6 ก.ย. 2023 เวลา 04:00 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

Concrete Utopia (2023) – เพราะบ้านคือวิมานของเรา

ในช่วงเวลาที่ผ่านมา หนังจากประเทศเกาหลีใต้ ดูจะถูกนำเข้ามาฉายเร็วขึ้น จากแต่ก่อนที่อาจจะต้องรอหลายเดือน เป็นช่วงเวลาไม่กี่สัปดาห์เท่านั้น และในช่วงที่ผ่านมา มันก็มาพร้อมหนังมีประเด็นสังคมน่าสนใจหลายเรื่อง ทั้งภารกิจเอาชีวิตรอดบนดวงจันทร์ การดำน้ำลักลอบขนของเถื่อน หรือในหนังเรื่องล่าสุด ที่เป็นตัวแทนประเทศเกาหลีใต้ในการชิงรางวัลออสก้าร์ สาขาภาพยนตร์นานาชาติยอดเยี่ยม อย่าง Concrete Utopia
Concrete Utopia เล่าเรื่องประเทศเกาหลีใต้ หลังเผชิญภัยพิบัติแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่สุดของประเทศเกาหลีใต้ ส่งผลให้ย่านอพาร์ทเมนต์ที่พักอาศัยในกรุงโซลถล่มทลายหมด แต่ ฮวังกุงอพาร์ทเมนต์ กลับเป็นอาคารที่พักอาศัยเพียงแห่งเดียวที่ตั้งตระหง่าน อยู่ท่ามกลางซากปรักหักพัง หลังเวลาผ่านพ้น การจัดแจงพื้นที่อาศัยจึงเป็นเรื่องสำคัญ เหล่าลูกบ้านจึงประชุมและหาทางออกเพื่อเอาชีวิตรอดหลังภัยพิบัติ ผ่านตั้งกฎเกณฑ์ นำโดยผู้แทนอย่าง คิมยองทัก (อีบยองฮอน) ที่จะทำทุกวิถีทาง เพื่อให้ได้ดำรงอยู่ ณ วิมานกลางนรกแห่งนี้
เครดิตเปิดของเรื่อง เล่าด้วยฟุตเทจจริงที่ว่าด้วยการผุดขึ้นของอพาร์ทเมนต์จัดสรร ในสังคมเกาหลีใต้ และเผยให้เห็นการต่อสู้อย่างคร่าว ๆ ถึงการจับจองพื้นที่ด้วยการจับสลาก จนกระทั่งตัวหนังผลักสถานการณ์ทั้งหมด ไปสู่เหตุการณ์สมมติอย่างแผ่นดินไหว ก่อนที่มันจะพาเราไปรู้จักกับสองตัวละครหลักอย่าง มินซอง และ มยังฮวา สองคู่รักที่พักอาศัยอยู่บน ฮวังกุงอพาร์ทเมนต์ ผ่านเรื่องราวเส้นตรงที่ต้องรับมือกับการเปลี่ยนแปลงและเอาชีวิตรอดหลังภัยพิบัติ
น่าสนใจ ที่ตัวหนังก็ดูจะไม่ได้มีพล็อตหลักตายตัว นอกเหนือจากเซ็ตติ้งหลัก ที่ครอบคลุมสภาวะที่บีบบังคับตัวละครทั้งหมด ภายใต้วิกฤตการณ์หลังภัยพิบัติ เพราะนอกจากการเปิดเรื่องด้วยแผ่นดินไหว ทันทีที่หลังเครดิตเปิดจบลง เพื่อดึงความสนใจคนดูและเดินเรื่องอย่างรวดเร็วแล้วนั้น ก็เป็นเหมือนการล้มโครงสร้างทางสังคมเดิมลง และบีบให้เหล่าตัวละครมนุษย์ทั้งหมด ต้องใช้ชีวิตอยู่ภายใต้กฎเดียว นั้นคือการเอาชีวิตรอด
ตัวหนังจึงค่อย ๆ ใส่สถานการณ์ต่าง ๆ ลงมา ทั้งการมีคนนอกขอเข้าไปอาศัยใน ฮวังกุงอพาร์ทเมนต์ และสองตัวเอกก็รับเข้ามาให้อาศัยอย่างมีน้ำใจ
ก่อนที่เส้นเรื่องจะทำให้เราเห็น ถึงความพยายามของมนุษย์ ที่พยายามจะสร้างรากฐานของสังคมเดิมที่เคยมี ทั้งการพยายามหาตัวแทนที่จะเป็นผู้นำ การพยายามใช้หลักการประชาธิปไตยเพื่อตัดสินใจ โดยอ้างอิงจากสิทธิที่เหนือกว่า อย่างการเป็นลูกบ้านของฮวังกุงอพาร์ทเมนต์ จนในที่สุดหลักการใหญ่สุดที่พวกเขาใช้ นั้นคือ “พวกเขา” พยายามจะเอาชีวิตให้รอดให้จงได้
