2 ส.ค. เวลา 13:40 • หุ้น & เศรษฐกิจ
Los Angeles County Museum of Art

“นี่ไม่ใช่ไปป์” กับบทเรียนจากงบการเงินที่ไม่ได้พูดทุกอย่าง

FA Talk | จักรวาลเรื่องเล่าจากชมรมศิลป์ #17
กลางแกลเลอรีแสงนวลใน LACMA*
กลุ่มนักศึกษาศิลป์ยืนล้อมภาพวาดอยู่ท่ามกลางผนังสีขาวสะอาด
"ลีออง นายอ่านข้อความในภาพนี้ออกหรือเปล่า?"
ผมหยุดเดินเมื่อได้ยินคำถามนั้น แล้วหันไปมองกลุ่มนักศึกษาสามสี่คนที่กำลังคุยกัน
บนผนังสีขาวสะอาด มีภาพวาดเรียบๆ ภาพหนึ่ง
ไปป์ไม้ สีน้ำตาลธรรมดา วางอยู่กลางพื้นหลังเบจ
"Ceci n’est pas une pipe… แปลว่า ‘นี่ไม่ใช่ไปป์’"
เด็กชายหน้าตาฉลาดตอบกลับ
เพื่อนในกลุ่มหัวเราะ
"พูดอะไรของนาย! เห็นอยู่ว่าคือไปป์"
บทสนทนาเงียบหายไปพร้อมเสียงหัวเราะที่เดินจาก
เหลือเพียงภาพวาดของ เรอเน่ มากริตต์ (René Magritte) และจู่ ๆ ความคิดบางอย่างก็ย้อนกลับมา
Los Angeles County Museum (LACMA)-Displayed in Permanent Collection
เหตุการณ์เมื่อ 3 ปีก่อน: งบที่ดูเหมือนกำไร แต่ใช้การไม่ได้
ในตอนนั้น ผมเป็นนักวิเคราะห์การลงทุนที่กำลังฟังการนำเสนอข้อมูลการเงินของบริษัทแห่งหนึ่ง ข้อมูลที่ดู “น่าจับตา” มาก :
... รายได้โตเฉลี่ย 18%
... กำไรสุทธิดูดี
... กราฟเส้นบนสไลด์ PowerPoint สวยสะอาดตา
แต่พอลงมือไล่อ่านรายละเอียดกลับพบว่างบการเงินนั้น…
.... ลูกหนี้การค้าพุ่งผิดปกติ
.... กระแสเงินสดจากการดำเนินงานติดลบ
.... มี “รายการพิเศษ” ที่ช่วยให้กำไรดูดีขึ้นเฉพาะไตรมาส
.... และ…บริษัทเพิ่งซื้อที่ดินจาก “บุคคลใกล้ชิดผู้บริหาร” ด้วยราคาสูงกว่าตลาด
แต่สุดท้ายบริษัทรายนี้ก็ยังได้รับความสนใจจากนักลงทุนหลายกลุ่ม เพราะตัวเลขที่ “ดูดี” นั้นล่อตาล่อใจ
3 เดือนถัดมา หุ้นของบริษัทถูกเทขายอย่างหนัก
เพราะ ตัวเลขกำไรที่ดูดีในไตรมาสก่อน กลับหายวับไป หลังไม่มีรายการพิเศษมาหนุน แถม ลูกหนี้การค้าที่เพิ่มขึ้น ก็เริ่มมีหนี้เสียจนต้องตั้งสำรอง ราคาหุ้นร่วงกว่า 40% ภายในเวลาไม่ถึงครึ่งปี
ผมยังจำได้ดีถึงความรู้สึกในห้องประชุมวันนั้น...
ภาพสไลด์ที่เรียบร้อย และคำอธิบายที่ฟังดูมีเหตุผล
แต่สุดท้าย มันคือ "ภาพของไปป์" — ไม่ใช่ไปป์จริง
credit : depositphotos.com
เคล็ดลับดูงบให้ทะลุ “ภาพลวงตา”
ไม่ว่าจะเป็นนักลงทุน นักวิเคราะห์ หรือเจ้าของกิจการ สิ่งสำคัญที่สุดคือ **การไม่หลงกับตัวเลขที่ดูดีแต่ไม่มีแก่นจริง** ลองดูเคล็ดลับเหล่านี้ :
  • ตรวจสอบกระแสเงินสด (Cash Flow) งบกำไรอาจบอกว่าบริษัททำเงินได้ แต่ถ้า **เงินสดไม่ไหลเข้า** – ต้องระวังกิจการอาจมีปัญหาสภาพคล่อง หรือกำลัง “ขายเชื่อ” หนักเกินไป
1
  • สังเกตรายได้ที่เพิ่มผิดปกติ รายได้โตสวนทางเศรษฐกิจ หรือเติบโตเกินอุตสาหกรรม = สัญญาณเตือน ถามเลยว่า “โตจริง หรือแค่โตบนกระดาษ?”
  • เช็กรายการพิเศษหรือไม่เกิดซ้ำ กำไรที่ดูพุ่งแรง อาจมาจาก - กำไรขายที่ดิน - การยกเลิกหนี้ - หรือเงินที่ได้จากกรณีพิเศษ ถ้าตัดรายการพวกนี้ออก แล้วกำไรแทบไม่เหลือ แปลว่า...บริษัทนี้ยังไม่ใช่เครื่องจักรทำกำไรที่ยั่งยืน
  • หาสัญญาณจาก “หมายเหตุประกอบงบ” บ่อยครั้ง ความจริงไม่ได้อยู่ในหน้าหลัก แต่คำเตือนเล็กๆ อาจถูกแอบซ่อนอยู่ในหมายเหตุข้างล่างงบฯ เช่น: - หนี้ที่ยังไม่รวมในงบ - ภาระผูกพันสัญญาเช่า - คดีความที่อาจกระทบอนาคต
“ภาพที่ดูดี อาจไม่ใช่ภาพจริง” – บทเรียนจากมากริตต์
ในโลกศิลปะ “การตีความ” คือเครื่องมือ
ในโลกการเงิน “การตั้งคำถาม” คือเกราะป้องกัน
1
"ชมรมศิลป์" อาจสอนให้เราถามว่า "ภาพนี้ต้องการสื่ออะไร?" แต่ "ชมรมการเงิน"...ควรถามว่า "ตัวเลขนี้สะท้อนความจริงหรือเปล่า?"
1
ก่อนเดินออกจากนิทรรศการ ผมหันไปมองภาพ "ไปป์" อีกครั้ง คราวนี้ผมไม่ได้เห็นแค่ท่อสูบยาสูบธรรมดา
แต่เห็น “การเตือน” ว่า
สิ่งที่ดูเหมือนจริง อาจ 'ไม่ใช่ของจริง'
“มองตัวเลขเหมือนมองภาพศิลปะ – ด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่แค่ความรู้สึก”
#FAstory #BlockditFinance #ศิลปะกับการเงิน #FATALK
หมายเหตุ :
*LACMA คือ Los Angeles County Museum of Art พิพิธภัณฑ์ศิลปะลอสแอนเจลีสเคาน์ตี้เป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะขนาดใหญ่ในแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา
The Treachery of Images เป็นภาพวาดในปี 1929 ของเรอเน มาเกร็ตต์ (René Magritte) จิตรกรแนวเหนือจริงชาวเบลเยียม ปัจจุบันถูกจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะลอสแองเจลีสเคาน์ตี้ (Los Angeles County Museum of Art)
จักรวาลเรื่องเล่าจากชมรมศิลป์ : ศิลปะกับการเงิน นำเสนอการเงินพื้นฐานผ่านเรื่องสั้นแนวศิลปะ ตัวละครและเรื่องราวทั้งหมดในเรื่องเป็นเหตุการณ์ที่สมมุติขึ้นโดยไม่ได้มีเจตนาจะลบหลู่หรือชี้นำใดๆ และบางส่วนอาจอิงข้อมูลที่ค้นจากแหล่งต่าง รวมทั้งการแต่งขึ้นตามจินตนาการที่ไม่เป็นจริงในประวัติศาสตร์ และเป็นมุมมองของผมซึ่งอาจยังไม่ถูกต้องครบถ้วน
ผมขอขอบคุณที่มาของข้อมูล ภาพประกอบ เจ้าของประโยคข้อความต่างๆ และผู้ที่ถูกเชื่อมโยงทุกคนไว้ ณ ที่นี้ครับ
โฆษณา