Pawdoc station EP.16 : ดูแลเขาให้ดีที่สุด...เริ่มจากชุดปฐมพยาบาลในบ้าน
อุบัติเหตุและเหตุฉุกเฉินสามารถเกิดขึ้นกับเราได้เสมอ ในสัตว์เลี้ยงก็ไม่ต่างกันปัจจุบันในโรงพยาบาลสัตว์ยังคงพบเคสเกี่ยวกับอุบัติเหตุอยู่ทุกๆวัน ไม่ว่าจะเป็นแผลเล็กน้อยจากการวิ่งเล่น การโดนแมลงสัตว์กัดต่อย หรือแม้กระทั่งสัตว์ภายในบ้านที่เล่นซนกันเองจนเกิดเป็นแผลกัดกัน เป็นต้น การมีชุดปฐมพยาบาลสำหรับสัตว์เลี้ยงติดบ้านไว้จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นและควรเตรียมไว้ให้พร้อมเสมอ
บทความนี้จะพาไปดูกันว่า “ชุดปฐมพยาบาลสัตว์เลี้ยง” ที่แนะนำมีอะไรบ้าง และเมื่อเกิดเหตุการณ์ขึ้นจะรู้ได้อย่างไรว่าสัตว์เลี้ยงของเราสามารถปฐมพยาบาลก่อนได้ หรือควรรีบไปพบสัตวแพทย์ทันที
“ชุดปฐมพยาบาลสัตว์เลี้ยง”
อุปกรณ์ปฐมพยาบาลสัตว์เลี้ยงที่ควรจะมีไว้ ได้แก่
1. อุปกรณ์ทำแผล
1.1 ผ้าก๊อซ และอุปกรณ์สำหรับห้ามเลือดและซับเลือด
เป็นอุปกรณ์แรกๆที่ต้องนึกถึงเมื่อเริ่มมีบาดแผลจากการเกิดอุบัติเหตุและมีแผลเลือดออก โดยสิ่งที่ควรจะมีไว้คือ
- ผ้าก๊อซปลอดเชื้อ ใช้สำหรับซับเลือดหรือทำแผลเบื้องต้น
- ผ้าพันแผล และเทปปิดแผล ใช้สำหรับพันบริเวณรอบบาดแผลหลังห้ามเลือด หรือบางกรณีอาจจะใช้พันกดบริเวณปากแผลให้แน่นๆสักระยะเพื่อเป็นการห้ามเลือดก็ได้
- สำลีและคอตตอนบัด ใช้สำหรับทำความสะอาดบริเวณเล็กๆรอบๆแผล
1.2 น้ำยาทำความสะอาดแผล
แผลที่ได้รับความสกปรกจากสิ่งแวดล้อมต่างๆไม่ว่าจะเป็นฝุ่น ดิน น้ำสกปรก หรือน้ำลายของสัตว์อื่น มีแนวโน้มว่าอาจจะทำให้แผลของสัตว์เลี้ยงติดเชื้อและรุนแรงขึ้นได้ การใช้น้ำยาทำความสะอาดแผลจึงเป็นสิ่งสำคัญโดยสิ่งที่ควรจะมีไว้คือ
- โพวิโดนไอโอดีน หรือที่เรารู้จักกันในชื่อเบตาดีน ถือเป็นสารฆ่าเชื้อพื้นฐานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งในคนและในสัตว์
- น้ำเกลือล้างแผล ใช้ล้างสิ่งสกปรกและเศษฝุ่นที่ติดมากับแผลได้ ไม่ระคายเคืองต่อแผล ไม่ทำให้เซลล์ที่บาดเจ็บหดตัวหรือบวม
- แอลกอฮอล์ล้างแผล ใช้สำหรับเช็ดล้างบริเวณรอบๆแผลเท่านั้น เนื่องจากมีการระคางเคืองสูงมากๆและสามารถทำลายเนื้อเยื่อบางส่วนได้ด้วย
1.3 กรรไกร ปากคีบ และถุงมือ
เป็นอุปกรณ์ที่ใช้อำนวยความสะดวกของเราในระหว่างการทำแผล และช่วยให้การปฐมพยาบาลราบรื่นมากยิ่งขึ้น
- กรรไกร แนะนำให้เป็นกรรไกรปลายทู่ เนื่องจากว่าการใช้งานหลักๆจะใช้ในการตัดเทป ตัดผ้าปิดแผลหรือผ้าก๊อซ แต่ในขณะเดียวกันบางครั้งก็ต้องใช้ตัดผ้าก๊อซที่พันอยู่กับตัวสัตว์เช่นเดียวกัน การใช้กรรไกรปลายแหลมอาจทิ่มแทงตัวสัตว์จนเป็นแผลเพิ่มเติมได้
- ปากคีบ ใช้สำหรับหยิบสิ่งแปลกปลอมออกจากแผลของสัตว์ เช่น หนาม เศษแก้วหรือกรวดเป็นต้น
- ถุงมือยาง ใช้เพื่อป้องกันความสะอาดและป้องกันเชื้อโรคจากตัวสัตว์สู่เจ้าของ
2. อุปกรณ์อื่นๆที่ช่วยประเมินตัวสัตว์
2.1 ปรอทวัดไข้
ในหลายๆครั้งที่สัตว์มีไข้หรือตัวร้อน เราพอจะได้ประเมินได้ง่ายๆจากการจับบริเวณง่ามขา หน้าท้อง หรือสัมผัสความร้อนจากลมหายใจของสัตว์ได้ แต่หากมีปรอทวัดไข้จะช่วยให้ทราบอุณหภูมิที่แม่นยำ วิธีการใช้คือใช้ปรอทเสียบทางทวารหนักให้ปลายปรอทแปะกับผนังลำไส้ด้านใดก็ได้ ทิ้งไว้ประมาณ 1นาที หรือรอจนกว่าเซนเซอร์ของปรอทจะดัง จากนั้นวัดตัวเลข ถ้าเป็นองศาฟาเรนไฮต์ ให้อยู่ในช่วงประมาณ 100–102.5°F ถ้าเป็นองศาเซลเซียสให้อยู่ประมาณ 37.8–39.2°C
3. ยารักษาโรค
สำหรับสัตว์ที่มีโรคประจำตัว ควรมียารักษาโรคที่สัตวแพทย์จ่ายไว้ให้ติดตัวเสมอ หากมีการกำเริบของโรคจะได้ให้ยาเพื่อบรรเทาอาการได้ทันที แต่หากสัตว์ไม่ได้มีโรคประจำตัวก็อาจจะไม่จำเป็นต้องมียาติดบ้านไว้ เพราะยาแต่ล่ะตัวต้องปรึกษาสัตวแพทย์ก่อนใช้ทุกครั้ง ที่สำคัญ***ห้ามให้ยาพาราเซตามอลกับสัตว์เลี้ยงเด็ดขาด
สำหรับอุปกรณ์ปฐมพยาบาลที่แนะนำก็มีประมาณนี้
หากสามารถหาอุปกรณ์อื่นๆเพิ่มเติมได้ก็สามารถนำมาใช้ได้เช่นเดียวกัน เช่น อุปกรณ์ป้อนยา อุปกรณ์ครอบปากกันกัด เป็นต้น แต่ควรศึกษาวิธีการใช้ให้ดีก่อนทุกครั้ง รวมถึงเก็บอุปกรณ์ต่างๆเหล่านี้ให้เหมาะสม ควรแยกอุปกรณ์ปฐมพยาบาลสัตว์ออกจากของคนเพื่อไม่ให้เกิดความสับสน เก็บให้มิดชิด ป้องกันน้ำ ฝุ่น และแสงแดด และตรวจเช็คอย่างสม่ำเสมอทุก3-6เดือน
“การจำแนกความรุนแรงของอุบัติเหตุ”
เมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันขึ้น การประเมินความรุนแรงเป็นอีกอย่างหนึ่งที่เจ้าของสัตว์ควรทำ ณ ตอนนั้น หลังจากตั้งสติได้แล้ว ให้ประเมินความรุนแรงของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งสามารถแบ่งการจำแนกความรุนแรงอย่างง่าย ดังนี้
" อาการที่สามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนได้ "
1. แผลถลอกหรือแผลตื้นเล็กน้อยที่ไม่มีเลือดออกหรือเลือดแต่ไม่เยอะ สามารถทำความสะอาดและพันแผลเบื้องต้นได้
2. แมลงสัตว์กัดต่อย มีรอยแดงเล็กน้อย สามารถประคบเย็นและสังเกตอาการก่อนได้
3. กรณีที่มีอาการบาดเจ็บเล็กน้อย มีสิ่งแปลกปลอมติดกับแผลหรือผิวหนัง เช่น หนามเล็กๆ ก้อนกรวดแหลมๆที่ติดฝังเข้าไปในแผล สามารถเอาปากคีบค่อยๆดึงออกได้
" อาการที่ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์ทันที "
1. มีเลือดออกไม่หยุด หรือมีบาดแผลลึกจนเห็นเนื้อเยื่อด้านใน
2. สัตว์มีอาการซึม อาเจียนรุนแรง ชัก หายใจลำบากหรือหมดสติ
3. สงสัยว่าสัตว์กินของมีพิษเข้าไป หรือมีอาการผิดปกติหลังจากการกิน
4. ถูกแมลงสัตว์กัดต่อยจนเกิดอาการบวมแดงรุนแรง
หากสัตว์เข้าข่ายมีภาวะอาการที่รุนแรง ไม่ควรรอดูอาการนานจนเกินไป เพราะอาการอย่างยิ่งรุนแรงจนยากต่อการรักษาได้ ควรรีบไปสัตว์เลี้ยงของเราพบสัตวแพทย์ใกล้บ้านทันที
การมีชุดปฐมพยาบาลสำหรับสัตว์เลี้ยงไว้ในบ้านไม่ใช่แค่เรื่องของความพร้อม แต่คือการแสดงความใส่ใจและความรับผิดชอบที่เรามีต่อชีวิตน้อย ๆ ที่อยู่กับเรา เมื่อเกิดเหตุไม่คาดฝัน เราจะสามารถช่วยเหลือพวกเขาเบื้องต้นได้อย่างปลอดภัย และช่วยเพิ่มโอกาสรอดจนกว่าจะถึงมือสัตวแพทย์ การรู้จักเลือกใช้อุปกรณ์ให้ถูกต้อง และประเมินสถานการณ์อย่างมีสติคือกุญแจสำคัญในการดูแลสัตว์เลี้ยงให้ปลอดภัยในทุกวัน
Reference
• 2024 AAHA Community Care Guidelines for Small Animal Practice
• AVMA: First Aid Tips for Pet Owners
• Pet Poison Helpline
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
