สมองทำอะไรตอนเรานอนหลับ แล้วทำไมถึง ‘ฝันเห็นเลขเด็ด’
วันนี้มีเรื่องที่น่าสนใจมาให้อ่านกัน เป็นเรื่องที่อยู่ใกล้ตัวและมีประสบการณ์กันทุกคนอย่างแน่นอน
เรื่องนี้ก็คือ ‘ความฝัน’ อย่างที่บอกเราทุกคนต้องเคยฝันกันแหละ
แต่เคยสงสัยไหมว่า ‘ทำไมสมองเราถึงชอบสร้างหนังบู๊ หนังรัก หรือหนังสุดพิลึกที่ไร้เหตุผลให้เราดูตอนหลับ?’
เอาหละเดี๋ยววันนี้จะพาไปไขกลไกสมองที่ซ่อนเบื้องหลังของภาพความฝัน
รับรองว่าอ่านจบแล้วจะร้องว้าวอย่างแน่นอน
ยิ่งใครที่ฝันแล้วชอบเอาไปตีเป็นเลขเด็ดเพื่อซื้อล็อตเตอรี่ยิ่งต้องอ่านเลย
ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ‘ทำไมเราถึงฝันเป็นเรื่องเป็นราว?’
การที่เรานอนหลับ ไม่ได้แปลว่าสมองของเราหลับไปด้วย แต่ตรงกันข้ามเลย
สมองยังคงทำงานหนักมาก เพียงแต่เปลี่ยนโหมดการทำงานไปจากตอนที่เราตื่น
ซึ่งความฝันที่เราฝันส่วนใหญ่ มักจะเกิดขึ้นในช่วงที่เรียกว่า ‘REM Sleep’ (Rapid eye movement)
- ★โรงถ่ายทำหนัง ช่วง REM Sleep
เป็นช่วงที่สมองของเราทำงานคล้ายกับตอนตื่นเลยครับ คลื่นสมองจะมีความถี่สูงขึ้น ลูกตาจะกลิ้งกลอกไปมาอย่างรวดเร็ว เป็นที่มาของคำว่า REM นั่นเอง
แต่ที่น่าทึ่งคือร่างกายกลับอยู่ในภาวะที่กล้ามเนื้อถูกยับยั้งการเคลื่อนไหวเอาไว้
อารมณ์คล้ายกับการเป็นอัมพาตชั่วคราว (ที่บางคนเข้าใจว่าเป็น 'ผีอำ' นั่นแหละครับ)
ซึ่งเป็นกลไกป้องกันไม่ให้เราลุกขึ้นมาทำตามเรื่องราวในฝันจนเกิดอันตราย
💡 รู้หรือไม่: โดยปกติแล้ว ถ้าเรานอน 7-8 ชั่วโมง เราจะใช้เวลากับการฝันในระยะ REM รวมกันประมาณ 1.5 - 2 ชั่วโมง หรือพูดง่ายๆ คือ เราทุกคนฝันอยู่ตลอดเวลาที่นอน เพียงแต่เรามักจะจำไม่ได้เท่านั้นเอง
- ★สมองส่วนที่ทำหน้าที่เป็น ‘ผู้กำกับหนัง’
หัวใจของการที่เราฝันคือการทำงานของสมองนี่แหละ
สมองส่วนหน้า (Prefrontal Cortex) สมองส่วนนี้ทำหน้าที่เหมือนเป็นผู้บริหาร ที่คอยควบคุมตรรกะ การคิดอย่างมีเหตุมีผล และการยับยั้งช่างใจ แต่ แต่ แต่ว่าในช่วงที่ร่างกายเข้าสู่โหมด REM Sleep
สมองส่วนนี้จะทำงานลดลงอย่างมาก ทำให้เป็นสาเหตุหลักที่เรื่องราวในความฝันของเราบางเรื่องมักจะดูแปลกๆ พิลึกๆ ไม่มีตรรกะ ไร้เหตุผลสุดๆ
เช่น เรากระโดดได้สูงขึ้นไปอยู่บนดาดฟ้าตึกได้ , เรายกรถด้วยมือเปล่าได้เพราะมันเบามาก หรือ แม้แต่โดนปืนยิงแล้วกลับไม่เป็นอะไรเลย (ใครเคยฝันแปลกๆแบบนี้คงเข้าใจขึ้นนะ)
สมองส่วนอารมณ์ (Limbic System) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Amygdala (อะมิกดาลา) ที่ทำหน้าที่คอยควบคุมเรื่องอารมณ์ และ Hippocampus (ฮิปโปแคมปัส) ที่เกี่ยวกับความจำ
กลับมีการทำงานอย่างหนักหน่วง ทำให้ฝันเต็มไปด้วยสีสันทางอารมณ์ ไม่ว่าจะเป็นความกลับ ความสุข หรือความตื่นเต้น
- ★แล้วคำถามต่อมาก็คือ ‘หน้าที่หลักของความฝันคืออะไร?’
ตามหลักทฤษฏีของนักวิทยาศาสตร์และนักจิตวิทยาได้ให้ 3 แนวคิดหน้าที่ของความฝันไว้ดังนี้
1. การประมวลผลข้อมูลและความจำ (Memory Consolidation)
- ความฝันนั้นช่วยจัดระเบียบสมองและบันทึกความทรงจำระยะสั้นให้กลายเป็นความทรงจำระยะยาว โดยการทบทวนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในระหว่างวัน
2. การบำบัดทางอารมณ์ (Emotional Regulation)
- เป็นเหมือนพื้นที่ปลอดภัยให้เราได้ซ้อมรับมือกับอารมณ์ที่รุนแรงหรือความกังวลที่ถูกเก็บเอาไว้ โดยที่ไม่ได้มีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตจริง
3. การแก้ปัญหา (Problem Solving)
- บางทฤษฎีเชื่อว่าสมองของเรานั้นใช้ความฝันเป็นเหมือนห้องแล็บในการลองแก้ไขปัญหาหรือสร้างสรรค์ไอเดียใหม่ๆ โดยปราศจากข้อจำกัดของตรรกะ
- ★สุดยอดเทคโนโลยีสมอง Lucid Dreaming (ฝันรู้ตัว)
หากสมองส่วนตรรกะทำงานลดลงจนเราฝันป่วง...
แล้วถ้าเราสามารถสั่งให้ สมองส่วนตรรกะ (Prefrontal Cortex) กลับมาทำงานนิดหน่อยในขณะฝันล่ะ?
สิ่งที่เกิดขึ้นคือ "Lucid Dreaming"
Lucid Dreaming คือภาวะที่เรารู้ตัวว่า ‘เรากำลังฝันอยู่’ ซึ่งบางคนสามารถ ควบคุมเรื่องราวความฝันได้ด้วย คุณสามารถที่จะบินได้ หรือเนรมิตทุกสิ่งให้เป็นอย่างใจนึกได้
นี่คือหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่า สมองของมนุษย์มีความสามารถในการตระหนักรู้แม้ในขณะหลับ และเป็นประเด็นที่นักวิจัยกำลังศึกษาเพื่อใช้บำบัดผู้ที่มีปัญหาฝันร้ายซ้ำซาก
สรุปง่ายๆคือ เมื่อสมองส่วน ‘เหตุผล’ ถูกพักงาน และสมองส่วน ‘อารมณ์และความจำ’ มีการทำงานอย่างเต็มที่ มันก็เหมือนกับ “เรามีภาพ มีข้อมูล ความทรงจำ อารมณ์ที่ค้างคา แต่ดันไม่มีใครคอยจัดเรียงให้เป็นระเบียบ”
สมองก็เลยทำการ ‘ปะติดปะต่อ’ สิ่งเหล่านี้เข้าด้วยกันแบบมั่วๆ แต่ดันออกมาเป็น ‘เรื่องราว’ เหมือนกับหนังที่เรากำลังดูนั่นเอง
พอพูดถึงเรื่องความฝันสำหรับคนไทยคงหนีไม่พ้นกับการ ‘ตีตัวเลขลอตเตอรี่จากความฝัน’
ทั้งสองสิ่งนี้มันเชื่อมโยงกันได้ยังไง มาเดี๋ยวจะเล่าให้ฟังต่อ
1. ต้นกำเนิดของการ ‘ตีเลข’ จากความฝัน
ต้องบอกก่อนว่าความเชื่อเรื่องการทำนายฝันมีมาตั้งแต่สมัยโบร่ำโบราณแล้วครับ
ซึ่งมันเป็นการที่มนุษย์มีความพยายามที่จะหาความหมายจากสิ่งที่เราได้เห็นในฝัน เพื่อเชื่อมโยงเข้ากับสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
สำหรับเรื่องตัวเลขเนี่ยมันถูกพัฒนามาจากการตีความสัญลักษณ์ในความฝัน ลองนึกภาพตามว่าคนยุคโบราณที่ฝันเห็น ‘งู’ แล้วนำมาผูกโยงกับสถานการณ์บางอย่างที่เกิดขึ้นกับตัวเอง เช่น เกิดโชคดีในวันนั้น เป็นต้น แล้วก็เกิดการพัฒนามาเรื่อยๆเป็นสถิติ
จนกระทั่งเริ่มเชื่อมโยงเข้ากับตัวเลข (เช่น งู = 5,6,9) จนกลายเป็นการทำนายฝันนั่นเอง ทีนี้พอนำตัวเลขไปเชื่อมโยงต่อกับล็อตเตอรี่ พอมีบางคนถูกรางวัลขึ้นมา ความเชื่อนี้ก็จะถูกต้องย้ำละแพร่หลายออกไป
2. ในมุมของนักจิตวิทยา
ถ้าเรามองแบบเป็นกลาง ความฝันนั้นไม่ได้มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ยืนยันว่าสามารถใช้ทำนายล็อตเตอรี่ได้ครับ แต่สิ่งที่เกิดขึ้นทางจิตวิทยาเรียกว่า ‘อคติในการยืนยัน’ (Confirmation Bias)
เมื่อถูกรางวัลขึ้นมา
เราฝันถึง ‘งู’ แล้วไปซื้อล็อตเตอรี่เลข 5 แล้วบังเอิญถูกรางวัล เราก็จะจำเหตุการณ์นี้ได้แม่นมาก แล้วใช้มันเป็นหลักฐานยืนยันว่า ‘ความฝันนี้แม่นจริง’
เมื่อไม่ถูกรางวัล
ในทางกลับกันเมื่อเราฝันถึง ‘งู’ แล้วไปซื้อล็อตเตอรี่เลข 5 แต่ดันไม่ถูกรางวัล เราก็มักจะลืืมความฝันนั้นไปอย่างรวดเร็ว หรือพยาพยามหาเหตุผลมาแก้ต่าง เช่น ตีความผิด , เลขเคลื่อน ฯลฯ
ดังนั้นการที่เราเชื่อและรู้สึกว่า ‘ความฝันบอกเลข’ มันคือการผสมผสานระหว่าง ความเชื่อทางวัฒนธรรม กับ กลไกทางจิตวิทยาที่เลือกจะจดจำเฉพาะสิ่งที่สอดคล้องเชื่อมโยงตามความเชื่อของเรานั่นเอง
เห็นไหมครับว่าเรื่องความฝันมันซับซ้อนและน่าสนใจขนาดไหน
ในทางวิทยาศาสตร์: ความฝันเป็นเหมือนการ "จัดบ้าน" ครั้งใหญ่ของสมองในช่วงที่เราพักผ่อน โดยมี "ตรรกะ" พักงานไป
ทำให้เรื่องราวที่ออกมาเลยเป็นแบบมีสีสัน เต็มไปด้วยอารมณ์ และบางครั้งก็ป่วงจนน่าตกใจ
ส่วนเรื่องการตีเลขจากความฝัน: ถือว่าเป็น "อรรถรส" ที่เพิ่มเข้ามาในชีวิตครับ เป็นความเชื่อที่อยู่คู่สังคมไทยมาช้านาน และเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมที่ทำให้ชีวิตมีสีสันขึ้นมาบ้าง
แต่ต้องย้ำนะครับว่าการเสี่ยงโชคทุกรูปแบบควรเป็นไปตามกำลัง และใช้ "วิจารณญาณ" ในการตัดสินใจเสมอ อย่าให้ความฝันมาทำให้เราเดือดร้อนทางการเงินเด็ดขาดนะ
เอาหละถ้าคืนนี้ใครฝันเห็นอะไรแปลกๆ ก็ลองมาคิดทบทวนดูใหม่นะว่ามันเป็นแค่ภาพที่สมองกำลังฉายให้ดูเพื่อประมวลผลเรื่องราวที่เราค้างคาใจ หรือคุณกำลังจะเข้าสู่โหมด Lucid Dream เพื่อเป็นผู้กำกับหนังชีวิตในฝันกันแน่😉
ก่อนจากกันคอมเมนต์บอกกันหน่อยว่า ‘เคยฝันอะไรแปลกๆกันบ้างไหม แล้วความฝันนั้นเป็นไง’
------------
📊ชวนตอบแบบสำรวจประสบการณ์การใช้งานแอปฯ Blockdit
ใช้เวลาไม่นาน 1 - 2 นาทีเท่านั้นเอง
📌 ทำแบบสำรวจ 👉 https://bit.ly/4iTuZtx
⭐️โปรโมตแบรนด์ให้ตรงเป้า เข้าถึงคนจริง แบบมีคุณภาพ บนแพลตฟอร์ม Blockdit
สนใจกรอกฟอร์ม 📲 https://bit.ly/497KSYM
- 113
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
