ขันธ์5 ไม่ใช่ร่างกายมนุษย์ แบ่งออกเป็นรูปกับนามไม่ได้
หลังจากที่ได้เขียน 5 ปัจจัย ที่ทำให้บุคคลไม่สามารถรู้ตามธรรมได้ และ 1 ปัจจัยที่สามารถทำให้บุคคลสามารถรู้ตามธรรมได้ เพื่อให้ผู้สนใจศึกษาธรรมะได้รู้เหตุผลที่พระไตรปิฎกเกิดขึ้นมาด้วยเหตุใด
เมื่อพระไตรปิฎกเกิดขึ้นมาดังนี้แล้ว เหตุปัจจัยใดจะทำให้เราสามารถรู้ตามธรรมนี้ได้ โดยทราบว่าฐานะใดบ้างที่สามารถอ่านพระไตรปิฎกแล้วเข้าใจได้ถ้วนรอบ เพื่อตรวจสอบตนเอง และตรวจสอบธรรมที่แสดงโดยผู้อื่น
หากถามว่าแบบนั้นเป็นการจับผิดหรือไม่ ตอบว่าหากธรรมนั้นผิดในหลักสำคัญในธรรมของพระพุทธเจ้า หากเราไม่อยู่ในฐานะที่จะชี้ให้เขาเห็นได้ว่าผิดหรือถูกอย่างไร อย่างน้อยเราก็สามารถชี้ให้ตนเองได้เห็นว่าธรรมะของผู้นั้นผิดหรือถูกอย่างไรด้วยตนเอง
หากเราอยู่ในฐานะที่จะกล่าวแก้ใด้ตามพรหมชาลสูตร ข้อที่1 พระไตรปิฎกฉบับหลวงเล่มที่9 ที่ว่า ในคำที่เขากล่าวติพระพุทธ ติพระธรรม ติพระสงฆ์ ในคำที่เขากล่าวตินั้น คำที่ไม่จริงเธอควรกล่าวแก้ให้เห็นเป็นจริงดังนี้ว่า นั่นไม่จริงเพราะเหตุนี้ นั่นไม่แท้เพราะเหตุนี้ นั่นไม่มีในเราเพราะเหตุนี้ และแม้คำนั้นก็หาไม่ได้ในเราเพราะเหตุนี้
ในฐานะที่ทราบชัดในเรื่องขันธ์5 จึงได้กล่าวแก้ในเรื่องนี้ไว้บ้างแล้ว โดยวันนี้จะมากล่าวแก้ให้เห็นความเป็นจริงในขันธ์5 อีกครั้งโดยหลักๆว่ามีอะไรบ้างที่หมู่มวลชาวพุทธของเราได้เห็นผิดในขันธ์5บ้าง เนื่องจากเป็นธรรมที่สำคัญเป็นธรรมฝ่ายเกิดทุกข์ หากเราเห็นขันธ์5 ไม่ได้ จะเป็นเรื่องยากในการกำหนดรู้ทุกข์
ขันธ์5 จะมีเห็นผิดหลักๆอยู่ 2 ลักษณะด้วยกัน มีปรากฏมากกว่านี้แต่ขอเอาหลักๆที่หมู่มวลชาวพุทธของพวกเราได้ถือว่านั่นคือข้อมูลทางธรรมที่ถูกต้อง จนนำไปเป็นหลักคิด หลักปฏิบัติ โดยไม่สามารถรู้ได้เลยว่านั่นคือการเห็นผิดในขันธ์5
เบื้องต้นได้อธิบายมาโดยตลอดว่าขันธ์5
ที่ประกอบไปด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นบทธรรมย่อของปฏิจจสมุปบาท ฏิจจสมุปบาทแสดงอะไร ขันธ์5 แสดงอันนั้นแต่เป็นแบบย่อ
ปฏิจจสมุปบาทแสดงอาการ ลิงค นิมิต อุเทส ของจิต ของมโน ของวิญญาณ
ขันธ์5 ก็แสดงอาการ ลิงค นิมิต อุเทส ของจิต ของมโน ของวิญญาณอันนั้นแบบย่อ
ในพระสูตรที่ชื่อว่ามหาตัณหาสังขยสูตร ข้อ445 พระไตรปิฎกฉบับหลวงเล่มที่12
พระพุทธเจ้าได้ตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่าดูกรภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายย่อมเห็นขันธปัญจกที่เกิดแล้วหรือไม่?
ภิกษุตอบ เห็นพระพุทธเจ้าข้า
เธอทั้งหลายย่อมเห็นว่า ขันธปัญจกนั้นเกิดเพราะอาหารหรือ?
ภิกษุตอบ เห็นอย่างนั้น พระพุทธเจ้าข้า
นี่คือเนื้อความแห่งธรรมบางส่วนที่ได้ยกมาจากข้อ445 โดยขันธปัจจกก็คือขันธ์5
ในที่นี้เราจะเห็นว่า ภิกษุเหล่านี้อยู่ในฐานะพระอริยะทั้งสิ้นเพราะได้ฟังบทธรรมย่อแล้วสามารถรู้ตามได้
โดยในเนื้อความแห่งธรรมเราจะเห็นขันธ์5 เกิดขึ้นเพราะอาหาร ดังนั้นปฏิจจสมุปบาทอันเป็นบทธรรมเต็มจึงเกิดขึ้นเพราะอาหารเช่นเดียวกัน
การเห็นผิดในขันธ์5 ลักษณะที่1 ขันธ์5 เป็นร่างกายมนุษย์
โดยผู้เห็นขันธ์5 ลักษณะดังนี้โดยจะเห็น รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ นั้นคือร่างกายมนุษย์ไป เมื่อเห็นว่าขันธ์5 เป็นร่างกายมนุษย์ดังนี้แล้ว การจะดับทุกข์จึงไม่เป็นไปตามธรรมของพระพุทธเจ้า
โดยเวลาดับทุกข์เรามักจะเห็นการดับทุกข์ด้วยการนั่งสมาธิ เพื่อดูจิตบ้าง ดูเวทนาบ้าง โดยผู้นำหมู่กลุ่มและผู้ปฏิบัติตามไม่รู้ว่าขันธ์5 เกิดขึ้นเพราะอาหาร จึงได้เติมอาหารเข้าไปโดยไม่รู้ตัวด้วยการนั่งดูรูป ดูเวทนา ดูสัญญา ดูสังขาร ดูวิญญาณ เพื่อให้จิตใจสงบ
ลึกลงไปกว่านั้นเมื่อเห็นว่าขันธ์5 เป็นร่างกายมนุษย์ เราจะเห็นว่าคนเรานี้เมื่อตายไปแล้ววิญญาณไปตามกรรมแล้ว จะไปเกิดเป็นมนุษย์เท่านั้น เพราะระบุชัดแล้วว่าขันธ์5 เป็นร่างกายมนุษย์ ไม่ไปนรก ไม่ไปเดรัจฉาน ไม่ไปเปรต ไม่ไปเทวดาเลย
การเห็นผิดในขันธ์5 ลักษณะที่2 แบ่งขันธ์5 ออกเป็นรูปกับนาม
เชื่อว่าหลายคนเคยเรียนขันธ์5 ในลักษณะนี้แม้ผมเองก็เคยได้เรียนและนำมาแสดงในเพจนี้ด้วยเมื่อนานมาแล้วว่าขันธ์5 ประกอบไปด้วย รูป1 นาม4
รูป1 ประกอบไปด้วย ดิน น้ำ ไฟ ลม หรือ สิ่งที่อาศัย ดิน น้ำ ไฟ ลมเกิดขึ้น เป็นสิ่งที่ปรากฏ
นาม4 ประกอบไปด้วย เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
เวทนา คือ สุข ทุกข์ เฉยๆ
สัญญา คือ ความจำได้หมายรู้หรือความจำ
สังขาร คือ การปรุงแต่ง
วิญญาณ คือ วิญญาณทางตา วิญญาณทางหู วิญญาณทางจมูก วิญญาณทางลิ้น วิญญาณทางกาย วิญญาณทางจิต
นี่คือขันธ์5 ที่แบ่งออกเป็นรูปนาม
เบื้องต้นเราทราบแล้วว่าขันธ์5 เกิดขึ้นเพราะอาหาร เมื่อแยกขันธ์5 ดังนี้แล้วเวลาจะอธิบายความเป็นปัจจยาการต่อกันหรือความเป็นเหตุเป็นปัจจัยต่อกันจึงต้องอาศัยอีก 1 ขันธ์ คือ ผัสสะ
เช่น อายตนะภายนอก กระทบ อายตนะภายใน วิญญาณส่วนนั้นๆเข้ามารับรู้เกิดผัสสะ1
เกิดรูป2 เกิดเวทนา3 เกิดสัญญา4 เกิดสังขาร5 เกิดวิญญาณ6 เป็นขันธ์6
พระพุทธเจ้าบอกมี 5 แต่ผู้คนหลังพุทธกาลทำให้มี6
ดังนั้น ด้วยบทและพยัญชนะที่ตั้งไว้ผิด แม้อรรถแห่งบทและพยัญชนะที่ตั้งไว้ผิด ย่อมมีนัยผิดไปด้วย เมื่อมีนัยที่ผิด ก็อธิบายธรรมผิดและพัฒนาธรรมที่ตนได้เห็นว่าถูกและส่งต่อมาจนถึงทุกวันนี้
อีกอย่างหนึ่งจะชี้ให้เห็นอีกว่าเมื่อแบ่งขันธ์5 ออกเป็นรูปกับนามแล้วยังแบ่งผิดอีกด้วย ตรงนี้ได้พูดหรือเขียนไว้บ้างแล้ว คือ สังขารกับวิญญาณ ไม่ใช่นาม
ดูที่บทธรรมปฏิจจสมุปบาทในส่วนของ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป เราจะเห็นว่า สังขาร กับวิญญาณ เกิดก่อน นามรูป ดังนั้น สังขารกับวิญญาณ จึงไม่ใช่นาม
โดยผู้ที่เห็นขันธ์5 เป็น รูป1 นาม4 จะเห็นผิดในธรรมของพระพุทธเจ้าไปในทันที เพราะพระพุทธเจ้าประกาศว่านาม คือ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ มนสิการ
แต่หลังพุทธกาลมาผู้คนหลังพุทธกาลบัญญัติขึ้นใหม่ให้เหลือ4 คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
นาม พระพุทธเจ้าบอกมี 5 แต่ผู้คนหลังพุทธกาลบอกมี 4
ดังนั้น ด้วยบทและพยัญชนะที่ตั้งไว้ผิด แม้อรรถแห่งบทและพยัญชนะที่ตั้งไว้ผิด ย่อมมีนัยผิดไปด้วย เรียกได้ว่าผิดแบบระเนระนาด เมื่อเบื้องต้นเห็นผิดดังนี้ ยากที่จะเห็นท่ามกลาง และไม่มีอาจเห็นที่สุดได้
เมื่อขันธ์5 ผิดดังนี้ จึงมีการพัฒนาวิธีการดับทุกข์โดยยึดว่าขันธ์5 เป็นร่างกายมนุษย์บ้าง ขันธ์5 แบ่งออกเป็นรูปกับนามบ้าง โดยวิธีการไม่ทำให้ทุกข์เกิด พยายามไม่ทำให้ทุกข์เกิดด้วยการไม่ดู ไม่ฟัง ไม่ดม ไม่กิน ไม่สัมผัส ไม่รับรู้ธรรมารมณ์ใดๆ
เมื่อทำไม่ได้โดยปกติ ที่สุดจะเลือกสถานที่เพื่อทำสมาธิหรือนั่งสมาธิ นั่งไปจนเมื่อจิตแก่กำลังลงก็ออกจากการทำสมาธิ ก็จะกลับไปดู ไปฟัง ไปดม ไปกิน ไปสัมผัส ไปรับรู้ธรรมารมณ์ เหมือนเดิม บางคนอาจจะหนักกว่าเดิมด้วย
และที่สุดเมื่อไม่เห็นขันธ์5 ตามความเป็นจริงก็พัฒนาวิธีการปฏิบัติต่างๆนาๆ เดินจงกรมบ้าง เดินธุดงค์บ้าง สวดมนต์อ้อนวอนบ้าง ปฏิบัติธรรม 3วัน 5วัน 7วันบ้าง โดยไม่รู้ว่าการกระทำเหล่านั้นเป็นการกระทำให้เกิดตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติไม่มีที่สิ้นไป
ถามว่าความสงบเกิดขึ้นได้หรือไม่ ในการปฏิบัติธรรมด้วยการนั่งสมาธิ?