เหตุการณ์น้อยใหญ่มากมาย นับตั้งแต่วิธีการจัดการกับคนนอก เนื่องจากเงื่อนไขด้านพื้นที่ห้องหรือเสบียง การจัดการกับสาธารณูปโภคภายในอพาร์ทเมนต์ รวมถึงของใช้จำเป็นอย่างอาหาร น้ำ และ ยา หรือกระทั่งการจัดตำแหน่งบุคลากร เพื่อออกไปหาเสบียงเพิ่มเติมในพื้นโดยรอบ ทำให้เราเห็นซึ่งเงื่อนไขที่ชวนชั่งน้ำหนักของมนุษยธรรม และตัวตนนั้น ๆ ของตัวละครได้เป็นอย่างดี และมันก็ชวนเล่นกับศีลธรรมที่คนดูมีได้อย่างหนักหน่วง
ตัวหนัง ไม่เพียงแต่จะเปิดช่องให้เราติดตามไล่เรียงไปกับเรื่องราวได้จนตลอดรอดฝั่ง และมาพร้อมประเด็นมากมายที่ชวนขบคิด ทั้งการมอบชุดแนวคิดโดยตัวละครในเรื่อง ที่อดคิดไม่ได้ว่า เซ็ตติ้งของเรื่อง มันกำลังเปรียบเปรย ถึงความคิดชาตินิยมรักษาความเป็นปึกแผ่น ภาวะปิตาธิปไตยในสังคมเกาหลีใต้ หรือการพูดถึงลักษณะผู้นำที่ดีในภาวะวิกฤติที่เฉียบขาดและเห็นภาพ แต่ขณะเดียวกัน มันก็ยังก้องสะท้อนถึงการต่อสู้ต่อระบอบทุนนิยม ก่อนวิกฤตการณ์จะบังเกิดอีกด้วย
การวาดภาพฝันของวิมานคอนกรีตใน Concrete Utopia เป็นการสร้างภาพสะท้อนนัยยะเชิงซ้อน ที่น่าสนใจของสังคมเกาหลีใต้ ผ่านการตีตราแนวคิดระหว่างลูกบ้าน ซึ่งแทนตัวว่า “เรา” และผู้อพยพด้วยการแทนตัวว่า “คนนอก” ได้อย่างกล้าหาญ เป็นการตั้งคำถามทางมนุษยธรรมที่ชวนตีค่าความเป็นมนุษย์ และอีกขณะนึง มันก็ชวนให้เปรียบเปรยถึงความเป็นคนเกาหลีเหนือและเกาหลีใต้ ผ่านเส้นแบ่งเขตแดนความเป็นลูกบ้านได้อย่างคมคาย
เพราะไม่เพียงแค่นั้น มันยังฉายมิติอันแสนซับซ้อนของมนุษย์ได้ ทั้งมนุษย์ที่มีเมตตาธรรมเห็นแก่เพื่อนมนุษย์ มนุษย์ที่ยังคงมีคุณธรรมสูงส่งเกินไปจนไม่อาจอยู่ได้ในโลกซึ่งไร้กฎ หรือกระทั่ง มนุษย์ที่กระเสือกกระสนทำทุกหนทางในการถีบตัวเองเพื่อให้มีชีวิตรอด และมันก็ไม่ยี่หระ ที่จะฉายภาพของผู้บริสุทธิ์ที่พยายามจะเอาชีวิตรอด และได้รับผลกระทบจากการกระทำดังกล่าวแบบไม่ทันตั้งตัวด้วย
และในท้ายที่สุด มันก็ย้อนกลับไปยังคำถามที่ว่า ในโลกที่โหดร้ายที่ทุกคนต้องเอาตัวรอด ถ้าหากบ้านเป็นวิมานแห่งสุดท้ายของเรา “เรา” ที่ว่านั้นจะหมายถึงใครได้บ้าง
สรุปแล้ว Concrete Utopia คือหนังภัยพิบัติจากเกาหลีใต้ ใช้เซ็ตติ้งความเป็นโลกล่มสลายในการจำลองสภาพสังคม ที่เหล่ามนุษย์พยายามจะก่อร่างโครงสร้างเดิมที่เคยพังทลายไป สะท้อนภาพนัยยะของการตีตราแนวคิด "เรา" และ "คนนอก" ที่ชวนเปรียบเปรยถึงความเป็นเกาหลีใต้และเกาหลีเหนือ ได้อย่างกล้าหาญ แต่ในพร้อม ๆ กัน มันก็ชวนให้เราตั้งคำถามและชั่งน้ำหนักถึงมนุษยธรรม ในการเอาชีวิตรอดได้อย่างหนักแน่นมาก ๆ
4 / 5
Concrete Utopia - 콘크리트 유토피아 (2023)
Directed by Um Tae-hwa
Screenplay by Um Tae-hwa & Lee Sin-ji

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา