Languishing: ภาวะหมดแรงใจ ที่ไม่ได้เจ็บปวด แต่รู้สึกเหมือนอยู่ไปวัน ๆ
ผมมักจะบอกทุกคนอยู่เสมอว่า โลกในปัจจุบันของเรากำลังเข้าสู่ "โลกซึมเศร้า" เพราะสภาพสังคมที่แย่ลงไปเรื่อย ๆ บีบให้คนเป็นภาวะซึมเศร้ามากขึ้น หลายครั้งผมสามารถมองสายตาของผู้คนและบอกได้ว่า เขาคนนั้นเป็นภาวะซึมเศร้า หรือไม่ (ไม่ได้ถูกต้องเสมอไป) ด้วยเหตุนี้ผมจึงเห็นด้วยกับการทำให้ภาวะซึมเศร้าเป็นรูปแบบสเปกตรัม กล่าวคือมีคำที่บอกถึงระดับภาวะซึมเศร้าที่ต่างกันออกไป
หนึ่งในนั้น คือคำว่า Languishing ที่ถูกพูดถึงอย่างกว้างขวางโดยนักจิตวิทยาชื่อ คอรีย์ คียส์ (Corey Keyes) (2002) เขาอธิบายว่า มนุษย์ไม่ได้มีเพียงสองสภาวะคือ “สุขภาพจิตดี” กับ “ป่วยเป็นโรคซึมเศร้า” แต่มีพื้นที่ตรงกลางที่เรียกว่า languishing คือภาวะที่ “ไม่เจ็บป่วย แต่ก็ไม่เจริญงอกงาม” (Not depressed, but not flourishing either)
คนที่อยู่ในภาวะนี้จะไม่ถึงขั้นเศร้าลึกหรือหมดแรง (แบบหมดจด) แต่จะรู้สึก “เบื่อ เฉื่อย ชีวิตขาดแรงบันดาลใจ” ไม่มีพลังจะเริ่มสิ่งใหม่ ๆ และไม่รู้ว่าทำไปเพื่ออะไร คอรีย์ คียส์ เรียกภาวะนี้ว่า “เด็กคนกลางที่ถูกละเลยของสุขภาพจิต” (The neglected middle child of mental health)
Languishing หรือ Languish มีรากศัพท์มาจากภาษาฝรั่งเศสเก่า languir แปลว่า “อ่อนแรง เฉื่อยชา หรือเหี่ยวเฉา” ซึ่งคำนี้มีรากจากภาษาละตินว่า languēre หมายถึง “To be faint, to be weak, to droop” — หรือในภาษาไทยอาจเทียบได้กับ “หมดแรงใจ”, “ซึม”, “เฉา”, “อยู่ไปวัน ๆ” ดังนั้นผมจึงขอแปลว่า "ภาวะหมดแรงใจ"
สัญญาณของภาวะหมดแรงใจ (Languishing)
1) รู้สึกเฉื่อยชา ไม่มีแรงบันดาลใจหรือความกระตือรือร้น แม้ไม่มีเหตุผลชัดเจน
2) สมาธิสั้นลง ทำงานได้แต่ขาดความจดจ่อ ไม่รู้สึก “อยู่กับงาน” จริง ๆ
3) หมดแรงใจโดยไม่รู้ตัว นอนพอ กินพอ แต่เหมือนไม่ฟื้น
4) สูญเสียความหมายของชีวิตเล็กน้อย ทำในสิ่งที่ “ควรทำ” มากกว่า “อยากทำ”
5) ไม่รู้สึกสุขหรือทุกข์ชัดเจน อยู่ในโหมด “กลาง ๆ” ตลอดเวลา
ทุกท่านจะเห็นว่า ความเฉื่อยยา สมาธิสั้นลง หมดแรงนอนไม่หลับ สูญเสียความหมาย เป็นทุกข์ ทั้งหมดนี้คือส่วนสำคัญของภาวะซึมเศร้า (ถ้ามากสุดกราฟก็จะเป็นโรคซึมเศร้า) ดังนั้นภาวะหมดแรงใจ จึงอยู่ในช่วงกลาง ๆ ค่อนไปทางภาวะซึมเศร้า ในทางจิตวิทยาภาวะนี้ (Languishing) ไม่ใช่โรค แต่เป็น “สัญญาณเตือน” ว่าความยืดหยุ่นทางอารมณ์ (Emotional resilience) ของเรากำลังลดลง หากปล่อยไว้นานโดยไม่ฟื้นฟู อาจกลายเป็นภาวะซึมเศร้าในที่สุด
ภาวะนี้แพร่หลายมากในยุคหลังโควิด-19 เพราะผู้คนเผชิญความไม่แน่นอนยาวนาน จนสมองและจิตใจปรับเข้าสู่โหมด “ประหยัดพลังงานทางอารมณ์”
ด้วยเหตุที่ภาวะนี้ไม่ใช่ภาวะซึมเศร้า การฟื้นจากภาวะนี้ไม่จำเป็นต้องใช้ยา แต่ต้อง คืนสมดุลให้สมองและจิตใจ ซึ่งผมแนะนำว่าเบื้องต้นเราสามารถ ขยับเข้าสู่โหมด Task-Positive Network (TPN) ผ่านกิจกรรมที่ทำให้ “อยู่กับปัจจุบัน” เช่น การออกกำลังกาย การสร้างเป้าหมายเล็ก ๆ หรือการมีปฏิสัมพันธ์ที่มีความหมายกับผู้อื่น
ผมเชื่อว่ามากกว่าครึ่งของผู้อ่านเข้าใจสิ่งที่ผมเขียน หลายคนอาจกำลังเผชิญกับภาวะดังกล่าวอยู่ สิ่งผมทำอยู่เสมอนอกเหนือจากขยับเข้าสู่โหมด TPN แล้วคือ การพัฒนาตนเองอยู่เสมอ ในแต่ละวันเป็นช่วงระยะเวลา จะทำให้เราภูมิใจในตนเองมากขึ้น เป็นการเพิ่มความหมาย อีกทั้งเรายังมีกิจกรรมทำไม่ให้เหี่ยวเฉา (ควรพยายามหลีกเลี่ยงการบ้า Productive เพราะจะทำให้ยิ่งแย่ลง)
จากประสบการณ์ของผม ภาวะหมดแรงใจ มักจะเกิดขึ้นกับบุคคลที่คิดวนไปวนมา ซึ่งยากที่จะแก้ไข เราอาจจะต้องอยู่แบบนี้ไปตลอดชีวิต แต่มันก็คือธรรมชาติของตัวเรา ดังนั้นเมื่อเราเป็นแบบนี้ ก็ขอเราเป็นอย่างที่เราเป็นให้ดีที่สุด และพยายามหลีกเลี่ยงปัจจัยที่จะทำให้ตนเองเข้าสู่ภาวะซึมเศร้า
สุดท้ายผมอยากจะบอกว่าชีวิตเป็นเหมื่อนกับคลื่น มันซัดเข้ามา และซัดออกไป ความทุกข์และความสุข ก็เช่นเดียวกัน มันเข้ามา และออกไป นี้คือธรรมชาติของชีวิต
อ้างอิง
Keyes, C. L. M. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of Health and Social Behavior, 43(2), 207–222.
Grant, A. (2021). There’s a name for the blah you’re feeling: It’s called languishing. The New York Times.https://www.nytimes.com/2021/04/19/well/mind/covid-mental-health-languishing.html
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