ตอบ เบื้องต้นให้ทราบว่าการนั่งสมาธิไม่ใช่ธรรมของพระพุทธเจ้า แต่ถึงไม่ใช่ธรรมของพระพุทธเจ้าการนั่งสมาธิสามารถทำให้เกิดความสงบได้จริง
ข้อดีหลักๆ ความสงบสามารถเกิดขึ้นได้ในสถานที่นั้นๆช้านานแตกต่างกันไป
ข้อเสียหลักๆ ต้องเลือกสถานที่ เมื่อปฏิบัติจนที่สุดก็จะกลับมาดู มาฟัง มาดม มากิน มาสัมผัส มารับรู้ธรรมารมณ์เหมือนเดิม
ดังอุปมาที่ว่า แดดละที่แห่งใด ร่มเงาย่อมแผ่ไปถึงที่แห่งนั้น ร่มเงาละที่แห่งใด แดดย่อมแผ่ไปถึงที่แห่งนั้น กลับไปกลับมาไม่มีที่สิ้นสุด
สรุปท้ายบทความ
ยืนยันว่า ขันธ์5 ไม่ใช่ร่างกายมนุษย์
ขันธ์5 แบ่งออกเป็นรูปกับนามไม่ได้ ดังที่ได้อธิบายแล้วนี้
โดยให้รับทราบว่าขันธ์5 เกิดขึ้นเพราะอาหาร
อาหารที่เข้ามาทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
ธรรมที่ใช้ดับอาหารเหล่านี้พระพุทธเจ้าหาอยู่ 4 อสงไขยกับแสนกัป จึงดับได้จนสิ้น ธรรมนี้จึงไม่ใช่เรื่องง่ายของใคร ที่จะรู้ตามได้
เชื่อว่าทุกคนปรารถนาที่จะรู้ชัดในธรรมที่ชื่อว่าขันธ์5 นี้ด้วยความบริสุทธิ์ใจทั้งสิ้น
แต่ด้วยคุณสมบัติแห่งธรรมที่ ลึกซึ้ง เห็นตามได้ยาก รู้ตามได้ยาก สงบ ประณีต คาดเดาไม่ได้ ละเอียดสุด บัณฑิตพึงรู้แจ้งได้ด้วยตนเอง ไม่ยกเว้นใคร
เพราะไม่รู้จริงในธรรมอันนี้ ความผิดพลาดนั้นๆจึงเกิดขึ้น
PODCAST แนะนำ 👇
ขันธ์ ๕ พระพุทธโฆษาจารย์ เป็นผู้นำกล่าวตู่ ว่าเป็นร่างกายคน ✔ https://www.blockdit.com/posts/613b7c0578c2223367dc066f
เหตุใดขันธ์ 5 จึงไม่ใช่ร่างกายมนุษย์ ✔ https://www.blockdit.com/posts/60b20b32c1a1e81338817293
สมาธิ หรือ สัมมาสมาธิ ที่พระพุทธเจ้าหมายถึง คืออย่างใด? ✔ https://www.blockdit.com/posts/617bbedc19dead0cb31b3024
- 8
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
