Blockdit Logo (Mobile)
ใบเลี้ยงเดี่ยว Healthy
•
3 ส.ค. เวลา 14:00 • สุขภาพ

BMI ยังใช้ได้อยู่ไหม? หรือควรเก็บไว้ในข้อสอบสุขศึกษา

เวลาอยากรู้ว่าเราอ้วนไหม คำตอบแรกที่หลายคนได้รับคือ ไปคำนวณ BMI สิ
มันคือสูตรง่ายๆ ที่มีมานาน ใช้ได้ทั่วโลก และเรียนกันตั้งแต่ประถม แต่พอเริ่มออกกำลังกายจริงจัง กลับเริ่มสงสัยว่า...มันยังใช้ได้อยู่จริงรึเปล่า?
วันนี้จะพาไปดูว่า BMI คืออะไร เคยใช้ได้ดีแค่ไหน และในโลกปัจจุบัน ยังจำเป็นอยู่ไหม?
BMI คืออะไร?
BMI ย่อมาจาก Body Mass Index คือค่าที่ใช้วัดความสัมพันธ์ระหว่างน้ำหนักตัวกับส่วนสูง เพื่อประเมินว่าอยู่ในเกณฑ์น้ำหนักปกติหรือไม่
สูตรคำนวณ:
น้ำหนัก (กิโลกรัม) ÷ ส่วนสูง (เมตร)²
เช่น น้ำหนัก 70 กก. สูง 1.70 ม. BMI = 70 ÷ (1.70×1.70) = 24.2
เกณฑ์มาตรฐาน (สำหรับคนไทย)
  • ●
    ต่ำกว่า 18.5 = ผอม
  • ●
    18.5 – 22.9 = ปกติ
  • ●
    23.0 – 24.9 = เริ่มอ้วน
  • ●
    25.0 – 29.9 = อ้วนระดับ 1
  • ●
    มากกว่า 30 = อ้วนระดับ 2
จะเห็นว่าแค่เปลี่ยนหลักจุดทศนิยม ตัวเราก็อาจถูกจัดว่าอ้วนทันที ทั้งที่รูปร่างอาจไม่ได้อ้วนเลยก็ได้
แล้วปัญหาของ BMI คืออะไร?
ปัญหาของ BMI คือไม่ได้วัดจากองค์ประกอบร่างกายทั้งหมด
วัดจากแค่ 2 ตัวแปร: น้ำหนักกับส่วนสูง
ไม่รู้เลยว่าในร่างกายมีไขมันเท่าไร หรือกล้ามเท่าไร
คนมีกล้ามเยอะจะถูกจัดว่าอ้วนทันที
เช่น นักกีฬา ฟิตเนสเทรนเนอร์ หรือนักเพาะกายอาชีพ
ใช้กับเด็ก คนสูงอายุ หรือผู้ที่มีสภาพร่างกายเฉพาะไม่ได้
เช่น คนตัวเล็กแต่มวลไขมันสูง (Skinny fat) ก็ยังอยู่ในช่วงปกติตาม BMI
แล้วมีประโยชน์อะไรบ้าง?
  • 1.
    ใช้ดูแนวโน้มของประชากรกลุ่มใหญ่ได้ดี
  • 2.
    ใช้ง่าย เร็ว ไม่ต้องมีอุปกรณ์
  • 3.
    ยังพอใช้ได้สำหรับคนทั่วไปที่ไม่ได้ออกกำลังกายหนัก หรือยังไม่ได้สร้างกล้าม
  • 4.
    เหมาะใช้คู่กับข้อมูลอื่น เช่น รอบเอว ความดัน ไขมันในเลือด
สรุป:
BMI = วัดภาพกว้างได้ดี
แต่ไม่ใช่ตัวชี้ขาดสุขภาพของแต่ละคน
ถ้าไม่ใช้ BMI แล้วใช้อะไร?
มีหลากหลายวิธีในการวัดมวลร่างกายที่ไม่ใช่ BMI
1. Body Fat % (เปอร์เซ็นต์ไขมันในร่างกาย)
บอกชัดว่าไขมันในตัวเรามีมากแค่ไหน
วัดได้จากเครื่อง BIA, Inbody หรือ skinfold caliper
2. รอบเอว (Waist Circumference)
บอกความเสี่ยงโรค NCD ได้ตรงกว่าค่าน้ำหนัก
3. องค์ประกอบร่างกาย (Body Composition)
ดูมวลกล้าม มวลกระดูก น้ำในร่างกาย เห็นภาพสุขภาพจริงๆ มากกว่า
แล้วควรเลิกใช้ BMI ไปเลยไหม?
ยังไม่ต้องถึงขั้นนั้น
เพียงแค่ไม่ควรใช้เกณฑ์เดียวตัดสินสุขภาพของใคร
BMI คือจุดเริ่มต้นที่ดี
แต่การจะรู้ว่าร่างกายเราดีขึ้นไหม ต้องดูปัจจัยอื่นเสริมเสมอ
ถ้าอยากรู้ว่าร่างกายกำลังเปลี่ยนไปทางไหน
ลองจด BMI ไว้ แล้ววัด Body Fat %, รอบเอว และน้ำหนักพร้อมกันอีกครั้งในอีก 4 สัปดาห์
เปรียบเทียบดู จะเห็นเลยว่า ตัวเลขเดียวไม่เคยเล่าทุกอย่างเกี่ยวกับสุขภาพได้เลย
#BMI
#ดัชนีมวลกาย
#ลดไขมันไม่ใช่น้ำหนัก
#รู้จักร่างกายตัวเอง
#ใบเลี้ยงเดี่ยวhealthy
โฆษณา