Blockdit Logo (Mobile)
นานาสาระ
•
12 พ.ย. เวลา 09:50 • ประวัติศาสตร์

แม่น้ำ 5 สาย ในยมโลกในเทพปกณัมกรีก

ยมโลกในตำนานกรีกมีแม่น้ำ 5 สาย:
Styx, Acheron, Lethe, Phlegethon, Cocytus
ซึ่งแต่ละสายแทน อารมณ์และภาวะของความตาย เช่น ความโศก, การลืม, การสาบาน, ไฟนรก และเสียงร้องไห้ของวิญญาณ
① Styx (Στύξ)
“ความเกลียดชัง” หรือ “ความสาบานศักดิ์สิทธิ์”
เป็นแม่น้ำที่เทพเจ้าต้องสาบานต่อหน้า ถ้าโกหกจะต้องดื่มน้ำจากสติกซ์และสิ้นพลังไปหลายปี
เทพเจ้าไม่กล้าผิดคำสาบานต่อสติกซ์
② Acheron (Ἀχέρων)
“ความเศร้าโศก”
เป็นแม่น้ำหลักที่วิญญาณต้องข้ามเพื่อเข้าสู่ยมโลก โดยมีคนเรือ คารอน (Charon) เป็นผู้พาข้าม
ต้องจ่ายค่าโดยสารด้วยเหรียญที่ฝังมากับศพ
③ Lethe (Λήθη)
“การหลงลืม”
วิญญาณต้องดื่มน้ำจากแม่น้ำนี้เพื่อ “ลืมอดีต” ก่อนกลับไปเกิดใหม่
ตรงข้ามกับ Mnemosyne (ความทรงจำ)
④ Phlegethon (Φλεγέθων)
“เปลวเพลิง”
เป็นแม่น้ำไฟที่ลุกไหม้ตลอดเวลา ไหลคู่ขนานกับสติกซ์
สื่อถึงการชำระล้างหรือการลงโทษ
⑤ Cocytus (Κωκυτός)
“เสียงร่ำไห้” หรือ “แม่น้ำแห่งการคร่ำครวญ”
วิญญาณที่ถูกทอดทิ้งหรือไม่ได้รับการฝังศพจะร่ำไห้อยู่บริเวณนี้
เต็มไปด้วยเสียงโหยหวน
ทีนี้ เราน่าจะคุ้นกับ คนพายเรือพาข้ามแม่น้ำในยมโลก กันนะคะ เขาชื่อ คารอน (Charon) แต่เราส่งงสัยกันไหมคะว่าแล้วชื่อ ไครอน (Chiron) ที่เคยได้ยินล่ะ เขียนผิดหรือเปล่าเค้าเป็นใครคนละคนหรือเปล่า
มาดูกันแต่ละชื่อดีกว่าค่ะ
คนพายเรือข้ามแม่น้ำยมโลกชื่อว่า คารอน (Charon, Χάρων) — เป็นวิญญาณเฒ่าผู้พา “ดวงวิญญาณของผู้ตาย” ข้ามแม่น้ำ Acheron (บางตำนานก็ว่า Styx) เพื่อเข้าสู่ยมโลก ต้องจ่าย “เหรียญ 1 เหรียญ” ที่มักวางไว้ใต้ลิ้นศพ
ในขณะที่ Chiron (ไครอน) คือ ครูผู้รอบรู้แห่งเขาเพเลียน เขาเป็นเซนทอร์ (ครึ่งคนครึ่งม้า)
ฉลาด อ่อนโยน เป็นอมตะ และเป็นครูของวีรบุรุษหลายคน เช่น Achilles, Heracles, Jason, Asclepius
แล้วทีนี้ มาถึงประเด็นเงินกี่เหรียญกันแน่ดีกว่า
ตามตำนานบอกว่า 1 เหรียญ แล้วทำไมบางทีเราถึงได้ยิน 3 เหรียญละ
ตามตำนานดั้งเดิมส่วนใหญ่ คารอน (Charon) จะเก็บ “เหรียญเดียว” (1 obol หรือ 1 danake) เป็นค่าโดยสารจากวิญญาณผู้ตายค่ะ
แต่ที่บางแหล่งอาจพูดถึง “3 เหรียญ” นั้น มักเป็นการ ตีความหรือแปลภายหลัง ไม่ใช่ตามต้นฉบับกรีกแท้ ๆ — อาจเกิดจาก
• การฝังศพแบบ ใส่เหรียญไว้หลายตำแหน่ง (เช่น 2 ตา + ปาก) เพื่อแน่ใจว่าจะมี “ค่าเรือ” ไปถึงมือคารอนแน่ ๆ
• หรือเป็น สัญลักษณ์ในพิธีฝังศพภายหลัง ที่ใช้ “สามเหรียญ” แทน “สามภพ” (โลก คนตาย และยมโลก)
ในกวีนิพนธ์กรีกและโรมัน เช่น Virgil’s Aeneid และ Lucian’s Dialogues of the Dead
ระบุชัดว่า Charon รับเพียง 1 เหรียญ
• เหรียญนั้นมักเรียกว่า Obol (ὀβολός) — เป็นเหรียญเล็ก ๆ ของกรีกโบราณ
• หากไม่มีเหรียญ จิตวิญญาณจะต้อง “เร่ร่อนอยู่ริมฝั่งแม่น้ำ Acheron” ไม่สามารถข้ามไปได้
คราวหน้าเราจะมาดูกันนะคะว่ามีวีรบุรุษกรีกคนใดบ้างที่หาเรื่องลงไป ไปในแม่น้ำนิยมโลกนี้
ถ้าชอบบทความในลักษณะนี้ ช่วยกดติดตาม กดไลค์กดแชร์ เป็นกำลังใจให้กันหน่อยนะคะ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา