24 ธ.ค. 2020 เวลา 08:46 • ไลฟ์สไตล์
2 กลิ่นส่งผลต่อความรู้สึกได้มากกว่าที่คิด
สำหรับคนที่เกิดและเติบโตมาจากต่างจังหวัดแล้วเข้ามาเรียนหนังสือมาทำงานอยู่ ในเมืองใหญ่ การได้เดินทางกลับไปบ้านเกิดนั้นจะทำให้รู้สึกมีความสุขหรือแม้แต่บางทีแค่นึกบ้านที่ต่างจังหวัดนั้น ก็เป็นสุขแล้ว..
นี่หละสมองของเรากำลังทำหน้าที่เชื่อมโยงเหตุการในอดีตที่ดีๆของเราเข้ามาโดยไม่รู้ตัว เมื่อได้กลับไปถึงที่บ้านเก่าแล้วบรรยากาศต่างๆที่แวดล้อมเราอยู่นั้นซึ่งก็มีเรื่องของกลิ่นรวมอยู่ด้วยล้วนคอยกระตุ้นความทรงจำความรู้สึกต่างๆให้หวนคืนมาอีกครั้ง กลิ่นบ้านหลังเก่า กลิ่นเทือกสวนไร่นา กลิ่นเศษหญ้ากองไม้เก่าๆ สถานที่ต่างๆล้วนมีกลิ่นของมันซุกซ่อนอยู่
...กลิ่นชายทะเล กลิ่นคลื่นซัด สมัยที่เรายังเป็นเด็กพ่อแม่ชอบพาไปเที่ยวทะเล จูง มือกันหัดเดินบนทรายที่มีคลื่นซัดที่เท้าลมพัดสดชื่น เสียงหัวเราะความสุขของครอบครัวถูกบันทึกไว้ภายในสมองส่วนความจำและกลิ่นไว้แล้ว ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานแค่ไหนเมื่อได้ไปสัมผัสทะเลความรู้สึกเป็นสุขก็เปิดสวิทออกมาเองทันที
เราทั้งหลายล้วนต่างมีประสบการณ์ของการบันทึกการรับรู้กลิ่นต่างๆร่วมกับเรื่องราวในอดีตไปด้วยอาจคล้ายๆกันหรือตามแต่ประสบการณ์ในวัยเด็กของแต่ละคนความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบต่อกลิ่นต่างๆนั้นได้ถูกกำหนดไว้แล้วตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ10ขวบ ผ่านประสบการณ์การเรียนรู้สิ่งแวดล้อมผู้คน วัฒนธรรม ที่อยู่รอบตัวของเรา
Pinterest
เรื่องของกลิ่นในเชิงวิชาการนั้นในต่างประเทศมีการศึกษาวิจัยกันไว้มากมายหลายสถาบันถึงอิทธิพลของกลิ่นที่ส่งผลต่อพฤติกรรมของมนุษย์
มีการทำวิจัยศึกษาว่าคนที่เกิดช่วงปี1940ขึ้นไปชอบกลิ่นประเภทไม้เพราะสมัยเด็กๆของเล่นในยุคนั้นทำด้วยไม้เป็นส่วนใหญ่
คนที่เกิดหลังจากช่วงปี1940มีแนวโน้มที่จะชอบกลิ่นประเภทกลิ่นสี กลิ่นดินน้ำมัน กลิ่นพลาสิกมากกว่าเพราะของเด็กเล่นสมัยต่อมาผลิตจากวัตุดิบสมัยใหม่มากขึ้นจำพวกพลาสติกและยางต่างๆ
กลิ่นหอมของการซักผ้าช่วยให้รู้สึกว่าผ้าสะอาดขึ้น
บริษัทพีแอนจีผู้ผลิตสินค้าผงซักฟอกรายใหญ่ในสหรัฐเคยทำการศึกษาพฤติกรรม ผู้ใช้ผงซักฟอกซักผ้าพบว่า
แม่บ้านนิยมที่จะตรวจดูว่าผ้าที่ซักเสร็จแล้วว่าสะอาด หรือไม่โดยใช้วิธีดมกลิ่นที่ผ้าว่าสะอาดหรือไม่มากที่สุดทำให้หลังจากนั้นการผลิตภาพยนต์โฆษณาฝงซักฟอกเปลี่ยนไปจากการที่เคยเน้นโฆษณาที่ สารทำความสะอาดเปลี่ยนไปเป็นการเน้นเรื่องความหอมของผ้าที่ซักเสร็จแล้วมาแทนที่
มาจนถึงปัจจุบันสินค้าทำความสะอาดทุกชนิดล้วนใช้เรื่องกลิ่นหอมเป็นประเด็นในการทำโฆษณาสินค้า
สมาคมการตลาดอเมริกัน รายงานว่ากลิ่นที่น่าดึงดูดสามารถดึงดูดลูกค้าให้อยู่ในธุรกิจได้นานขึ้นถึง44เปอร์เซ็นต์กลิ่นบางอย่างสามารถกระตุ้นความหิวเพิ่มความตื่นตัวและกระตุ้นให้เกิดการซื้อ ผลการศึกษาชี้ว่าการสร้างบรรยากาศในร้านค้าด้วยกลิ่น หอมมีผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพของร้านสามารถทำให้ผู้บริโภคมีความรู้สึกเชิงบวกต่อการประเมินคุณค่าของสินค้ากระตุ้นการตอบสนองทางอารมณ์ที่มีผลต่อการตัดสินซื้อใช้เวลาอยู่ในร้านนานขึ้นและยอมจ่ายให้กับร้านค้าได้มากขึ้น
ในรายงานแนวโน้มด้านสุขภาพปี 2019 การวิจัยของ Global Wellness Summit แสดงให้เห็นว่ากลิ่นมีความเกี่ยวข้องในเรื่องของความมีสุขภาวะที่ดี ทางร่างกายและจิตใจ มีการศึกษาที่น่าสนใจเกี่ยวกับผลของกลิ่นโรสแมรี่ที่มีผลต่อความรู้ความเข้าใจการวิจัยชี้ให้เห็นว่าการได้สัมผัสกับกลิ่นของโรสแมรี่ช่วยให้การใช้ความคิดพิจารณาได้เร็วขึ้นและถูกต้องมากขึ้น และพบว่าลาเวนเดอร์มีผลต่อระบบประสาทและร่างกายช่วยให้สงบลงลดความสับสนทางจิตใจและภาวะซึมเศร้า
มะกรูดเป็นอีกหนึ่งกลิ่นที่มีผลช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายการศึกษาชิ้นหนึ่งพบว่าผู้หญิงที่สูดดมมะกรูดมีระดับคอร์ติซอลในน้ำลาย (ฮอร์โมนแห่งความเครียด) ลดลง
จะเห็นได้ว่ากลิ่นสามารถส่งผลต่อการตัดสินใจ ประเมินคุณค่า กลิ่นช่วยทำให้มี ความรู้สึกที่ดีได้อย่างรวดเร็วโดยใช้เพียงแค่สูดลมกลิ่นสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของบุคคลได้
ทำไมถึงเป็นเช่นนั้นได้เพราะว่ากลิ่นเป็นประสาทสัมผัสที่เชื่อมโยงโดยตรงกับสมองส่วนที่ ควบคุมความจำและอารมณ์ ด้วยเหตุนี้กลิ่นจึงส่งผล ให้เกิดความรู้สึกความทรงจำต่างๆได้อย่างอัตโนมัติ สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของบุคคลได้โดยไม่ได้รู้ตัว
จากผลการวิจัย เหล่านั้นทำให้เรื่องของกลิ่น ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือทางการตลาดทั้งกับในธุรกิจ ขนาดใหญ่และขนาดเล็ก ด้วยวิธีการต่างๆนาน เช่น
การพ่นกลิ่นกาแฟในร้านมินิมาร์ท สามารถกระตุ้นยอดขายเครื่องดื่มได้
ร้านค้าต่างๆและโรงแรมหลายแห่งหันมาใช้กลิ่นเพื่อสร้างบรรยากาศในร้านซึ่งจะเป็นกลิ่นที่ออกแบบมาโดนเฉพาะของแบรนด์เพื่อสร้างความประทับใจ ความสดชื่น กระปรี้กระเปร่าให้ลูกค้า
สายการบินสิงคโปร์แอร์ไลน์ สายการบินออ ออลนิปปอนแอร์เวย์ (All Nippon Airways) สายการบิน เตอร์กิชแอร์ไลน์ Turkish Airlines ต่างออกแบบกลิ่นประจำสายการบินของตนเอกเพื่อสะท้อนเอกลักษณ์ของแบรนด์ ซึ่งกลิ่นนั้นจะนำมาใช้ สเปรย์ในห้องโดยสารหรือใช้กับผ้าร้อนหรือผ้าเย็นสำหรับเช็ดหน้า เป็นการสร้างประสบการณ์ร่วมกับสายการบิน
สวนสนุกดีสนี่แลนด์
ไม่ใช่แค่ความสนุกตื่นเต้นทางภาพและเสียงเท่านั้นที่สวนสนุกดีสนี่แลนด์ทำให้ผู้เข้าชมจากทั่วโลกประทับใจและหลงรักสวนสนุกแห่งนี้
ภายในสวนสนุกดิสนีย์แลนด์มีการใช้กลิ่นเพื่อกระตุ้นความรู้สึกสนุกสนานกระตุ้นให้เกิดความประทับใจและสร้างประสบการณ์ความทรงจำต่างๆผ่านประสาทสัมผัสทางกลิ่นภายในสวนสนุกดีสนีแลนด์ จะมีการติดตั้งเครื่องพ่นกลิ่นไว้ตามจุดต่าง เพื่อปล่อยกลิ่นที่ออกแบบมาเป็นพิเศษให้สอดคล้องตามบริเวณพื้นที่ประเภทต่างๆและลักษณะของเครื่องเล่นชนิดนั้นๆ
..เช่นขณะที่เดินไปตามถนนสายหลักในสวนสนุกดิสนีย์ทุกแห่งทั่วโลกและคุณจะได้กลิ่นวานิลลาและกลิ่นอบคุกกี้ที่ลอยคละเคล้ากันมาชวนให้แวะตามร้านขนมและไอศครีมต่างๆในขณะที่มีการแสดงโชว์ขบวนพาเหรดก็จะมีการปล่อยกลิ่นออกมาจากขบวนพาเหรดชุดต่างๆที่กำลังแสดงผ่านหน้าเราไปด้วย หากคุณกำลังยืนต่อแถวเคลื่องเล่น Pirates of the Caribbeanจะมีกลิ่นของน้ำทะเลลอยฟุ้งอยู่ในอากาศ
ในขณะที่ในโซนเครื่องเล่น Winnie the Pooh จะมีกลิ่นน้ำผึ้งที่เป็นของโปรดของเจ้าหมีพูห์
และมีกลิ่นไม้ที่กำลังถูกไฟไหม้ ที่การแสดง“ Spaceship Earth” ในฉากการล่มสลายของกรุงโรม
กลิ่นกับป้ายโฆษณา ในสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินที่ เมืองMadridประเทศสเปนมีการใช้ป้ายโฆษณาที่ติดตั้งเครื่องพ่นกลิ่นเอาไว้ใช้ประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับการท่องเที่ยวและให้ผู้ที่สนใจได้ร่วมสนุกด้วยการทายกลิ่นที่ปล่อยออกมาจากป้ายโฆษณานั้นโดย กลิ่นที่ใช้พ่นออกมาคือกลิ่นของของสินค้าพื้นเมืองเช่นไวน์หรืออาหารต่างๆและมีรางวัลให้กับผู้ที่ทายถูก
กล่องและห่อของสินค้าที่มีกลิ่นในปัจจุบันมีการซื้อสินค้าออนไลน์แพร่หลายมากขึ้นสิ่งหนึ่งที่การซื้อผ่านออนไลน์ทำไม่ได้คือเรื่องกลิ่นดังนั้นร้านค้าจริงๆที่จัดแสดงสินค้าอยู่จึงใช้ข้อได้เปรียบตรงนี้ในการจัดวางสินค้าและทำให้สินค้ามีกลิ่นออกมา
ได้ขณะที่วางตั้งโชว์อยู่
1
โดยใช้กล่องหรือห่อของสินค้าชนิดพิเศษเนื่องจากได้มีการพัฒนาหมึกพิมพ์ที่มีกลิ่นขึ้นมาเพื่อใช้พิมพ์ลงไปบนกล่องบรรจุภัณฑ์สามารถทำให้สินค้าส่งกลิ่นได้ทำให้สามารถสื่อสารกับลูกค้าได้มากกว่าไปอีกขั้นหนึ่งและเพิ่มความน่าสนใจให้กับสินค้า
จวบจนหลายสิบปีผ่านมากระบวนการสร้างสรรค์กลิ่นได้สร้างผลิตภัณท์กลิ่นใหม่ขึ้นมากมายและมีอิทธิพลต่อการรับรู้และการตีความหมาย ของผู้คน ในรูปแบบต่างๆมากมาย จนทำให้นึกไปได้ว่า อารมณ์และความรู้สึกที่เป็นอยู่ของเรานั้นเกิดขึ้นจากตัวตนที่แท้จริงของเราเองหรือเกิดจากการถูกกระตุ้นจากสิ่งเร้าภายนอกที่คอยจะพยายามความคุมความรู้สึกของผู้คน จากนักการตลาดและสินค้าต่างๆกระทำอยู่ตลอดเวลา ?
ผู้เขียน Songpon Tik Ratana
อ้างอิง
Pual Cluark ,Scents as a Marketing Communications tool
Theme Park and Attraction Scents ,TNS - Digtal signage and aroma marketing solutions

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา