาศการท่องเที่ยวปราสาทโอดาวาระ ภาพจาก odawaracastle.com
การล่มสลายและการฟื้นคืนอย่างไม่ยอมแพ้ของปราสาทโอดาวาระจึงเป็นแรงบันดาลใจที่สะท้อนว่าแม้จะพ่ายแพ้ แต่ก็สามารถกลับมายืนหยัดได้อย่างสง่างามเสมอ
แต่ความสำคัญที่แท้จริงคือการเป็นจุดเปลี่ยนผ่านสำคัญทางประวัติศาสตร์ การล่มสลายของโอดาวาระไม่ได้เป็นเพียงการสิ้นสุดของตระกูลโฮโจเท่านั้น แต่เป็นการ สิ้นสุดของยุคเซ็นโกกุ และการปูทางอย่างสมบูรณ์ให้กับยุคทองของ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ซึ่งนำไปสู่การสร้างศูนย์กลางอำนาจที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของเขา ณ ปราสาทโอซาก้า ติดตามได้ใน EP.3 ปราสาทโอซาก้า (Osaka Castle) — สัญลักษณ์แห่งยุคทองที่แสดงความยิ่งใหญ่ของผู้พิชิตคนนี้อย่างเต็มภาคภูมิ!
และก่อนที่เราจะไปสัมผัสความยิ่งใหญ่สูงสุดของฮิเดโยชิใน EP.3 นั้น ตามรอยตำนานโลก by AORii - ออริ ขอชวนเพื่อนนักเดินทางมาพักจิบเครื่องดื่มสบาย ๆ เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการเดินทางครั้งต่อไป
เติมพลังให้ร่างกายและจิตใจด้วยรสชาติจากญี่ปุ่นแท้ ๆ ที่ช่วยสร้างสมาธิและความสงบในแบบฉบับเซน... ลองนี่เลยค่ะ [New] UCC - Instant Matcha Latte
✍ หมายเหตุ: การซื้อสินค้าผ่านลิงก์นี้ถือเป็นการ สนับสนุน การทำงานของ AORii – ออริ โดยเราจะได้รับค่าคอมมิชชันเล็กน้อยจากการขาย ซึ่งไม่มีผลกระทบใด ๆ ต่อราคาสินค้าที่คุณต้องจ่ายค่ะ ขอบคุณที่สนับสนุนเรา 🙇‍♀️💖
โฆษณา