31 พ.ค. เวลา 12:00 • สุขภาพ

เบาได้ก็เบา: EP26 - ขยับให้เป็น ฟื้นฟูให้ไว ร่างกายที่ฟังเราอยู่เสมอ

“ร่างกายเราไม่เคยต่อต้านเรา มันแค่สะท้อนว่าเราใช้มันยังไงต่างหาก”
ในวัยที่ร่างกายเริ่มส่งเสียงเบาๆ มาบอกว่าบางท่าก้มเริ่มตึง บางวันนั่งนานๆ แล้วลุกยาก หรือบางครั้งเจ็บไหล่แบบไม่รู้ตัว คำถามที่เราน่าจะเริ่มถามตัวเองไม่ใช่ “จะหายเมื่อไหร่” แต่คือ “เราเคยฟังร่างกายตัวเองจริงๆ หรือยัง?”
หลายคนเริ่มออกกำลังกายโดยหวังให้หุ่นดีขึ้น สุขภาพดีขึ้น แต่กลับเจ็บสะโพก เจ็บหลัง หรือเจ็บเข่าเสียก่อนจะเห็นผล นั่นไม่ใช่เพราะเราแก่เกินไป แต่เพราะเรา “ลืมวางฐานร่างกายให้พร้อม” ก่อนจะเริ่มเคลื่อนไหวแบบที่เคยชิน
ทำไมการเคลื่อนไหวถึงสำคัญกว่าการออกกำลังกาย?
ในหนังสือ Built to Move ผู้เขียน Kelly และ Juliet Starrett ตั้งคำถามว่า
“คุณสามารถยืนบนขาข้างเดียวได้เกิน 20 วินาทีไหม?”
“คุณสามารถลงไปนั่งพื้นได้โดยไม่ใช้มือพยุงหรือเปล่า?”
คำถามง่ายๆ แบบนี้ บอกได้มากกว่าแค่ความแข็งแรง มันบอกถึง “ความเป็นธรรมชาติ” ของการใช้ร่างกาย ซึ่งเราอาจจะสูญเสียไปเพราะชีวิตประจำวันที่เต็มไปด้วยการนั่ง การเร่งรีบ และความเงียบระหว่างร่างกายกับใจ
ในขณะที่ Becoming a Supple Leopard เสนอหลักคิดที่ลึกขึ้นว่า “การเคลื่อนไหวที่ถูกต้อง” คือการทำให้ร่างกายแข็งแรงแบบไม่สะสมการบาดเจ็บ โดยเริ่มจากการเข้าใจ ท่าทางพื้นฐาน (basic posture) และ การควบคุมแรง (motor control)
3 จุดเปลี่ยนง่ายๆ ที่เปลี่ยน “ความเมื่อย” ให้เป็น “ความพร้อม”
1. อย่าเร่งฝืน ให้ฟื้นก่อน
ก่อนจะวิ่ง ก่อนจะเวท การตรวจสอบว่า ข้อต่อเราขยับได้ครบไหม เป็นสิ่งจำเป็น ถ้าเข่าไม่ยืดได้สุด หรือไหล่ขยับไม่สุดมุม มันจะทำให้กล้ามเนื้อที่ไม่ควรรับภาระ ต้องทำงานแทน ซึ่งคือจุดเริ่มของการบาดเจ็บเรื้อรัง
✏️ ลองท่า “couch stretch” ทุกเย็น 2 นาทีต่อข้าง ช่วยเปิดสะโพกได้ดีมาก
2. ออกกำลังเบาๆ ให้บ่อยๆ ดีกว่าหนักแล้วหยุด
Kelly แนะนำว่า คนวัยทำงานไม่จำเป็นต้องออกกำลังกายหนักเสมอไป แต่การ ขยับตัวระหว่างวัน เช่น ยืนทำงาน, เดินคุยโทรศัพท์, ยืดตัวระหว่างประชุม คือ movement snacks ที่ได้ผลมากในระยะยาว
✏️ ลองตั้งเวลาทุก 45 นาที ลุกขึ้นเดินหรือหมุนหัวไหล่ 1–2 นาที
3. ฟื้นฟูไม่ใช่เรื่องหลังการเจ็บ แต่คือการเตรียมพร้อมทุกวัน
“Recovery is not optional.”
ฟื้นฟูร่างกาย ไม่ใช่แค่หลังวิ่ง หรือหลังเวท แต่ควรเป็น “นิสัย” เช่น การกลิ้งด้วย foam roller, การหายใจเข้า–ออกลึกๆ หรือการนอนให้พอ ล้วนคือการฟื้นร่างกายเพื่อให้ใช้ต่อได้ดี
ร่างกายคือผู้ช่วยชีวิตเราที่อดทนเงียบๆ
“ถ้ากล้ามเนื้อเราอ่อนล้า มันก็ยังพยายามทำหน้าที่
ถ้าหัวใจเราเหนื่อย มันก็ยังเต้นอยู่ทุกวินาที
แล้วเราล่ะ เคยฟังมันบ้างไหม?”
วัย 40+ ไม่ใช่ช่วงที่ต้องเร่งทำ PR หรือสถิติ แต่คือช่วงเวลาที่เราน่าจะได้ “ทำความรู้จักร่างกายตัวเองใหม่” ว่ามันต้องการอะไร รู้สึกยังไง และขยับยังไงถึงจะเบาแต่ลึก เบาแต่ยั่งยืน
หนังสืออ้างอิง
Becoming a Supple Leopard: The Ultimate Guide to Resolving Pain, Preventing Injury, and Optimizing Athletic Performance – Kelly Starrett
Built to Move: The 10 Essential Habits to Help You Move Freely and Live Fully – Kelly & Juliet Starrett
โฆษณา